دکتر الیزابت اندرسون استاد فلسفه و مطالعات زنان در دانشکده جان رالز دانشگاه میشیگان در گفتگو با خبرنگار مهر درباره اینکه با این ایده موافق هستید که عالم علوم انسانی دارای مزایای یکسان با دانشمند علوم طبیعی در اجتماع نیست، گفت: بنده مطالعاتم را از اقتصاد شروع کردم. به نظر می رسد علم اقتصاد درصدد ارائه توضیح قانع کنندهای از عملکرد اقتصاد است. این علم گستره این توضیح را تا اقدام و عملکرد افراد در خارج از حوزه بازار نیز گسترش میدهد.
وی افزود: هر اندازه که بنیانهای علم اقتصاد را بیشتر مطالعه کردم متوجه ابهام هایی در آن شدم و دریافتم که بنیانهای این علم و مفاهیم اصلی و بنیادی این علم از جمله "ترجیح" و "عقلانیت" دارای ابهام مفهومی هستند.
مؤلف "ضرورت یکپارچگی" یادآور شد: به علاوه این ابهامات مفهومی دارای دلالتهای هنجاری مسئله داری هستند. بر اساس نظریه انتخاب عقلانی در اقتصاد، شرکت در بسیاری از انتخابات غیر عقلانی خواهد بود. چرا که احتمال اینکه رأی هر فرد بتواند تغییری در نتیجه ایجاد کند منفی است و بر این اساس عقلانی نیست که در انتخابات شرکت کند.
وی تصریح کرد: اقتصاددانان اندکی وجود دارند که بنیانهای علم اقتصاد را از لحاظ تحلیلی مورد بررسی قرار دادهاند. در واقع این بررسی تحلیلی و مفهومی چیزی است که مورد علاقه فیلسوفان است. بر این اساس به سمت فلسفه کشانده شدم.
اندرسون افزود: موضوعی که در اینجا مورد اشاره قرار دادم موضوع مهمی را در مورد علوم انسانی بیان میکند. علوم انسانی تمام شیوهها و متدهایی را بر اساس آنکه ما میتوانیم انسان باشیم مورد بررسی قرار میدهد.
استاد پیشین دانشگاه هاروارد یادآور شد: علوم اجتماعی نیز همین کار را انجام میدهند ولی این علم محدود به چارچوبی است که دغدغهها و علایق آن موضوعاتی چون تعمیم بخشی، کمی سازی و تکرار یافتهها و دادهها است.
اندرسون تأکید کرد: تمام این دغدغهها و علایق مهم هستند ولی منجر به فهم معنا و چیستی ماهیت ایدهها و کنشهای انسانی نمیشوند. چرا که بررسی این معنا و ماهیت مستلزم بررسی کیفیات بیشتری است که از توان این علوم خارج است.
فیلسوف اخلاق معاصر یادآور شد: مهمترین وظیفه و رسالت علوم انسانی خود ادراکی است. علوم انسانی و عالمان علوم انسانی درصدد فهم و تبیین پدیده هایی هستند که منشأ انسانی دارند و توسط بشر به وجود آمدهاند. چنین تفسیر و تبیینی میتواند نظام مند و با استفاده از ابزارهای رسمی باشد.
نظر شما