به گزارش خبرنگار مهر در همدان، در کشور ایران تا ابتدای تیرماه امسال تعداد 21 هزار و 435 نفر از بیماران مبتلا به HIV/AIDS شناسایی شده اند که دو هزار و 431 نفر از آنان وارد مرحله ایدز شده و تعداد سه هزار و 763 نفر از بیماران نیز جان خود را از دست داده اند.
براساس آمار منتشر شده، 92.6 درصد مبتلایان مرد و بقیه زن هستند، از این تعداد 46.6 درصد موارد مبتلا در گروه سنی 25 تا 34 سال قرار دارند که این امر نشان می‌دهد این بیماری در جوانان شایع تر است.
از طرفی با توجه به ماهیت بیماری که دارای دوره بدون علامت طولانی است و در بسیاری از مواقع تا حدود 15-10 سال در فرد آلوده هیچگونه علامتی مشاهده نمی شود اکثر افراد مبتلا، از بیماری خود آگاه نیستند یا به دلیل ترس از انگ و بدنامی ناشی از آن، از مراجعه به مراکز مشاوره بیماری‌های رفتاری خودداری می کنند که این واقعیت باعث شده قسمت عمده مبتلایان در کشور ما ناشناخته باقی بمانند.
بر اساس تخمینهای به عمل آمده برآورد می‌شود که حدود 100 تا 120هزار نفر در کشور ما به این ویروس آلوده شده باشند که از این آمار شاید بتوان گفت سهم همدان نیز قابل توجه است.
جوانان بیشترین قربانیان ایدز در همدان
در همین خصوص کارشناس HIV/AIDS دانشگاه علوم پزشکی همدان با بیان اینکه جمعیت جوان بیشترین قربانیان ایدز در استان همدان هستند، گفت: مطالعات گوناگون نشان داده که در حال حاضر تماس جنسی با فرد آلوده شایع ترین راه انتقال ویروس در جهان است.
محمد میرزایی با بیان اینکه احتمال انتقال بیماری از این طریق در ابتدای آلودگی که ویروس به تازگی وارد بدن شده و هنوز علیه آن آنتی بادی ساخته نشده بالاتر است، اظهار داشت: استفاده مشترک از سوزن و سرنگ آلوده در مصرف کنندگان مواد مخدر تزریقی مقام دوم راه‌های انتقال را به خود اختصاص داده است.
وی گفت: سومین راه انتقال نیز انتقال از طریق مادر آلوده به جنین یا نوزاد او است که این عفونت می‌تواند در مراحل حاملگی، هنگام زایمان یا پس از زایمان و از طریق شیردهی منتقل شود.
کارشناس HIV/AIDS دانشگاه علوم پزشکی همدان ادامه داد: با توجه به راه‌های انتقال، همه افراد جامعه در معرض خطر ابتلا به عفونت HIV هستند و این بیماری مخصوص هیچ گروه سنی یا جنسی خاصی نیست.
میرزایی با اشاره به اینکه مصرف کنندگان مواد مخدر به خصوص نوع تزریقی، افراد دارای روابط جنسی محافظت نشده و دریافت کنندگان مکرر خون و فرآورده‌های خونی آلوده بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند، گفت: با توجه به اینکه ویروس در خارج از بدن انسان در مدت کوتاهی از بین می‌رود داشتن روابط اجتماعی معمولی و تماسهای عادی مثل کارکردن با یکدیگر، هم صحبت شدن، همسفر بودن، دست دادن، بوسیدن، در آغوش گرفتن، استفاده از حمام عمومی، استخر و توالت، از طریق لباس، پوشاک، پتو و رختخواب، عطسه و سرفه و نیش حشرات باعث انتقال آلودگی به شخص سالم نمی شود.
57 درصد مبتلایان به ایدز در همدان جوانان هستند
کارشناس HIV/AIDS دانشگاه علوم پزشکی همدان ادامه داد: تا ابتدای مهر ماه امسال 493 نفر مبتلا به HIV/AIDS در استان همدان شناسایی شده اند.
وی با بیان اینکه بیش از 57 درصد موارد در گروه سنی 34-20 ساله یعنی جمعیت جوان رخ داده، گفت: شایع ترین علت ابتلا به بیماری نیز استفاده از سرنگ و سوزن مشترک در بین مصرف کنندگان مواد مخدر تزریقی است.
میرزایی اظهار داشت: بر اساس شواهد اپیدمیولوژیک موج سوم این بیماری در حال شکل گیری است و این موج شامل انتقال عفونت از طریق تماس جنسی به جای اعتیاد تزریقی است.
