به گزارش خبرنگار مهر در دماوند، برج شیخ شبلی در نواحی شرقی دماوند و مشرف بر این شهر قرار داشته و ساخت آن را به دوران حکومت سلجوقیان نسبت می دهند. این اثر تاریخی ارزشمند که امروزه آن را به عنوان نماد تاریخی دماوند می شناسیم از شمال به "تارود"، از جنوب به گورستان، از شرق به دره و از غرب به باغی وسیع و زیبا منتهی می گردد.
برغم تصور برخی اهالی این شهر که برج مذکور را سازه ای آرامگاهی می دانند اثری از مقبره در داخل آن دیده نمی شود بلکه بیشتر می توان این بنای تاریخی را مکانی جهت یادبود دانست.
"برج شیخ شبلی" نماد تاریخی کهن شهر دماوند
بنای برج شیخ شبلی از خارج هشت ضلعی و از درون مدور است. پی این اثر تاریخی از لاشه سنگ و ملاط گچ و نمای ابتدایی آن چهار گوش می باشد که پایه هشت ضلعی را بدان بسته و در انتها با استفاده از آجر، ساخته و پرداخته اش نموده اند. در گوشه هر یک از هشت ضلع بیرونی برج، ستونهایی به شکل نیم دایره ایجاد و با آجر پخ زینت داده شده است.
ارتفاع کل بنا نزدیک به 10 متر و "سردابه" بودن، از ویژگیهای اصلی آن محسوب می شود و به غیر از درب ورودی که به دو اسپر تزئینی منقش است سایر سطوح جانبی برج، سه اسپر عمودی چهار گوشه داشته که هر کدام با نقشی زیبا تزئین شده است.
بخش داخلی این بنای یاد بود را دایره ای به قطر پنج متر تشکیل می دهد و سطوح جانبی آن تا زیر گنبد یعنی ارتفاعی به طول هفت و نیم متر بوسیله گچ پوشیده شده است. بر اساس روایات مردمی از حلقه داخلی گنبد این بنا شیئی زنجیر مانند به شکلی آویخته وجود داشت که امروزه اثری از آن دیده نمی شود.
گنبد برج از بیرون دارای هشت شکاف با زوایایی کمتر از 90 درجه است که هر شکستگی با شیبی تند به طرف راست برج متمایل می باشد اما گنبد داخلی کروی و به شکل عرقچین ترسیم شده که ساخت سطح زیرین آن با شاهکاری معماری و به شیوه خاص آجرکاری طرح جناغی متحدالمرکز انجام گرفته است.
شیخ شبلی کیست؟
مردم شهر دماوند علاوه بر نام رسمی این بنا از نامهای دیگری برای خطاب برج شیخ شبلی نظیر "پاگنبد" و برج شبلی نیز استفاده می کنند. حال پرسش اینجاست که شیخ شبلی کیست؟
شیخ شبلی عارفی مشهور در قرن سوم هجری بود که نام و نسبتهای متفاوتی برای وی نقل شده که دلف بن جفره، حجدربن خلف، دلف بن حجدر، محمد بن خلف و جعفربن خلف از آن جمله اند. این زاهد و پرهیزگار اهل تصوف در سال 248 هجری در بغداد چشم به جهان گشود تا پس از گذراندن دوران جوانی خود در این شهر، حکم حکومت بر دماوند را از خلیفه وقت دریافت نماید. پدر شیخ، اهل قریه شبله یا شبیله از ناحیه "اسروشنه" ماوراء النهر خراسان و پرده دار خلیفه عباسی بود. پیرامون این رویداد در تذکره الاولیا آمده است "ابتدا واقعه او آن بود که امیر دماوند بود". شیخ ابوبکر دلف بن حجدر شبلی پس از درگذشت پدر دوباره به بغداد فراخوانده شد و وظیفه پدری خود در پرده داری خلیفه را تداوم بخشید تا اینکه در سن 87 سالگی و در جمعه ذی الحجه سال 334 هجری قمری در بغداد دار فانی را وداع گفت و در مقبره "خیزران" این شهر به خاک سپرده شد.
در خصوص مذهب شیخ روایاتی بسیار بیان شده و برخی وی را شیعه دانسته و برخی دیگر اهل تسنن به هر روی و با هر آئینی روزی این پرده دار خلیفه به نزد "خیر نساج وجنید بغدادی" در آمد، توبه کرد، از مردم دماوند حلالیت خواست و عاقبت به مقام عرفان رسید. عطار نیشابوری درباره وی گفته است "آنچه او کشید در عبارت نگنجد. از اول تا آخر مردانه بود و هرگز فتوری و ضعفی بر حال او راه نیافت و از شدت لهب و شوق، او به هیچ آرام نگرفت".
تبدیل شیخ شبلی به یک پارک زیبای گردشگری
شهردار دماوند در گفتگو با خبرنگار مهر در این شهر اظهار داشت: درختکاریهای حواشی نماد تاریخی شیخ شبلی توسط نیروهای متخصص شهرداری دماوند و اجرای طرحهای آبیاری تحت فشار در حال ساماندهی است.
علی شیوا از احیای بخشی از اراضی تحت اختیار معارضین شخصی این منطقه گردشگری خبر داد و افزود: با تایید مسئولان اداره کل منابع طبیعی استان تهران 10 هکتار از اراضی این سایت گردشگری احیا و به مردم بازگردانده شد.
این مسئول با بیان اینکه شیخ شبلی به منطقه ای زیبا مبدل خواهد شد، افزود: نماد تاریخی شیخ شبلی در آینده ای نه چندان دور به منطقه ای زیبا و رویایی برای گردشگران تبدیل خواهد شد و خدمات شایانی را به صنعت توریسم دماوند ارائه خواهد کرد.
شهر دماوند مرکز شهرستان دماوند است و جمعیت آن بر اساس سرشماری سال 1385بالغ بر 36 هزار و 433 نفر می باشد.
آثاری تاریخی نظیر برج "شیخ شبلی" و مسجد جامع و قابلیتهای گردشگری مانند "چشمه اعلاء" و "تیزاب" از دماوند شهری با توانمندیهای بالقوه توریستی ساخته است.
نظر شما