به گزارش خبرگزاری مهر، در ابتدای این جلسه علی‌اصغر کشانی منتقدسینما به اهمیت مستند پرتره در سینمای مستند اشاره کرد و گفت: رویکرد مستندسازان امروزی سینمای ایران به اینگونه سینما بسیار زیاد شده است. این مستند یکی از اصلی‌ترین بحث‌های چالشی مستندساز با سوژه است زیرا در موقعیت‌های مختلف وارد زندگی پرتره می‌شود. موقعیت‌هایی همچون مقاطع مختلف سنی و مرگ که اهمیت بسیاری در مستند پرتره دارد.
شهنام صفاجو، مدیرروابط عمومی جشنواره و مدیر نشست گفت: "مستند پرتره" در سینمای مستند علاقه‌‌مندان بسیاری دارد. در اینگونه می‌توان به آثار اینگمار برگمان و فرانسوا تروفو، اشاره کرد که به نمایش درآمده است. امسال در جشنواره چهارم، 15 فیلم مستند پرتره حضور دارند که مستند "فرشچیان" ساخته مصطفی رزاق کریمی از آن جمله است.
وی در ادامه افزود: تصاویر آرشیوی که از پرتره به دست می‌آید، محدودیت دارد. چیدمان متناسب با ساختار و طراحی عناصر اصلی مستند، برعهده مستندساز است.
مصطفی رزاق کریمی کارگردان فیلم نیز درباره انتخاب سوژه گفت: 26 سال پیش درباره 8 نویسنده، 11 فیلم مستند پرتره ساخته شد به همین دلیل به شخصیت نویسنده و نقاش علاقه پیدا کردم. هنگامی که پیشنهاد مستند پرتره استاد فرشچیان را به من دادند، آن را بهترین فرصت برای تجربه دانستم.
وی در ادامه افزود: با استاد فرشچیان و تابلوهای مینیاتور ایشان زندگی کردم و نقاشی‌های اساطیری، تحصیلات، ناگفته‌ها و رنگ‌شناسی او را مورد تحلیل قرار دادیم. علاقه‌مندم بیشتر فیلم بسازم تا تحلیل‌گر باشم. مستند پرتره «فرشچیان» هم فیلم است، نه تحلیل.
کارگردان مستند خاطرنشان کرد:استاد فرشچیان جز نقاش برتر قرن است و این برای تاریخ معاصر ایران بسیار اهمیت دارد. شخصیتی که در خانواده مذهبی – سنتی به دنیا آمده و زیر نظر استاد میرزاآقا امامی نقاشی آموخته است که همگی نشان از ریشه همین شخصیت است که در فیلم نمایش داده شده است. نقاشی‌های فرشچیان باورهای ایمانی – مذهبی را نمایش می‌دهد که اینگونه نقاشی‌ها در آثار فرشچیان شاخص است.
وی در ادامه افزود: سعی کردم مستندهای پرتره‌ام انعکاس زندگی شخصیت‌های بزرگ همچون علامه جعفری، فرشچیان و ممیز باشد. باید حساسیت‌ها را کنار گذاشت و به این افراد تا زمانی که زنده هستند نزدیک شد. افتخار نکنیم که این بزرگان از دنیا بروند و سپس به فکر ساختن فیلم درباره آنها بیفتیم. در مستند پرتره باید شخصیت حرف بزند.
همچنین در سومین شب از نشست تخصصی "شب نقد" جشنواره سینما حقیقت فیلم‌های "کول فرح"، "سبز، سپید، سرخ" و اختصاص داشت. مهوش شیخ‌الاسلامی و محمدرضا میرهاشمیان کارگردانان این سه فیلم و علی‌اصغر کشانی به عنوان منتقد در این نشست حضور داشتند.
علی‌اصغر کشانی، منتقد سینما در ابتدا به ساختار شاعرانه و در‌هم تنیده فیلم اشاره کرد و گفت: مردم‌شناسی، باستان‌شناسی و ارتباط انسان و طبیعت از ویژگی‌‌های فیلم "کول فرح" است. فضایی که انسان را به گذشته تاریخی خود نزدیک می‌کند. پیرمردی نگهبان در روستایی با زندگی دشوار حافظ تاریخ سرزمین‌مان است و از یکی از آثار تاریخی حفظ و حراست می‌کند.
مستند به راحتی به زندگی این فرد روستایی نزدیک شده است.
وی در ادامه افزود: شاعرانگی فیلم و فرم ساختاری آن بسیار تأثیرگذار است و به قوام اثر کمک کرده است. قاب‌بندی مناسب با نشستن، برخاستن، ضدنورها، محیط طبیعی، تصاویر غروب بدون اینکه از عناصر سینمایی بیرون بزند، چیده شده است.
در ادامه مهوش شیخ‌الاسلامی، کارگردان مستند "کول فرح" به مشکلات ساخت مستند اشاره کرد و گفت: سینمای مستند از لحاظ تجاری هیچ‌گونه منفعتی برای فیلم‌سازان ندارد و فقط از روی علاقه و عشق به کار جلو می‌رویم و اثری را تولید می‌کنیم.
وی افزود: "کول فرح"روستایی در استان خوزستان است که رفت و آمد به آن با مشکلات بسیاری از جمله نداشتن جاده مناسب و پیچ‌های خطرناک همراه است. اما با تحمل تمام این مشکلات، کار را ساختیم تا قدمت و زیبایی یک اثر تاریخی را مقابل دیدگان مخاطبان قرار دهیم.
این کارگردان مستند به روایت تنهایی یک مرد در اثر اشاره کرد و اظهار داشت: فیلم قبلی‌ام باعث شد تا یک سه‌گانه درباره تنهایی بسازم. تنهایی این مرد در آن شرایط سخت که باید از یک اثر ملی محافظت کند؛ آن هم به قیمت جان، در حالی که هیچ مسئول یا نهادی روی خوشی به او نشان نمی‌دهد و ارزشی برای شخصیت مرد روستایی قائل نیست.
شیخ‌الاسلامی درباره نبود متن و فیلم‌نامه در هنگام ساخت گفت: مدتی با این فرد زندگی کردم و در موقعیت‌های مختلف با او ارتباط گرفتم. از بسیاری از نماهایی که از وی گرفتم، در جای مناسب و با حفظ ریتم ساختار استفاده کردم.
وی در پایان به بی‌توجهی نهادهایی همچون سازمان میراث فرهنگی و بخشی‌های دولتی اشاره کرد و خاطرنشان کرد: این پیرمرد تنها علاقه‌مند حفظ آبشار و نگهداری تاریخ ایران در آن منطقه دور‌افتاده است. اگر امکان داشت تمام صحنه‌هایی که برای فیلم گردآوری کرده‌ام، در مستند قرار بدهم، یک سریال مستند با موضوعات مختلف از کار درمی‌آمد.
نظر شما