به گزارش خبرنگار مهر، بافت زیبا و بکر منطقه کرائی شیفته گانی دارد که چشم انتظار باز شدن درگاههایی هستند که می تواند پناهگاهی برای یاران گمشده باشد. به قول نصرت رحمانی شاعر معاصر "وقتی که می روی، قفلی به درنبند که شاید اطاق کوچک ما، پناهگاهی گردد تا یاران گمشده بازآیند."
"له بهری" (منطقه کرائی) یکی از نشیمنگاههای بکر تاریخی و طبیعی خوزستان است که آثاری پیدا و پنهان و با ارزش فرهنگی از خود بر جای گذاشته است که در صورت توجه نکردن متولیان حفظ میراث فرهنگی و محیط زیست، این منطقه سهم حفاران غیر مجاز و سودجویانی می شود که کمر به تخریب تاریخ بسته اند چون تا کنون سازمان میراث فرهنگی خوزستان برای این منطقه پرونده ثبتی تشکیل نداده و به بررسی و شناسایی آن نپرداخته است.
سخنگوی انجمن دوستدار میراث فرهنگی تاریانا در خوزستان به خبرنگار مهر می گوید: اگر چه بافت سنتی روستاهای کرائی علیا و سفلی تقریبا باقی مانده است اما می توان گفت در صورت توجه نکردن متولیان امر ممکن است در یک چشم بر هم زدنی همه نشانه های تاریخی و طبیعی خود را از دست بدهد.
مجتبی گهستونی بیان اینکه سفر به منطقه "کرائی" با خارج شدن از اهواز و عبور به سمت "مسجد سلیمان" آغاز می شود ادامه می دهد: بر اساس اسناد تاریخی و مطالعاتی که تا کنون صورت گرفته خاستگاه مردم کرائی؛ کواراکان است که طی قرن ها و گردش در لهجه های متعدد لری رایج در محدوده کهگیلویه تا بختیاری از کواراکانی وکوارائی به کورائی و کرائی تبدیل شده است.
دبیر انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا خوزستان ادامه می دهد: منطقه کرائی شامل روستاهای قلعه مدرسه، کرائی علیا و سفلی از ویژگی های مختلف تاریخی و فرهنگی و طبیعی برخوردار است که در زمانه کنونی به واسطه قرار گرفتن در مسیری فرعی و بن بست که از جاده ای خاکی برخوردار است بکر باقی مانده است.
وی می گوید: اکنون که طرح های آبخیزداری منشا رونق منطقه می شود مردم رغبت به آمدن نشان می دهند پس باید با اجرای طرح های مرمتی و جلوگیری از کاربری و تغییر ظاهری بناهای منطقه بر حفظ آثار تاریخی و فرهنگی آن منطقه کوشید.
سخنگوی انجمن تاریانا ادامه داد: تا دهه بیست شمسی بخش هایی از ساختمان کاروانسرای قلعه مدرسه پا بر جا بود ولی به عنوان منطقه مسکونی از آن استفاده نمی شد. اکنون عشایر از طویله های کاروانسرا که در طبقه زیرین ساختمان قرار دارد به عنوان کاهدان و طویله استفاده می کنند هر چند که بخش عمده آن زیر خاک دفن شده است.
فریدون کرائی یکی از پژوهشگران درباره موقعیت قلعه مدرسه کرایی می گوید: " قلعه مدرسه کرائی نیز یکی از این کاروانسراهاست که در دوره اتابکان موقعیت ترانزیتی داشته این کاروانسرا در دامنه شمالی کوه سیاه در بخش شرقی له بهری در کنار زمین حاصلخیز" من رون " واقع شده است. وجود چشمه آب شیرین و گوارای" ترک او" و آب تنگهای "در انجیر" و " لیسه" و نیز زیر دستی آب " برم مو" چنان موقعیت ویژه ای به این نقطه داده که اگر امروز نیز قصد احداث سکونتگاهی باشد مناسب ترین نقطه همین مکان است.
او می افزاید: بی سبب نیست که قرن ها پیش از اتابکان، ایلامی ها نیز این نقطه را برای احداث قلعه در نظر گرفته بودند و امروزه نیز پس گذشت قرنها از انقراض ایلامی ها هنوز آثار پی ساختمان قلعه ایلامی ها نیز به شکل مربعی کامل و دقیق در کنار کاوانسرای اتابکی برجای مانده است.
کرائی معتقد است: روستاهای کرائی به دلیل نداشتن جاده مناسب و معرفی نشدن سهمی در گردشگری خوزستان و حتی شهرستان مسجد سلیمان ندارد.
فریدون کرائی به نحوه سکونت کرائی ها در منطقه " له بهری " و " قلعه مدرسه " اشاره کرده و می گوید: در دوره شاه عباس اول و در سال 1005 هجری قمری پس از قتل امیر بوداق کرائی و سرکوبی طایفه اش توسط الله وردیخان سردار معروف دوره عباسی، اولین گروه مردم کرائی که در واقع دولتمردان حکومتی بودند را از کهگیلویه به منطقه " له بهری " و از جمله " قلعه مدرسه " کوچ اجباری داده و در این منطقه ساکن می شوند.
او ادامه می دهد: گروه دوم کرایی ها ' بعد از واقعه صفی میرزای دروغی در دوره شاه طهماسب دوم صفوی در سال 1137هجری قمری به دستور سردار طهماسب قلی خان ( نادر شاه بعدی ) به این منطقه کوچ اجباری داده شده اند.
شرح این ماجراها در تاریخ فتوحات همایون ریاض الفردوس حسینی، تذکره شوشتر و کتب تاریخی دوره های صفوی و افشاری آمده است.
نظر شما