وحدت حوزه و دانشگاه با برگزاری همایش محقق نمی‌شود

حجت‌الاسلام احمد مبلغی در گفتگو با خبرنگار مهر در قم، با بیان اینکه باید ابتدا روشن کنیم که وحدت وصف چه چیزی باشد، اظهار داشت: در مسئله وحدت حوزه و دانشگاه اگر واژه وحدت را وصف علم قرار دهیم به این معنا که هر دو یک سنخ علم را دنبال می‌کنند، این اندیشه غلط است چون در این زمینه دو سنخ وجود دارد یعنی علم الادیان و علم الابدان.

وی ادامه داد: اگر وحدت را وصف روش علم قرار دهیم و بگوئیم یک روش واحد پیگیری شود و در مطالعات علمی مبنا قرار گیرد باز هم غلط است، چون هر علمی، روشی دارد.

مبلغی گفت: اگر وحدت را وصف یک موسسه و نهاد قرار دهیم و بگوئیم که یک نهاد ایجاد شود و یا حوزه و دانشگاه با هم ادغام شوند، این مسئله هم غلط است و هم خلاف تخصص است زیرا هر سنخ علمی باید یک نهاد متخصص خودش داشته باشد.

وی با طرح این سئوال که آیا می‌شود وحدت حوزه و دانشگاه را وصف مدیریت علم قرار دهیم، اظهار داشت: این درست است که مدیریت واحدی برای علم تعریف کنیم، به شرط اینکه این مدیریت به تنهایی به دست حوزه یا دانشگاه نباشد، بلکه کمیته‌ای مرکب از هر دو نهاد باید در مدیریت علم نقش ایفا کنند.

علم رهاشده قدرت پیشرفت را ندارد

رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان اینکه علم رهاشده و مدیریت نشده قدرت ارتقا و پیشرفت و توسعه و پوشش دهی به نیازهای جامعه را ندارد، تصریح کرد: وحدت می‌تواند وصف مدیریت علم قرار گیرد، به این معنی که خروجی‌های حوزه و دانشگاه در یک مسیر واحد قرار گیرد.

مبلغی با تاکید بر لزوم وحدت در کشف اهداف حوزه و دانشگاه، اظهار داشت: باید پیش از مدیریت علم، وحدتی بین حوزه و دانشگاه ایجاد شود که این وحدت همان کشف اهداف مشترک این دو نهاد است، یعنی اگرچه این دو نهاد دو سنخ علم را برعهده دارند و یک موسسه و روش مستقلی باید داشته باشند، ولی اهداف واحدی را باید تعریف کنند، یعنی وحدت برای تلاش مشترک نسبت به مناسبات فی ما بین باشد.

وی در تعریف وحدت عملی تصریح کرد: وحدت عملی به این معناست که این دو نهاد باید در کنار هم بنشینند و با هم تعامل فکری و عملی مشترک داشته باشند؛ تعاملی که برای شناسایی اهداف و راهبردها و خط مشی مشترک و تدوین و تهیه آن باشد.

رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ادامه داد: در این وحدت عمل باید تعامل و برنامه ریزی به صورت مشترک و نهایتا اهداف مشترک و بعد از آن تنظیم و تدوین راهبردهای مشترک و ایجاد مدیریت علم به صورت مشترک باشد.

این استاد حوزه و دانشگاه گفت: اگر اینها را پذیرفتیم دیگر نباید به شعار وحدت حوزه و دانشگاه دلخوش باشیم و نیز نباید همت را گمارد برای ارتباط‌های فیزیکی و نزدیکی‌هایی از این حیث، که همایش مشترک و ایاب و ذهاب مشترک وجود داشته باشد، چراکه اینها نمی‌تواند وحدت این دو نهاد را شکل دهد.

وحدت حوزه و دانشگاه پلکانی است

مبلغی با بیان اینکه وحدت بین حوزه و دانشگاه پلکانی است، تصریح کرد: در مسئله وحدت بین این دو نهاد ابتدا باید وحدت عمل در ارتباط با تنظیم مناسبات خود و شناسایی اهداف مشترک و تدوین خط مشی‌ها و راهبردهای مشترک شکل گیرد و سرانجام یک سامانه فراگیر قوی تحت عنوان مدیریت علم ایجاد شود.

وی ادامه داد: اگر وحدت بین حوزه و دانشگاه به این صورت تحقق یابد از چهار خصیصه علمی، عملی، مفید و پایدار برخوردار خواهد بود.

وی در تشریح این خصیصه‌ها اظهار داشت: این وحدت از آن جهت علمی است که دخالتی در علوم دیگر نشده بلکه هر علمی که با تمام هویت خودش به میدان آید، آن قدر فضا وجود دارد که راه توسعه خودش را در پیش بکشد.

رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفت: علم‌ها  اگرچه از همدیگر مستقل هستند و هر کدام قلمرو مشخصی دارند اما فی ما بین آنها می‌توان مناسباتی تدوین کرد تا خروجی‌های آنها در تعامل باشد.

وی افزود: داد و ستدهایی فی مابین علوم وجود دارد و خروجی‌های آنها می‌تواند در تعامل باشد تا در مسیر پیشرفت و خدمت به مردم و جامعه قرار گیرد و همدیگر را خنثی نکنند.

وحدت عالمانه به بن‌بست نمی‌رسد

مبلغی با تاکید بر لزوم عالمانه بودن وحدت بین حوزه و دانشگاه اظهار داشت: نیاز به تعامل و وحدت حوزه و دانشگاه وجود دارد که عالمانه در کنار هم بنشینند، عالمانه بیندیشند و عالمانه با همدیگر همکاری کنند تا در خدمت به جامعه، علمی، عملی، مفید و پایدار باشند. چنین وحدتی به بن بست نمی‌رسد و صرفا در یک مقطع زمانی شکل نمی‌گیرد و بعد رو به زوال نمی‌رود، بلکه امکان رشد و نمو و ریشه‌دارشدن در طول زمان برای آن مهیا می‌شود.

وی ادامه داد: اگر چنین وحدتی را نپذیریم به ناچار در وحدت شعاری فرو می‌رویم و یا به وحدتی که یکی از این دو نهاد را توسعه دهد و دیگری را فرو ببرد و یا به وحدت کم اثر دچار می‌شویم.

مبلغی تاکید کرد: اگر وحدت بین حوزه و دانشگاه کم اثر باشد در مقابل ضررهای بسیار و آسیب‌های کلان راه به جایی نخواهد برد و همین وحدت کم اثر رفته رفته بی‌اثر می‌شود.