به گزارش خبرنگار مهر، اولین روز از هفتمین مجمع بین‌المللی استادان زبان و ادبیات فارسی صبح امروز 28 دیماه با حضور اسفندیار رحیم مشایی رئیس دفتر رئیس جمهور، سید محمد حسینی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمد باقر خرمشاد رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، عباسعلی وفایی رئیس شورای گسترش زبان و ادبیات فارسی و ادیبان ایرانی و خارجی در تالار علامه امینی دانشگاه تهران برگزار شد.
مشایی در این مراسم گفت: استواری اندیشه به استواری زبان بستگی دارد. اعراب که به ایران آمدند به همراه اسلام عربیت را هم آوردند. به غیر از ایران اعراب به کشورهای دیگر نیز رفتند و در طول تاریخ زبان آن کشورها عربی شد اما زبان ایران عربی نشد و فارسی باقی ماند. امروز اگر ایرانی هست به برکت زبان فارسی است.
رئیس دفتر رئیس جمهور افزود: عده‌ای معتقدند زبان عربی بر فارسی تاثیر گذاشته است اما به نظر من زبان فارسی در طول تاریخ استوار مانده است و واژگان عربی را به استخدام خود درآورده است. مکتب اسلامی اهل بیت توسط ایرانیان پذیرفته شد اما زبان عربی نتوانست جای زبان فارسی را در ایران بگیرد. امروز این ادعا در ایران وجود دارد که به دلیل پیروی از مکتب اهل بیت بالاترین، زیباترین و محکم‌ترین دریافت اسلامی در ایران وجود دارد که به تعبیر امام خمینی(ره) اسلام ناب نامیده شد. این به برکت زبان فارسی است.
اسلام ناب یا غیرناب بدون زبان امکان تجلی ندارد
وی در ادامه عنوان کرد:زبان معجزه است. افرادی که زبان را امری انتزاعی می‌دانند در دریافت شان از زبان بسیار سطحی عمل کرده‌اند. اجازه بدهید بحث را به بخشی تاریخی ارجاع بدهم. ایران سالیان سال تحت حکومت سلجوقیان بوده است و سلجوقیان فارسی زبان نبودند. تسلط سلجوقیان می‌توانست به پایان تاریخی یک ایران منجر شود. اما چه چیزی توانسته است تاریخ ایران را استمرار بدهد؟ این عامل زبان است. ممکن است عده‌ای این عامل را اسلام یا قدرت مکتب اهل بیت بدانند. این حرف دقیقاً درست است اما مکتب اهل بیت از کدام پنجره ، از کدام زاویه و کدام ابزار و وسیله تاریخ ایران را حفظ کرده است. هر نوع اسلام اعم از ناب و غیرنابش بدون زبان امکان تجلی ندارد.
مشایی همچنین گفت: چرا ایران به فردوسی بدهکار است؟چرا تشیع و اسلام به فردوسی بدهکارند؟این موضوع جای تحقیق دارد. سهم ایرانیان در پاسداشت دریافت‌های حقیقی و خردمندانه از اسلام بسیار بالاست. روحیه عدالت طلبی و مبارزه در ایران بسیار قوی است که همه این مسائل از مسیر زبان اتفاق می‌افتد. کی می‌شود عدالت طلب و اهل مجاهدت بود؟چه زمانی حاضریم برای مبانی فکری هزینه بدهیم؟ تا وقتی پای هزینه در میان نیست همه مردم میدان هستند. اما وقتی صحبت هزینه دادن می‌شود قهرمانان واقعی مشخص می‌شوند.
ورود واژه‌های عربی به فارسی سلطه زبان عربی بر فارسی نیست
وی عنوان کرد:زبان فارسی توانست اندیشه‌های بلند فلسفی اسلامی را قابل قبول جلوه بدهد. این ظرفیت این زبان است. ورود واژه‌های عربی به فارسی نیز سلطه زبان عربی بر زبان فارسی نبوده بلکه در قرون اول و دوم به دلیل برخی ضعف‌ها که در مقابل رشد و توسعه وجود داشت زبان فارسی از این واژه‌ها استفاده کرد و این تاثیر، تاثیر واژه‌های قرآنی در ادبیات فارسی است نه تاثیر زبان عربی. ایرانیان نه تنها در حفظ میراث زبان خودشان توفیق داشتند بلکه دوام و قوام زبان عربی نیز از فعالیت‌های موثر غیرقابل انکار ایرانیان است.
