موضع ایران در قبال بوسنی و تاثیر نتیجه انتخابات اخیر این کشور در روابط تهران-سارایوو از دیگر موضوعاتی بود که در نشست بررسی تحولات بوسنی در خبرگزاری مهر مورد بررسی قرار گرفت.در این زمینه "محمد جواد آسایش" گفت: رابطه ایران با همه طرفها در بوسنی خوب است و درست است که طبیعتا تمایل بیشتری به مسلمانان این کشور دارد، اما در مجموع خواستار ثبات و توسعه کل کشور بوده و نگاه یکسانی به تمامی گروهها دارد. از این رو از گروه خاصی طرفداری نمی کند.
ستار سلطانشاهی نیز در این رابطه گفت: جمهوری اسلامی ایران بدنبال بوسنی متحد است و چنین کشوری با حضور هر سه قوم در امور اجرایی معنای خارجی پیدا می کند. سیاست ما همواره بدین گونه بوده که در تمامی مناسبات و ارتباطات خود با بوسنی بر این موضوع تاکید کرده ایم. ما بعد از جنگ بوسنی، از روی کار آمدن تمام مقامهایی که انتخاب می شدند بدلیل اینکه منتخب مردم این کشور بودند استقبال می کردیم و همکاریهای نزدیک و خوبی با آنها داشتیم. در مورد دعوتها و سفرهای مقامهای عالی این کشور نیز از جمله سفر اعضای شورای ریاست جمهوری، اصرار ما بر این بوده که هر سه عضو این شورا حضور داشته باشند، این در حالی است که معمولا این اعضا در سفرهای خود به مناطق مختلف بصورت انفرادی عمل می کنند، با این حال ما در سطح ریاست جمهوری و ریاست پارلمان خواستار حضور هر سه عضو بوده ایم. این کار تاثیر مثبتی نیز بر روی این مقامها داشته و کسانی از آنان که دیدگاه خوبی نسبت به ما نداشتند نیز پس از این سفرها نظراتشان در مورد ایران تغییر کرده و مثبت شده است.
وی افزود: در حالت کلی کسانی از مقامهای صرب و کروات که با ما در ارتباط بوده اند به دوستان ما در مناطق خودشان تبدیل شده اند. این بدلیل سیاستهای مدبرانه و دوراندیشانه ایران بوده که تلاش کرده با هر سه قوم برخورد یکسانی داشته باشد، چرا که واقعا بر این اصل معتقد است که بقای بوسنی بر حضور هر سه قوم استوار است. با توجه به این مسائل نتایج انتخابات اخیر بوسنی نیز برای ما اتفاقی رو به جلو است و ما بدون توجه به اینکه چه شخصی با چه قومیتی روی کار بیاید، از این رویداد استقبال می کنیم. با نگاهی به مناسبات سفارت ما در بوسنی نیز به خوبی این موضوع مشخص است. سفارت ما با تمامی احزاب، هم با احزاب کروات، هم صربها و نیز مسلمانان مناسبات دوستانه ای دارد. همچنین ما با مقامهای سیاسی غیرمسلمان بوسنی نیز روابط خوبی داریم، یعنی نوع رابطه ما طوری تنظیم شده که تغییر اشخاص در بوسنی تاثیری بر روابط ما با این کشور ندارد و روابط ما نهادینه شده است.
این کارشناس مسائل بوسنی در ادامه با اشاره به نتایج اولیه انتخابات ریاست جمهوری این کشور اظهار داشت: بطور قطع در اعضای منتخب شورای ریاست جمهوری تغییری روی نخواهد داد. هر چند امکان دارد در کرسیهای احزاب در پارلمانها تغییرات جزئی صورت گیرد، اما در ساختار آتی که حکومت اجرایی کانتونها با مشارکت احزاب پیروز در این انتخابات تشکیل می شود، تغییری صورت نمی گیرد.
سلطانشاهی تصور عمومی در مورد بوسنی را غیرواقعی دانسته و گفت: تصوری که در حال حاضر از بوسنی در افکار عمومی هست، این است که بوسنی، کشوری مسلمان در قلب اروپا بوده و مسلمانان در این کشور حاکم اند، بر همین اساس هم انتظار می رود که دولت این کشور همواره در سیاستهای خود جانب مسلمانان را گرفته و مثلا در روابط خارجی خود با سیاستهای ایران هم راستا باشد. اما واقعیت اینگونه نیست. بوسنی یک کشور چند قومیتی است و طبق قانون اساسی این قومها دارای حق یکسانی هستند.