کارشناس HIV/AIDS دانشگاه علوم پزشکی همدان با اشاره به اینکه در حال حاضر در تمام شهرستان‌های تابعه استان همدان مراکزی تحت عنوان مرکز مشاوره بیماری‌های رفتاری با حضور پزشک و کارشناس زبده و آموزش دیده به صورت کاملاً محرمانه و با نهایت رازداری خدمات آموزشی و مشاوره رایگان را به مراجعان ارائه می کنند، گفت: در صورت لزوم در همان مراکز به صورت محرمانه، داوطلبانه و رایگان از نظر تشخیص HIV، نمونه تهیه می‌شود.
وی با بیان اینکه برای پیشگیری از این بیماری در حال حاضر واکسنی وجود ندارد و درمان قطعی نیز به دلیل تغییر دائمی آنتی ژن سطحی ویروس و وجود دوران عفونت مخفی امکان پذیر نیست، گفت: اگر چه امروزه با دارو‌های ضد رترو ویروسی می‌توان طول عمر بیماران را تا حد قابل توجهی افزایش داد با این حال پیشگیری از ابتلا به HIV/AIDS بسیار ساده و آسان است.
میرزایی خویشتن داری در تجرد و نداشتن رابطه جنسی قبل از ازدواج، استفاده از محافظ در روابط جنسی مشکوک، غربالگری و بررسی خون‌های اهدایی، عدم مصرف مواد مخدر به خصوص نوع تزریقی، استفاده از وسایل تزریق به صورت استریل و یک بار مصرف و توزیع بسته‌های کاهش آسیب (سرنگ و سوزن) در بین مصرف کنندگان مواد مخدر تزریقی و پیشگیری از بارداری زنان آلوده به HIV/AIDS به منظور پیشگیری از انتقال ویروس به نوزاد را از مهمترین راه های پیشگیری از ابتلا به این بیماری عنوان کرد.
سایه سنگین ایدز بر سر زنان
مسئول واحد پیشگیری مرکز بهداشت همدان نیز با بیان اینکه بیش از نیمی از بیماران ایدزی در همدان زنان هستند، گفت: آمار زنان اچ‌آی‌وی در همدان بیشتر از مردان است.
علی گلشائیان افزود: 260 بیمار مبتلا به ایدز در همدان شناسایی شده که احتمال می رود بیش از نیمی از این افراد زنان باشند.
وی با اشاره به اینکه علاوه بر این آمار، متأسفانه دو نوزاد مبتلا به اچ‌آی‌وی نیز به زودی به این جمعیت اضافه می‌شوند، گفت: تا 20 سال آینده 70 درصد افراد جامعه که دارای رفتار پرخطر می‌باشند درگیر بیماری ایدز می‌شوند.
گلشائیان با تاکید بر اینکه بیماری ایدز با سرعت زیادی در جامعه در حال پیشرفت است به طوری که این پیش روندگی خطری جدی و نگران کننده محسوب می‌شود، گفت: این امر مستلزم تعامل گسترده تمام دستگاه‌ها برای مهار و کنترل است.
مسئول واحد پیشگیری مرکز بهداشت همدان افزود: یک بیمار مبتلا به ایدز سالانه پنج میلیون تومان هزینه دارد که اگر این هزینه را در بحث آموزش و فرهنگ‌سازی به جهت رواج نگرش مثبت به این بیماری در جامعه هزینه کنیم، می‌تواند در راستای کنترل ایدز بسیار کارگشا باشد.
ائمه جماعات در آگاه سازی مردم نقش مهمی دارند
وی اعتیاد، روابط جنسی نامشروع و ازدواج‌های صیغه‌ای را بیشترین عوامل خطرساز در ابتلا به بیماری ایدز بیان کرد و گفت: نقش روحانیون، طلاب و ائمه جماعات در این مبحث بسیار مؤثر است.
رئیس مرکز بهداشت همدان نیز در این خصوص با بیان اینکه آموزش و اطلاع رسانی در زمینه اچ آی وی و ایدز یکی از استراتژی‌های برنامه کشوری پیشگیری از این بیماری در کشور است، گفت: با این وجود تعیین یک مقطع زمانی خاص در سال برای برجسته سازی موضوع و حساس کردن سیاست گذاران، مسئول آن و آحاد افراد جامعه به موضوع اچ آی وی و ایدز و همراه کردن آنان برای پیشگیری از ایدز بسیار ضروری است.
فتح الله نظری‌پویا افزود: در ایران این مقطع زمانی خاص همزمان با سایر کشورهای جهان 10 آذر ماه (اول دسامبر) در نظر گرفته شده است و به عنوان روز جهانی ایدز در تقویم رسمی کشور گنجانده شده است.
