هنرمندان کم توان ذهنی را حمایت کنیم

اما در میدان هفت ‌تیر و در میان تمامی ساختمان‌های موجود، در شمالی‌ترین ضلع میدان، ساختمانی با نمایی فرسوده قرار دارد که کمتر توانایی جلب توجه رهگذران را دارد. این در حالی است که در داخل این ساختمان بی رنگ و لعاب اتفاقات با ارزشی رخ می‌دهد که باعث شکل‌گیری زیبایی‌های فراوانی است.

 

در یکی از روزهای گذشته و از طرف سحر فروزان‌فر که در عرصه موسیقی درمانی فعالیت می‌کند از برگزاری همایش و نمایشگاهی به صورت همزمان با خبر شدم. در پیامکی که در خصوص این موضوع به دست‌مان رسید آمده بود: "نمایشگاه نقاشی، سفال، تئاتر و موسیقی با اجرای کم‌توانان ذهنی با همکاری انجمن حمایت از کم‌توانان ذهنی و شورای کتاب کودک برگزار می‌شود."

 

کنجکاو از فروزان‌فر جویای محل برگزاری این همایش و نمایشگاه شدم و به همراه عکاس خبرگزاری به محل برگزاری رفتیم. وقتی در میدان هفت ‌تیر به دنبال آدرس انجمن حمایت از کم‌توانان ذهنی بودیم به شمالی‌ترین بخش میدان در ابتدای بزرگراه مدرس رسیدیم و در ابتدای کوچه غفاری با تابلوی انجمن مواجه شدیم.

 

تابلو و ساختمانی که به خاطر نمای فرسوده کم‌تر جلب توجه می‌کند و با اینکه بارها و بارها از این میدان عبور کرده‌ بودم این ساختمان و تابلوی آن را برای اولین بار بود که می‌دیدم. به دنبال خانواده‌هایی که وارد ساختمان می‌شدند وارد شدیم و با فضایی رنگارنگ و محصولات هنری مختلف و متفاوت مواجه شدیم.

 

روی میزهایی بزرگ سفال و عروسک،‌ تابلوهای نقاشی و محصولات هنری دیگر وجود داشت و خالقان آثار پشت این میزها درباره آثار خود را به بازدید کنندگان توضیحاتی را ارائه می‌دادند. با راهنمایی سحر فروزان‌فر که خود در انجمن و در بخش موسیقی فعالیت می‌کند به طبقه دوم ساختمان رفتیم که در آن میزهای دیگری قرار داشت و محصولاتی دیگر روی آن‌ها چیده شده بود.

 

دیوارهای ساختمان با نقاشی‌های هنرمندان نقاش انجمن تزیین شده بود. در بین نقاشی‌ها پوستری توجه ما را جلب کرد که روی آن این جملات از هایدی بویسن رییس بخش کتاب برای کودکان با نیازهای ویژه دفتر بین‌الملل کتاب برای نسل جوان به چشم می‌خورد "کودکان و نوجوانان کم‌توان، بیش از هر چیز کودک‌اند، با نیازها و واکنش‌های کودکانه و تفاوت‌های فردی."

 

فروزانفر ما را به هاتف دوستدار یکی از موسیقی درمانگرهای انجمن که مسئول بخش‌های مختلف هنری انجمن هم بود معرفی کرد. به همراه دوستدار به سالنی رفتیم که در آن گروه سرود مشترک انجمن و مدرسه ابتدایی "متانت" از منطقه 5 در حال تمرین بودند.