وی تاکید کرد: این بدان معنی است که قوم کروات با وجود داشتن تنها حدود 15 درصد از جمعیت و مسلمانان با بیش از 40 درصد جمعیت حق یکسانی دارند، یعنی هر دوی این اقوام در شورای ریاست جمهوری بوسنی یک عضو دارند و به همین نسبت نیز تعداد نمایندگان یکسانی در ساختار اجرایی و قوه مقننه از سوی اقوام وجود دارد. از این رو مسلمانان در تمامی قوای سه گانه تنها یک سوم رای دارند و هر تصمیمی که گرفته شود، سهم مسلمانان از آن یک سوم بوده و دو طرف دیگر صربها و کرواتها هستند.
این کارشناس مسائل بوسنی در تشریح عوامل استقبال بیش از انتظار مردم بوسنی از انتخابات اخیر این کشور خاطرنشان کرد: هر چند نمی توان این احتمال را که نظرسنجی های صورت گرفته بدون دقت لازم و با اغماض انجام گرفته اند، رد کرد اما موضوع دیگری که از چشم ناظران سیاسی دور مانده موضوع تعداد آرای باطله است. این آرای باطله چیزی حدود 10 درصد قلمداد شده که بالغ بر 130 هزار رای می شود. جالب اینجاست که در بازبینی این آرا اعلام شده که اکثر اوراق باطله سفید بوده و یا موارد نامربوط در آنها نوشته شده است.
به گفته وی این میزان آرای باطله می تواند نشانگر استمرار بی اعتمادی مردم به نظام حاکم باشد. از سوی دیگر هر چند شمار شرکت کنندگان در این دوره از انتخابات نسبت به قبل رشد داشته، اما با توجه به تعداد بالای آرای باطله، شمار واقعی شرکت کنندگان چندان تغییری نکرده است.
وی وضعیت اقتصادی را یکی از عواملی دانست که موجب شده برخی احزاب تازه تاسیس از جمله "اتحادیه برای آینده بهتر بوسنی" به رهبری "فخرالدین رادونچیچ" در این انتخابات رای بالایی بیاورند. رادونچیچ تلاش کرد که در این انتخابات فارغ از جهت گیریهای سیاسی و وابستگی به گروههای میانی یا افراطی بدنبال حل مسائل اقتصادی بوده و توجه همگان را به نقاط ضعف احزاب حاکم که بعنوان وخامت اوضاع اقتصادی شناخته می شود، جلب کند. این کار باعث شد که حزبش با توجه به سابقه کمی که دارد، بتواند رای بالایی بدست آورده و بعنوان یک پدیده در این انتخابات شناخته شود. این پدیده می تواند به این صورت تحلیل شود که ریزش آرای دیگر احزاب مانند اقدام دمکراتیک به سمت حزب جدید که شعار رفاه و حل مسائل اقتصادی را داده سوق یافته است.
سلطانشاهی همچنین در مورد موضع اتخاذ شده از سوی ایران در قبال نتیجه اولیه انتخابات بوسنی گفت: از آنجا که هنوز نتایج بصورت قطعی و رسما اعلام نشده هنوز واکنشی از طرف ایران نداشته است. اما بنا بر این است که با اعلام این نتایج پیام تبریکی به نامزدهای پیروز انتخابات فرستاده شود. البته این مراحل تشریفاتی دارد اما مطمئنا انجام آن پس از اعلام نام برندگان نهایی انتخابات صورت خواهد گرفت.
وی افزود: ما با همه طرفهای سیاسی و احزاب بوسنی از جمله احزاب مسلمان این کشور رابطه خوبی داریم و تغییر سیاست مردان و آمدن افراد جدید تاثیری بر این روابط ندارد. هر چند شخصیت افراد و موضع گیریهای شخصی آنان در نوع روابط بی تاثیر نیست اما در کل موجب تغییر خط مشی کلی سیاستها نمی شود، بویژه اینکه تمامی احزاب مسلمان رویه واحدی در مورد ایران دارند و به ما بسیار نزدیک اند. با این تفاسیر ما تغییر خاصی را در روابطمان با بوسنی حس نمی کنیم اما انتظارمان این است که همانند گذشته روابط رو به جلو و گسترشی را داشته باشیم.
نظر شما