به گزارش خبرگزاری مهر، این محقق و حافظ‌پژوه سه‌شنبه21 دی ماه در هفتاد و سومین شب از سلسله شبهای مجله بخارا که با عنوان "شب حافظ" به همت علی دهباشی و به مناسبت انتشار دیوان حافظ با خوشنویسی استاد محمد احصایی برگزار شد عنوان کرد: حافظ حافظه ماست، این باور من است، چنان که کتابی به این نام دارم و به خود قول داده‌ام که پس از این کتابی ننویسم. چرا حافظ همیشه با من است؟ این پرسشی بود که برایش ده‌ها علت یافتم.
خرمشاهی در ادامه گفت: حضرت استاد بی‌همتای کشورمان، محمد احصایی وقتی تصمیم به کتابت اشعار حافظ گرفت بر من منت گذاشت که مرجع کتابت خود را دیوان حافظ تصحیح اینجانب بر مبنای نسخه ارزشمند خلخالی که در 827 هجری قمری کتابت شده است انتخاب فرمودند. بنده هم شاکرانه و شادمانه پذیرفتم.
وی توضیح داد: من طی این مدت اشعار حافظ را به قلم استاد احصایی می‌خواندم و روحم را صفا می‌دادم. و به او می‌گفتم که خانه‌ای پر نستعلیق یافته‌ام. گرچه دیوان حافظ پیش از این نیز با قلم خوش خوشنویسانی چون کیخسرو خروش، امیر فلسفی، استاد امیرخانی و عباس اخوین به زیور طبع رسیده است.
این پژوهشگر اضافه کرد: من در حین کتابت استاد احصایی اشعار را می‌خواندم و با کتابت ایشان یک بار دیگر تصحیح می‌کردم و انتشارات نگار نیز کار ارزنده‌ای کرد که آن را به دیگران هم داد تا بخوانند تا غلط کتابتی در آن نباشد و به حق هم در سراسر متن حافظ غلط کتابتی وجود ندارد. انتشارات نگار که حسن شهرت و مهارت در نشر آثار نفیس دارند در آراستن این اثر به بهترین آرایه‌ها سنگ تمام گذاشته است.
تجسم خیال حافظ در دیگر هنرها
در بخش دیگری از "شب حافظ" آیدین آغداشلو به شرح مختصری از کتابت دیوان حافظ و رابطه آن با دیگر هنرها پرداخت.
این نقاش و گرافیست توضیح داد: دیوان حافظ از دیرباز زمینه‌ای شد برای هنرنمایی خطاطان و نقاشان ایرانی. از همان اوان همه سعی می‌کردند با چنین خدمتی خود را به چنین ساحتی نزدیک کنند که آخرین آنها دوست دیرینه من، محمد احصایی است.
وی افزود: ردپای خوشنویسی و نقاشی بر دیوان حافظ به نیمه دوم قرن نهم هجری قمری برمی‌گردد. اما کتاب‌آرایی تنها متخص دیوان حافظ نیست. در حقیقت کتاب‌آرایی بسیار زیاد است. قرآن مجید مقدس‌ترینشان است. دیوان اشعار نظامی گنجوی، شاهنامه فردوسی، کلیات سعدی و دیوان حافظ؛ و در مورد آخر این بسیار کار دشواری است چون باید آن معنی دقیق و پیچیده و تودرتو را در خطوط خلاصه کنند.
آغداشلو ادامه داد: تجسم آن خیال بی‌نظیر واقعاً کار دشواری است. من پیش از این هر چه دیده‌ام از نقاشیهایی که بر دیوان حافظ کشیده‌اند، مردی بوده است و دختری و قدحی؛ در حقیقت تقلیل آن جهان عظیم. گاه این نقاشیها به گونه‌ای که به راحتی نمی‌توان به آنها نگاه کرد و این تنزل مرتبه‌ای است که من معتقدم این روزها ما گرفتارش شده‌ایم. من بعد از عبدالرشید دیلمی کمتر نسخه‌ای دیده‌ام که با نهایت زیبایی طراحی شده باشد. محمد احصایی به حق یکی از بزرگترین شخصیتهای هنری در حوزه خطاطی ایران است.
اشعار حافظ یادآور تقارن و تناظر
دکتر داریوش شایگان از دیگر میهمانان این نشست بود که به دلیل عارضه قلبی فرزند خود نتوانست در مراسم حضور یابد.
الهام باقری بخشی از مقاله وی را با عنوان "ساحت بینش حافظ" که به فرانسه نوشته و توسط منصور هاشمی به فارسی ترجمه شده است قرائت کرد.
در بخشی از مقاله شایگان آمده است:هر فرد ایرانى رابطهاى شخصى با حافظ دارد. اینکه آن فرد فرهیخته است یا عامى و عارف است یا رند (به تعبیر حافظ در وصف خود) چندان اهمیتى ندارد. هر ایرانى در حافظ، بخشى از خویش را باز مىیابد و با او زوایاى نامکشوفى از خاطرهاش را کشف مىکند.
در بخش دیگری از این مقاله، شایگان توضیح داده است: در هنر کمنظیر این شاعر بىهمتا، جوهر همه هنر ایران را مىتوان یافت؛ زبردستى تمامعیار زرگرانى که بر جامهایى بسیار ظریف چنان قلم زدهاند که گویى تقریباً آنها را غیب کردهاند، کیمیاگرى کاشیکارانى که گنبدهاى مساجد را به گنبد آبى آسمان پیوند زدهاند، خیال خیرهکننده نگارگرانى که از تیرگى ماده طلاى نور را پدید آوردهاند، و بصیرت و بینش طراحان و قالىبافانى که نقشهاى باشکوه و غرقه در گل قالیهایى را ایجاد کردهاند که در آنها تنوع مسحورکننده باغ بهشت انعکاس یافته است. خلاصه اینکه شعر حافظ ما را به یاد تقارنها و تناظرهاى بسیار مىاندازد.
محمد مهدی داودی مدیر انتشارات نگار نیز در این نشست عنوان کرد: کتاب حاضر پس از پنج سال کوشش بی‌وقفه و عاشقانه جمعی از استوانه‌های هنر و فرهنگ این سرزمین فراهم آمده است و اینک این تحفه را به پیشگاه تمامی ایرانیان علاقمندان به فرهنگ و ادب غنی فارسی تقدیم می‌کنیم.
وی افزود: کتاب پیش روی، مجموعه کامل اشعار حافظ شیرازی است که با نگاه ریزبین و ادبیانه استاد بهاءالدین خرمشاهی پیراسته و ویراسته شده و به قلم استاد فرهیخته جناب آقای سید محمد احصایی به خط نستعلیق و با ترکیباتی بدیع و فوق العاده کتابت شده است. نگاره های این نسخه از دیوان حافظ، برگزیده‌ای است از آثار برجسته‌ترین و پرآوازه‌ترین نگارگران معاصر ایران که با طراحی هوشمندانه گرافیست مطرح کشورمان استاد ابراهیم حقیقی در جای جای کتاب قرار گرفته و زینت آرای بزم بی سحر حافظ و چشم نواز خواننده شیدای اشعار او شده است.
در ادامه "نشست حافظ" دکتر احسان نراقی برای حاضران حکایت کرد که چگونه عنوان سه کتاب خود را از سه غزل حافظ برگرفته است؛ کتابهای "غربت غرب"، "آنچه خود داشت" و "اقبال ناممکن".
صدیق تعریف خواننده موسیقی سنتی با آواز خود و خواندن ابیاتی از حافظ به این مراسم پایان داد.
نظر شما