 

به گفته دوستدار انجمن حمایت از کم‌توانان ذهنی 31 پیش تأسیس شده و دارای دو بخش توانبخشی و آموزش است که در بخش توانبخشی گفتار درمانی و کار درمانی انجام می‌شود و سفال‌گری، گلیم بافی، قصه‌گویی، موسیقی و تئاتر هم بخش‌ آموزشی انجمن را شکل می‌دهند. دوستدار با اشاره به اینکه انجمن کم‌توانان ذهنی 3 تا 40 را شامل می‌شود درباره تأثیرات هنر بر زندگی کم‌توانان ذهنی گفت: هنر درمانی تأثیرات خیلی زیادیدارد و چون بخش‌های مختلف هنر درمانی و توانبخشی با هم هماهنگ هستند تأثیرشان بیشتر خواهد بود. توانبخشی وقتی با هنر همراه باشد انگیزه‌ افراد کم‌توان ذهنی را بالا می‌برد.

 

مسئول بخش‌های مختلف هنری انجمن حمایت از کم‌توانان ذهنی درباره حضور اساتید عرصه‌های هنری در بخش‌های آموزشی انجمن یادآور شد: ما از حضور اساتید مختلف هنری نظیر موسیقی و تئاتر در انجمن استفاده کرده‌ایم. برای کم‌توانان ذهنی انجمن حضور این اساتید بسیار جالب بود زیرا می‌دیدند که افرادی حرفه‌ای در کنارشان هستند و این امر در بحث آموزش آن‌ها را با انگیزه‌تر می‌کرد.

 

دوستدار درباره حمایت نهادها و سازمان‌های مختلف از انجمن حمایت از کم‌توانان ذهنی تأکید کرد: متأسفانه هیچ کدام از نهادها و ارگان‌ها از انجمن حمایت نداشته‌اند و انجمن با حمایت‌های مردمی و افراد خیر کارهای خود را انجام می‌دهد. حتی سازمان بهزیستی هم آنگونه که انتظار داریم از کم‌توانان ذهنی انجمن حمایت نکرده است.

 

وی ادامه داد: ما دوست داریم مسئولین از نزدیک کارهای هنرمندان تحت حمایت انجمن را ببینند و متوجه شوند که حرکت‌هایی ارزشمند در حال انجام است. حضور و حمایت مسئولین باعث دلگرم شدن ما برای فعالیت بیشتر می‌شود. وقتی از مسئولین دعوت می‌کنیم تا در فعالیت‌های ما حضور داشته باشند گمان می‌کنند که خواستار بودجه هستیم در حالی که حمایت‌های معنوی هم برای ما بسیار مهم است.

 

موسیقی درمانگر با سابقه انجمن حمایت از کم‌توانان ذهنی با اشاره به رایزنی و نامه نگاری‌های متعدد با سازمان‌ها و نهادهای مختلف گفت: چندین نامه برای شهرداری تهران و دکتر قالیباف ارسال کردیم و تقاضا کردیم تا برای بازسازی نمای ساختمان انجمن حمایت از کم‌توانان ذهنی که فرسوده و زشت است از ما حمایت کنند اما تا به حال پاسخی دریافت نکرده‌ایم.

 

بعد از گفتگو با هاتف دوستدار به نمایشگاه موجود در ساختمان بازگشتیم. ارتباطی بسیار زیبا و گرم میان خانواده‌ها و افراد مختلف با کم‌توانان ذهنی برقرار بود. با هادی محمدی 31 ساله ‌آشنا شدیم که روی ویلچیر نشسته بود ولی کم‌توانایی ذهنی مانع پیشرفتش نشده بود و او می‌توانست با بینی خود کیبورد (ارگ) بنوازد و با رایانه کار کند.

 

در این بین دوستدار ما را با نوش‌آفرین انصاری عضو هیئت مدیره شورای کتاب که با انجمن حمایت از کم‌توانان ذهنی همکاری دارد،‌ آشنا کرد. انصاری با اشاره به تأسیس شورای کتاب کودک در سال 1341 و نگاه حمایتی آن برای همه کودکان ایران در نقاط مختلف کشور گفت: از سال 1362 نگاه به کودکان معلول را جدی گرفتیم و پژوهش‌ چاپ کتاب‌های پایه را در این زمینه انجام دادیم. اولین گام‌ها را برای کودکان نابینا و کم‌بینا برداشتیم و شروع به تولید و انتشار کتب حسی و لمسی کردیم و در این زمینه جوایز جهانی هم کسب کردیم.

