به گزارش خبرنگار مهر، نشست "بررسی تحولات اجتماعی در رمان‌های دهه 80 " با حضور فیروز زنونی جلالی، مهدی کاموس و امیرحسین یزدان‌بد عصر چهارشنبه 28 دیماه در سالن اجتماعات سازمان تبلیغات اسلامی برگزار شد.
مهدی کاموس در این نشست با اشاره به خواب‌رفتگی نویسندگان ایرانی در بررسی تحولات اجتماعی در ادبیات گفت: نویسندگان ایرانی متاسفانه در یک خواب‌رفتگی به‌سر می‌برند که به هیچ عنوان قابل بررسی نیست.
وی افزود: دغدغه من آیندگانی هستند که قرار است با خواندن این رمان‌ها به تمایلات آبا و اجدادشان پی ببرند و این رمان‌ها اصلا در این حد نیست.
این نویسنده اظهار کرد: هشت سال جنگ انجام شده و ما یک وجب از خاک ایران را واگذار نکردیم با این همه خانواده شهید که به فرموده رهبر معظم انقلاب نعمت بود و رشد اقتصادی و نهضت علمی را به دنبال داشت اما متاسفانه آن‌طور که باید پیش نرفت.
وی بیان کرد: جنگ هشت ساله ایران از لحاظ عظمت حتی بزرگتر از جنگ جهانی دوم بود زیرا در این جنگ متحدین و متفقین در مقابل هم صف‌آرایی کردند اما در جنگ ما یک کشور بود در مقابل 53 کشور که هیچ‌کدام موضعشان مشخص نبود و متاسفانه در ادبیات جنگ اصلا این بروز نداشته است.
کاموس با اشاره به کتاب‌های تهییجی پیش از جنگ گفت: این کتاب‌ها برای فرستادن جوانان به جنگ نوشته شد و بعد از آن دیگر کتابی در خور توجه نداشتیم.
وی ادامه داد: هنوز کتاب و فیلم در تمامی کشورهای درگیر جنگ جهانی نگارش می‌شود و کانون‌های ادبی - سیاسی هنوز بر این روند اصرار دارند اما در ایران زلزله رودبار تنها "گل پامچال" را داشت و زلزله بم هیچ بازتابی در ادبیات نداشت.
این پژوهشگر با اشاره به اینکه در ادبیات معاصر به جای تحولات اجتماعی، آسیب‌های اجتماعی را داریم، گفت: موضوع طلاق،اعتیاد، خیانت زن به مرد و بالعکس و زندان، ادبیات معاصر ما را شکل داده است و این بسیار جای تاسف دارد.
وی عنوان کرد: اگر این خواب‌رفتگی را جبران کنیم و به نویسندگان متعهد بها دهیم از لحاظ اجتماعی و سیاسی برنده این وضعیت خواهیم بود در غیر این صورت عرصه را برای جولان کتاب‌های خارجی باز کردیم.
کاموس با تاکید بر اینکه نویسندگان ایرانی همپای مردم حرکت نکردند، اظهارکرد: نویسندگان هر چه دویدند نرسیدند و نقش هرم را برای فعالیت‌هایشان بازی نکردند.
وی به گذشته ادبیات ایران و جهان اشاره کرد و ادامه داد: داستایوفسکی، بالزاک و تولستوی در جهان و دولت‌آبادی، احمد محمود و جلال آل احمد در ایران این نقش را به خوبی بازی کردند.
در ادامه این نشست امیر حسین یزدان‌بد درباره رمان‌های دهه 80 گفت: اگر قرار باشد این دهه را نامگذاری کنیم باید به دهه‌های رمان شهری ملقب شود.
وی پس از ارائه تعریف از این نوع رمان به دلایل گسترش و توجه برخی از نویسندگان دهه هشتاد به این شیوه روایت اشاره کرد و افزود علت اصلی سیاه‌نمایی و انتقادهایی که در این نوع از رمان مطرح می‌شود به دلیل نوع رویکرد مسئولان فرهنگی است و نویسنده می‌ترسد برای بررسی هویت ایرانی به بخش‌های حساس موضوع بپردازد. مثلا نمی‌توانیم بسیجی را در فضای جنگ به نوع دیگری بیان کنیم. حاصل این شیوه یا تولید آثار تکراری می‌شود و یا نویسنده پرداختن به چنین موضوعاتی را کنار می‌گذارد.
یزدان‌بد گفت: این نوع رمان تا حد زیادی به جامعه‌ای متوسط رو بالا نظر دارد، کسانی که سینما، تئاتر و کتاب را دوست دارند و مخاطبان با ارزشی برایش هستند.
وی تکراری شدن فضاهای روشنفکری سنتی و میل نویسنده‌های به تجربه فضاهای تازه‌تر با شخصیت بخشی به شهر را دلیل عمده دیگر این گرایش عنوان کرده و تاکید کرد در صورتی که امنیت نسبی نزدیک شدن به چنین موضوعاتی، در سایر زمینه‌ها نیز فراهم شود با رشد آن‌ها نیز مواجه خواهیم بود.
نویسنده مجموعه داستان" پرتره مرد ناتمام" در پاسخ به اشاره یکی از حضار که عنوان نویسنده مستقل را بهانه‌ای برای نپرداختن نویسنده‌ها به موضوعات مهم اجتماعی و عدم موضع گیری آن‌ها بیان کرد افزود: با این رویکرد واژه مضحک" نویسنده مستقل" را باید از ادبیاتتان حذف کنید. نویسنده‌ای که واکاوی و وابستگی اجتماعی نداشته باشد نویسنده نیست. مگر می‌شود فردی دستگاه فکری‌اش موضع خاصی نداشته باشد و پا در عرصه چنین موضوعاتی بگذارد؟
نظر شما