رئیس مرکز بهداشت همدان ادامه داد: با توجه به اینکه موضوع ایدز صرفاً یک موضوع بهداشتی نیست و دارای ابعاد اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و امنیتی نیز است، به منظور اطلاع رسانی مناسب در این خصوص، تعیین زمان بیشتر از یک روز و تعمیم آن به «هفته اطلاع رسانی ایدز» از 16- 10 آذرماه مد نظر قرار گرفته است.
وی اطلاع رسانی مناسب در خصوص اچ آی وی و ایدز و اهمیت پیشگیری از آن، جلب حمایت سیاستگذاران، افزایش همکاری‌های بین بخشی، معرفی اقدامات، جلب مشارکت انجمن‌های غیر دولتی و عموم مردم در برنامه‌های پیشگیری و کنترل اچ آی وی و ایدز را از اهداف تعیین شده عنوان کرد و گفت: در همین راستا برنامه هایی از 10 تا 16 آذر در همدان برگزار می شود.
رئیس مرکز بهداشت همدان افزود: جلب مشارکت صدا و سیما در اجرا و پخش برنامه‌های کارشناسی و پرسش و پاسخ در زمینه ایدز و رفتارهای مخاطره آمیز، برپایی پایگاه‌های اطلاع رسانی ایدز و رفتارهای مخاطره آمیز در فرهنگسراها و مراکز فرهنگی آموزشی و ارائه خدمات مشاوره ای رایگان با هدف ارتقای سطح اطلاعات مردم در زمینه ایدز از جمله برنامه های پیش بینی شده در این هفته است.
کارشناس مسائل اجتماعی استان همدان نیز در این خصوص با بیان اینکه حمایت های اجتماعی از افراد اچ آی وی مثبت ضعیف است، گفت: دولت باید تدبیری در این باره بیندیشد.
مریم یونسی افزود: در سال های اخیر و با گسترش شیوع ایدز در جهان به ویژه کشورهای پیشرفته این بیماری از قالب یک بیماری صرف خارج و تبدیل به یک معضل اجتماعی شده است.
اطلاع رسانی ناچیز در برابر تهدیدی بزرگ
کارشناس مسائل اجتماعی استان همدان افزود: اگر چه در حال حاضر برخی از گروه های تحصیل کرده جامعه اطلاعات مناسبی در مورد ایدز دارند، اما سایر افراد، تقریبا چیزی در خصوص ایدز نمی دانند، بنابراین اطلاع رسانی در مورد بیماری ایدز در جامعه ناچیز به نظر می رسد.
وی اضافه کرد: در بسیاری از کشورها در بودجه های بهداشتی سهم ویژه ای برای ایدز در نظر گرفته می شود که نه تنها برای درمان و پیشگیری از این بیماری صرف می شود بلکه بخشی از آن نیز صرف حمایت های اجتماعی و تامین رفاه افراد اچ آی وی مثبت و خانواده های آنها به عنوان اقشار آسیب پذیر جامعه می شود.
وی حمایت های اجتماعی از افراد اچ آی وی مثبت ضعیف دانست و گفت: مهمترین چیزی که افراد اچ آی وی مثبت به آن نیاز دارند مراقبت بیشتر از آنهاست تا هم کیفیت زندگی خودشان بالا رود و هم با مشاوره و رسیدگی، آگاهی آنها افزایش یابد و از سرایت این بیماری به افراد دیگر جلوگیری شود.
ایدز چهارمین عامل مرگ و میر در جهان
بر این اساس می توان چنین عنوان کرد که اگر تا دیروز بیماران ایدزی در کشور از تزریق سرنگ های مشترک به این بیماری آلوده شده بودند، امروز این الگو تا حدود زیادی تغییر کرده و رفتارهای پرخطر جنسی جای آن را گرفته است و هر روز بر تعداد مبتلایان افزوده می شود، بدون اینکه جامعه از خطرات آن آگاه باشد!
ایدز تا 75 سال پیش حتی شناخته نشده بود اما حالا چهارمین عامل اصلی مرگ و میر در سراسر جهان است.
اما نکته مهم در این بین، سن افراد مبتلاست که گفته می شود در حدود یک سوم مبتلایان به ایدز در کشورمان، در رده سنی 15 تا 34 سال قرار دارند که اعلام چنین اخباری، حکایت از این واقعیت تلخ دارد که بیماری ایدز، نسل جوان جامعه را هدف گرفته و اگر نخواهیم آنان را از خطرات این بیماری کشنده ایمن نگه داریم، قطعا تبعات ناگوارتری را شاهد خواهیم بود.
اکنون که ایدز در ایران مسن تر شده و تعداد بیشتری از هموطنانمان را آلوده کرده است، نقش سایر نهادهای تصمیم گیرنده نمایان تر و فقدان کار گروهی منسجم بین دستگاه های مختلف کشور بیشتر احساس می شود که باید برای آن برنامه ریزی های لازم صورت گیرد.
نظر شما