 

وی ادامه داد: ما بدون کمترین حمایت از سازمان بهزیستی و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان این کارها را انجام می‌دهیم و این در حالی است که حمایت از ما باعث ایجاد انگیزه بیشتر برای فعالیت می‌شود. با حمایت یونیسف کتاب گویا را تولید کردیم. کتاب گویا به کودکان نابینا کمک می‌کند تا کتاب‌ها را به گونه‌ای دیگر بخوانند. خوشبختانه کتابخانه عمومی حسینیه ارشاد در مناسب‌سازی کتاب برای ناشنوایان همکاری خوبی می‌کند و برای ناشنوایان کتابخانه‌های سیار دارد.

 

انصاری درباره همکاری با انجمن حمایت از کم‌توانان ذهنی توضیح داد: از چند سال پیش به فکر این بودیم که برای کودکان کم‌توان ذهنی برنامه‌هایی داشته باشیم. یکی از اهداف ما این بود که با انجمن‌های پویا و فعال در این زمینه ارتباط برقرار کنیم. انجمن حمایت از کم‌توانان ذهنی چندین سال است که در حوزه هنر با کم‌توانان ذهنی به خوبی کار  می‌کند.

 

عضو هیئت مدیره شورای کتاب کودک و نوجوان تأکید کرد: متأسفانه حضور نمایندگان‌ نهادهای دولتی، علاقه، کنجکاوی و تشویقات‌شان در این زمینه بسیار کمرنگ است. فکر کنم دلیل این امر کاستی بزرگ عشق در بین برخی از این افراد است که باعث شده تنها افرادی حقوق‌بگیر باشند. اخیرا در خانه هنرمندان نمایشگاه همایشی را در خصوص کم‌توانان ذهنی برگزار کردیم ولی متأسف شدیم که در این برنامه هیچ اثری از مسئولین و نمایندگان نهادهای مختلف دولتی نبود.

 

وی معتقد است حضور نداشتن مسئولین و نمایندگان‌ نهادهای مختلف نشانگر این است که این افراد علاقمند به باز شدن افق‌های جدید پیش‌رو و همسو شدن با جهان در فعالیت‌های حمایتی و آموزشی از کم‌توانان ذهنی نیستند. انصاری افزود: افسوس می‌خوریم که دوستان مسئول در برنامه‌های ما شرکت نمی‌کنند و دانش‌های خود را غنی نمی‌کنند و به مدارکی که گرفته‌اند بسنده می‌کنند.

 

بعد از گفتگو با نوش‌آفرین انصاری به تماشای فعالیت‌های پرشور کم‌توانان ذهنی از سنین مختلف در عرصه‌های موسیقی، تئاتر و هنرهای تجسمی می‌نشینیم. هنرمندانی که در عرصه هنر فعالیت می‌کنند و همچون سایر هنرمندان تلاش می‌کنند ولی دارای تفاوت‌هایی هستند که به اشتباه باعث شده تا مورد بی‌توجهی قرار بگیرند.

 

در کنار بودجه‌های مختلفی که همواره در عرصه فرهنگ و هنر هزینه‌ می‌شوند هنرمندان کم‌توان ذهنی هم می‌توانند سهمی داشته باشند تا در جامعه با انگیزه بیشتری به فعالیت‌های خود ادامه دهند. حمایت مسئولین و مدیران در جنبه‌های مادی و معنوی می‌تواند نشانگر اهمیت دادن به فعالیت هنرمندان کم‌توان ذهنی باشد پس در موسیقی، تئاتر و هنرهای تجسمی هنرمندان کم‌توان ذهنی را فراموش نکرده و حمایت خود را از آن‌ها دریغ نکنیم.