به گزارش خبرنگار مهر، نشست "فلسفه و زندگی روزمره" از مجموعه نشستهای همایش بین المللی روز جهانی فلسفه عصر یکشنبه سی ام آبان ماه در محل کتابخانه ملی برگزار شد.
دکتر رضا اکبری در این نشست به موضوع "ضرورت فلسفه به مثابه تبیین و زندگی روزمره" پرداخت و گفت: فلسفه دارای تعاریف مختلف است . کلمه تبیین در این بحث به معنای این است که چه عواملی در پیدایی یک حادثه نقش دارند و هرکدام از این عوامل چگونه عمل می کنند. تبیین انواع گوناگونی دارد که می تواند عقلانی، تجربی و یا شمودی باشد به عبارت دیگر تبیین می تواند متفاوت باشد.
سردبیر پژوهشنامه فلسفه دین افزود: فلسفه برای زندگی روزمره ضرورت دارد. در زندگی روزمره همواره در حال تصمیم سازی بوده و نیازمند به یک عقلانیت عملی هستیم، از طرف دیگر عقلانیت عملی هم مبتنی بر عقلانیت نظری است.
اکبری تصریح کرد: فلسفه هر فرد متناسب با خود اوست، علت این است که انسانها سنخ های مختلف دارند، انسانها با توجه به نحوه زندگی، اقتضائات خاص خود را دارند، تبیین می تواند یکی از استعدادهای فطری انسانی را به فعلیت برساند، انسان دارای استعدادهای بالقوه هست. حس زیبایی دوستی، حقیقت جویی و حق پرستی از جمله این استعدادها هستند.
دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه امام صادق(ع) گفت: تبیین می تواند به این فعلیت رسانی کمک کند بنابراین فلسفه یک نوع حرکت در مسیر طرح و نقشه الهی است. انسان بایستی در این طرح و نقشه به صورت شبکه ای عمل کند. یعنی برای مثال توجه به حس زیبایی دوستی باید همزمان با حقیقت جویی و حق پرستی باشد و نباید توجه به یک مؤلفه باعث غفلت از دیگری باشد.
در ادامه این نشست دکتر عباس گوهری به بررسی موضوع "فلسفه و آرامش در زندگی روزمره" پرداخت و گفت: بسیاری از فلسفه ها به دنبال آرامش هستند. آرامش یک عامل نفسانی است و تا این موضوع حاصل نشود جسم به آرامش نمی رسد.
وی افزود: در فلسفه غرب به معنای فلسفه اسلامی، حکیم نداریم. حکمای اسلامی، فلسفه را جدا از زندگی روزمره تلقی نمی کردند آنها به دنبال تشخیص و کشف حقیقت بودند.
فلسفه برای این منظور است که بدانیم چه موجوداتی واقعیت خارجی دارند و چه موجوداتی واقعیت خارجی ندارند. مثلا فیلسوف اسلامی به ما می گوید که شانس در عالم طبیعت وجود ندارد. فهم این موضوع نوعی آرامش را به انسان می دهد. چون در می یابد هیچ چیز بدون علت وجود ندارد.
وی تصریح کرد: در بحث قضا و قدر باید به پسینی بودن و یا پیشینی بودن آن توجه کرد بعد و پس از هر حادثه باید بگوییم تقدیر خداوند چنین بود که این باعث آرامش انسان می شود. ولی باید توجه داشت که سپردن خود به تقدیر پیش از هر پدیده اشتباه است. اگر پیش از هر پدیده به تقدیر متوسل شویم به شکست منتهی خواهیم شد.
سخنران بعدی این نشست خانم دکتر مایجا کوله از دانشگاه ریکا کشور لاتویا بود که به بررسی موضوع "شکل زندگی بر سطح به مثابه پدیده ای جهانی" پرداخت.
وی تصریح کرد: زندگی یک مفهوم فراگیر است و برای زندگی در یک جامعه باید به برخی قوانین عامل و پایبند بود. اشکال مختلفی از زندگی وجود دارند و تعریف شده اند و با رویکردهای مختلف مورد بررسی قرار گرفته اند. یکی از این رویکردها، انسان شناسی فرهنگی است. انسان شناسی فرهنگی سعی می کند تاریخ زندگی اجتماعی انسان ها را بیان کند.
وی افزود: اشکال مختلفی از زندگی قابل تصور و تعریف است. دیدگاهی به زندگی از منظر سیستمهای ارزشی نظر می افکند. نوع دیگری از زندگی که در جوامع اروپایی شایع تر است به پیشرفت توجه دارد. توجه این نوع و شیوه زندگی بیشتر معطوف پیشرفت است تا ارزشها. نوع دیگر زندگی به خدمات توجه نشان می دهد.
کوله یادآور شد: سیستم های ارزشی سلسه مراتبی هستند. اروپائیان در جوامع سکولار زندگی می کنند که فاقد برخی مفاهیم ارزشی است. این در حالی است که مفاهیم ارزشی باعث تعالی می شوند.
وی در ادامه به ارزش محوری در سیستم سرمایه داری پرداخت و گفت: در سیستم سرمایه داری پول یک وسیله ارزشی جهانشمول است. در زندگی اروپایی معاصر اقتصاد و شغل بیشتر ترجیح داده می شود . در شهرهای پیشرفته از جمله وین سمبل پیشرفت کارخانه ها هستند تا کلیساها. این در حالی است که رشد جوامع به رشد اندیشه و ارزشها بستگی دارد.
این استاد دانشگاه در پایان به گفتگوی میان فرهنگ ها و ادیان و اهمیت آن اشاره و تصریح کرد: برای گفتگوی فرهنگها و ادیان نیاز به نگاه عمیق به فرهنگ ها داریم. به عبارت دیگر تا فرهنگ ها و ادیان به خوبی درک و فهم نشود، گفتگو حاصل نمی شود. ابتدا باید به یکدیگر گوش فرا داد تا گفتگو شکل بگیرد.
نظر شما