عید قربان؛ تجلی ایثار و بندگی درجهاد با نفس

اگرچه مراسم قربانی تنها برای کسانی که زائران خانه خدا در موسم حج بوده‌اند واجب و ضروری است، اما بسیاری از مسلمانانی که استطاعت مالی دارند در این روز با نیت خیرخواهی و نوعدوستی، قربانی کرده و گوشت آن را میان همسایگان و نیازمندان تقسیم می‌کنند.

حاجیان در این روز پس از به پایان رساندن مناسک حج، حیوانی را ذبح می‌‏کنند و پس از قربانی آنچه بر آنان در حال احرام حرام شده‏ بود مانند نگاه کردن در آینه، گرفتن ناخن و شانه زدن مو، حلال می شود. به همین دلیل روزی که پس از انجام وظایف‏ سنگین حج، به عنوان جایزه الهی و اتمام احرام پیش می‏آید را عید تلقی می‌کنند.

حضرت ابراهیم(ع) در سن بالا دارای فرزندی شد، او را اسماعیل نامید که برایش بسیار عزیز بود. وقتی این فرزند عزیز به سن نوجوانی رسید، فرمان الهی چندین بار در خواب به ابراهیم نازل و به او دستور داده شد اسماعیل را قربانی کند.

حضرت ابراهیم پس از کشمکشهای فراوان درونی، در نهایت با موافقت فرزندش، به محل مورد نظر می روند و ابراهیم آماده سر بریدن اسماعیل محبوب خود می شود. اما زمانی که اقدام به سر بریدن می کند و خداوند که او را سربلند در امتحان می‌‌ یابد، گوسفندی را برای انجام ذبح به نزد ابراهیم می فرستد.

این اطاعت از فرمان الهی فریضه ‌ای شد تا حجاج در این روز قربانی کرده و به این شکل علاوه بر کمک به یتیمان و تهدیسستان، خود را از تعلقات دنیوی فارغ کرده و مطیع دستور و فرمان الهی بودن خود را مورد تأکید قرار دهند .

در روز عید قربان پس از انجام اعلام مختلف حج، زائران پاک و بی آلایش بوده، به دور از هرگونه غرور و دلبستگی به معبود روی آورده، حیوانی را قربانی و سرسپردگی خود را به اثبات می رسانند که به هیچ کس و هیچ چیز جز معبود و خالق هستی نمی اندیشند .

در این روز مؤمنان خداجوی پس از وقوف در عرفات بعنوان مرحله شناخت، مشعر بعنوان محل آگاهی و شعور و منا سرزمین آرزوها، چنان به خدای خود نزدیک شده اند که از هر تلاشی برای رهایی از هرآنچه غیرخدایی است دریغ نمی کنند، که قربانی کردن یکی از این کارهای سفارش شده است .

همچنین در این روز مستحب است نماز دو رکعتی عید قربان در فاصله زمانی طلوع آفتاب روز عید تا ظهر اقامه شود .

این نماز نیز خود تأکیدی بر تعلق به خداوند متعال و اوج شکوه بندگی، یکپارچی و همدلی مسلمانان جهان است .

حج بزرگترین کنگره عبادی، سیاسی و اجتماعی مسلمانان است . در حج میلیونها مسلمان گرد هم می آیند تا ضمن انجام یک فریضه الهی، یک نیایش دسته جمعی جهانی و یک حرکت توفنده اعتقادی را علیه تمام عقاید شرک و کفر داشته و انسجام و وحدت خود را به جهانیان نشان دهند .