دکتر محمود منشی پوری استاد روابط بین‌الملل دانشگاه ایالتی سانفرانسیسکو در مورد چگونگی نقد نظرات و آثار دیگران به خبرنگار مهر گفت: موضوع تفکر انتقادی در متن مناظرات و مباحثات رایج میان سیاستمداران، معلمان و اساتید، روزنامه‌نگاران و نخبگان قرار دارد. هرکدام از این گروهها، دیدگاههای بدیلی را در اختیار ما قرار می‌دهند.
وی تصریح کرد: در دنیای مدرن انسان با نوعی سردرگمی مواجه است. این سردرگمی در نتیجه دشواری انتخاب از میان پاسخهای بی شمار به وجود می‌آید. انتقاد سازنده شیوه‌ای از استدلال است که هم به تساهل و بردباری توجه دارد و هم دغدغه تکثر آراء را دارد.
وی افزود: انتقاد مشروع، انتقادی است که مبتنی بر استدلال و منطق باشد، خواه این منطق درباره پیام باشد و خواه درباره صاحب پیام.
منشی پوری یادآور شد: مورد انتقاد قرار دادن شخصیت فرد از اساس و ریشه کاری اشتباه و نادرست است. به جای نقد شخصیت افراد باید به آنچه که فرد می‌گوید توجه داشت و پیام و سخن شخص محل توجه و نقد باشد.
این کارشناس جهان اسلام یادآور شد: از اینرو توجه و تمرکز در بحث و نقادی باید معطوف به سخن شخص باشد و نه ویژگی و شخصیت فردی او. حتی برای نقد شخصیت افراد نیز باید مستند صحبت کرد و دلایل و شواهد متقن و کافی آورد. برای نمونه اگر به جایگاه کسی در حوزه سیاست، اقتصاد و اجتماع نقد داریم باید نقدمان مبتنی بر تساهل و مستندات و شواهد کافی باشد.
وی گفت: برای نقد یک استدلال اشتباه و شکست دادن آن نباید از استدلال اشتباه بهره برد. برای نمونه راننده‌ای را در نظر بگیرید که به خاطر سرعت زیاد توسط پلیس متوقف می‌شود و می‌گوید "همه با سرعت زیاد می‌رانند و چرا شما فقط من را متوقف و جریمه کردید". در واقع این استدلال اشتباه به امر درستی رهنمون نخواهد شد.
منشی پور تأکید کرد: شکی نیست که استدلال شناخته شده‌ترین و مهمترین ابزار عقلانی برای انتقاد است. اما به رغم این موضوع باید توجه داشت که گاهی نقد بیشتر سویه‌ای احساسی می‌گیرد تا عقلانی. به ویژه در حوزه سیاست در برخی موارد نقادی به احساسات بیشتر گرایش پیدا می‌کند تا عقلانیت.
وی تصریح کرد: برخی اندیشمندان و متفکران حتی عنوان کرده‌اند که استدلال مبتنی بر احساسات و عواطف در مورد موضوعاتی چون کشتار جمعی، شکنجه، گرسنگی، تبعیض نژادی و فساد بهتر از توسل به استدلال انتزاعی مبتنی بر اعلامیه حقوق بشر است.
نظر شما