حسین فخیمی، مجسمه‌ساز در مورد ساخت دو مجسمه خیام به صورت هم‌زمان و هم‌شکل به خبرنگار مهر گفت: آغاز ساخت مجسمه به سال 1379 برمی‌گردد. قرار بود در این سال همایشی در شهر فلورانس ایتالیا برای گرامیداشت عمرخیام برگزار شود؛ اما چون این پیکره ساخته نشده بود، همایش هم در فلورانس برگزار نشد و برپایی آن به پرده‌برداری از این مجسمه منوط شد.
وی با بیان اینکه ساخت این مجسمه ها در مراحل پایانی قرار دارد، تصریح کرد: شروع این کار در سال 1379 به واسطه مذاکرات وزارت امور خارجه انجام شد ولی در سال 1385 شهردار تهران هنگام پرده‌برداری از مجسمه "بسیجی اسب‌سوار" در سه راه افسریه، با پیش زمینه‌ای که از سفر به ایتالیا و دیدار با هنرمندان آنجا داشت و دو سال پیگیر ساخت این دو مجسمه شد، بالاخره در سال 1387، قرارداد منعقد شد.
فخیمی در مورد بانیان طرح توضیح داد: شهرداری در واقع حامی این کار است ولی آغازگر آن سفارت ایران در ایتالیا است. به هرحال مشکلاتی بر سر راه وجود دارد اما حمایت‌های معنوی کسانی که به هنگام کار، بازدیدی از این مجسمه‌ها داشتند و تلاش‌های دست‌اندرکاران حوزه معاونت فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران قوت قلبی ادامه کار بود. هیئتی از فلورانس هم به منظور تایید کار برای بازدید به ایران آمدند.
وی همچنین در مورد چگونگی رسیدن به شخصیت خیام عنوان کرد: من باید پیش از انجام کار، خیام را می‌شناختم. به این دلیل نزدیک به شش ماه در کتابخانه‌های مختلف پژوهش کردم و با شخصیت‌های گوناگونی که در زمینه‌های مختلف با خیام آشنایی داشتند صحبت کردم.
فخیمی ادامه داد: به همین دلیل من به دنبال سنگی بودم که روشن و سپید باشد و بتواند این چهره را به خوبی ارائه دهد. من تصویر و طرحی از خیام در دست نداشتم. در جریان پژوهش‌های مردم‌شناسی، به طرح‌هایی برگرفته از توصیفات مکتوب برخوردم.
این مجسمه ساز عنوان کرد: برای تهیه سنگ این کار، نزدیک به یک سال، همه معادن سنگ داخلی و خارجی نظیر کشورهای ایتالیا، یونان، مقدونیه، تایلند و چین و افغانستان را مورد نظر داشتیم و سرانجام سنگ اصلی را از معادن سنگ اَزنای الیگودرز تهیه کردیم، که مشابه سنگ کارارا است.
وی در مورد جزئیات دیگر مجسمه خیام گفت: من چهره خیام را به عنوان یک متفکر، در حال اندیشه تصور کردم. "زیج" را به عنوان نمادی از ستاره شناسی در زیر دست راستش قرار دادم. معادلات ریاضی و قضیه پاسکال را هم بر لوحی در کنار پیکره تعبیه کردم. یک اسطرلابی نیز قرار است در کنار مجسمه قرار بگیرد که نشانگر تبحر او در علم ریاضی است.
ابن مجسمه‌ساز درباره دیگر خصوصیات مجسمه اظهار کرد: یک فرش در پایین این پیکره و روی پایه تندیس ساخته شده چون نماد فرهنگ ایرانی است. برخی از این نقوش متعلق به عصر خود خیام است و بته جقه‌های آن متعلق به زمان صفویه.
فخیمی سپس کاربرد عناصر ایرانی در مجسمه را دلیلی برای معرفی فرهنگ ایرانی دانست و گفت: تلفیق این نقوش به خاطر این است که بازدید کنندگان ایتالیایی با دیدن نقش‌های اسلیمی و بته جقه، که تداعی‌گر فرهنگ ایرانی است، زودتر با اثر ارتباط برقرار کنند.
وی در ادامه به شعری از خیام اشاره کرد که در پایه مجسمه نوشته شده است: روی پایه این دو مجسمه این شعر خیام را به صورت کتیبه در آورده‌ایم: اجرام که ساکنان این ایوانند/ اسباب تردد خردمندانند/ هان تا سر رشته خرد گم نکنی/ کانان که مدبرند، سرگردانند.
فخیمی در مورد شعر بکار گرفته شده، توضیح داد: این متن شعر خیام، گویای اندیشه، نوع تفکر و علم ستاره‌شناسی حکیم و فرزانه بودن او است. حکیم و فرزانه بودن او در این رباعی گرد آمده است. این رباعی همراه با مشخصات اثر به سه زبان فارسی، ایتالیایی و انگلیسی نوشته شده است.
این مجسمه‌ساز در مورد دلیل استفاده از سنگ برای ساخت این مجسمه توضیح داد: حرفی که می شود برای ساخت مجسمه خیام با استفاده از سنگ زد نمی‌توان با ماده دیگری ارائه کرد. ریخت، ساختار و لطافت مورد نیاز را در مواد دیگر نمی‌توان یافت.
وی در مورد فعالیت هایی که برای ساخت این مجسمه انجام داده است، ابراز کرد: از ابتدای ساخت آثار، عکس‌برداری و فیلمبرداری به منظور تهیه فیلم مستندی انجام شده است و قطعه‌ای موسیقی برای اجرا در مراسم پرده برداری تنظیم شده است.
فخیمی گفت: در سال 1381، ماکت‌های پنجگاه اولیه و کوچک خیام ساخته شد و سپس ساخت مدل گچی در مقیاس یک یکم آن، به مدت دو ماه طول کشید.
نظر شما