حفظ و احیای زبان فارسی یک تکلیف بین‌المللی است
مشایی همچنین گفت : امروز احیا و گسترش زبان فارسی یک تکلیف است. در اینکه این موضوع بر ایرانیان تکلیف است بحثی نیست اما می خواهم بگویم دیگر ملت‌هایی که زبان فارسی هزار سال در فرهنگ و تمدن آنها ریشه دارد نیز مکلف به حفظ و گسترش زبان فارسی هستند. این ملت‌ها برای حفظ میراث خود مکلفند زبان فارسی راحفظ کنند چون قطع ارتباطشان با زبان فارسی موجب جدایی‌شان از تاریخ و گذشته کشورشان می‌شود. بنابراین احیای زبان فارسی یک تکلیف بزرگ و بین‌المللی است.
رئیس دفتر رئیس جمهور ادامه داد: میراث گرانسنگ ناشی از ادبیات فارسی به نسبت میراث جهانی سهم بزرگی دارد. امروز جامعه جهانی به سمت اتحاد پیش می‌رود و سازمان یونسکو نیز اقداماتی در جهت حفظ میراث ملت‌ها انجام می‌دهد. یونسکو باید به زبان فارسی را به عنوان زبانی میراث بخش احترام بگذارد. من در حال حاضر به عنوان دبیر کمیسیون فرهنگی دولت در حال تدوین نامه‌ای به دبیرکل سازمان ملل هستم که زبان فارسی در کنار دیگر زبان‌ها در سازمان ملل برای ثبت اسناد و کارهای اصلی به حساب بیاید.
این سخن مشایی با تشویق حاضران در سالن روبرو شد.
مشایی افزود: امیدواریم بتوانیم در کنار شما استادان زبان و ادبیات فارسی در کشورهای مختلف دنیا این امور را به سامان برسانیم. چون هر کدام از شخصیت‌های بزرگ ادبی فارسی برای یک ملت کافی هستند و دولت دهم که اولویت را در مسایل فرهنگ و هنر قرار داده مصمم است اندیشه‌های اسلام ناب و زبان فارسی را بیش از پیش گسترش دهد. بنابراین باید در امر توجه به زبان فارسی شاهد یک جهش و جنبش باشیم و در این جا با شجاعت اعلام می کنم که این امر نه فقط برای دولت که برای نظام یک شاخص است.
میزان فعالیت‌های موثر در زمینه زبان فارسی معیار سنجش دولت و نظام است
وی گفت: برای همه اندیشمندان دنیا این حق محفوظ است که دولت و نظام ما را با میزان فعالیت‌های موثر درباره زبان فارسی بسنجند. ما به سمت آینده حرکت می‌کنیم و به فردا نگاه می‌کنیم. جامعه جهانی در حال شکل‌گیری و مرزها در حال کمرنگ‌تر شدن هستند. در این فضا پیامها راحت‌تر و صریح‌تر منتقل می‌شوند و انسانها در کنار یکدیگر می ایستند. در چنین شرایطی زبان پارسی برای بشر یک ذخیره است و نوع دید ایرانیان به موضوع ارزش زبان فارسی را چندین برابر خواهد کرد.
دبیر کمیسیون فرهنگی دولت یادآور شد: امروز می توانیم به خوبی و زیبایی انقلاب اسلامی را که امروز فقط به مردم ایران تعلق ندارد با زبان و ادبیات فارسی به مردم دنیا معرفی کنیم. شما استادان نیز توجه داشته باشید که در کار خود ادبیات معاصر انقلاب اسلامی را مورد توجه قرار دهید.
فرهنگستان مشترک زبان فارسی بین ایران، افغانستان و تاجیکستان تشکیل شود
مشایی سپس اظهار کرد: پیشنهاد می کنم فرهنگستان مشترک زبان فارسی بین حداقل سه کشور ایران، افغانستان و تاجیکستان تشکیل شود که این صحبت مشایی هم با تشویق حاضران روبرو شد.
مشایی ادامه داد: برگزاری نشست دوسالانه سنگین به نظر می‌رسد و به نظرم از دست دادن فرصت‌های سالانه است. به وزیر ارشاد گفتم که باید این مجمع سالانه برگزار شود. مگر ما فقر بحث داریم و اگر قرار است که نشست‌ها دوسالانه برگزار شود حداقل چند نشست تخصصی بین برگزاری دو مجمع برپا شود. مجمع بین‌المللی استادان زبان و ادبیات فارسی باید مانند یک کنگره بزرگ زبان فارسی عمل کند و شورای اجرایی‌اش نیز فعال باشد.
نظر شما