ساعت صفر سقوط مبارک

عوامل اعتراضات مردمی و پاسخ اشتباه مبارک

پر واضح است که مشاهده قیام مردم تونس توسط مردم مصر و سقوط رژیم "زین العابدین بن علی" از قدرت در آغاز اعتراضات اخیر مردم مصر نقش زیادی داشته است. مسئله ای که توانسته است خشم فروخورده مردم مصر در 30 سال اخیر را زنده کرده و آن را از سکوت و خاموشی در برابر ظلم و فساد روز افزون رژیم مبارک برهاند.

در اینجا هدف اصلی اعتراضات رفتن مبارک و حامیان وی از قدرت در سرزمین فراعنه است. این در حالی است که رئیس جمهور 82 ساله مصر که از سه دهه پیش بر این کشور حکمرانی می کند شب گذشته در حالی که آرام به نظر نمی رسید از انحلال دولت در پی اعتراضات خبر داد.

حضور نیمه شب گذشته مبارک بر صفحه تلویزیون مخاطبان و افکار عمومی جهان عرب را به یاد ساعات پایانی رژیم بن علی در تونس انداخت که در بعد از ظهر روز جمعه دو هفته پیش، از انحلال دولت خبر داد و نیمه شب از این کشور فرار کرد.

پیش از این نیز گفته شد که به نظر می رسد قیام مردم تونس علیه رئیس جمهور خودکامه و مستبد این کشور که به کنار گیری وی از قدرت منجر شد، بخشی کوچک از قیام بزرگ ملل عربی علیه رژیمهای فاسد و دیکتاتور حاکم بر آنها باشد که جرقه آن از تونس زده شده است.

در آنجا مردم تونس از فساد و ظلم 24 ساله رژیم بن علی به ستوه آمده و راه حل قیام عمومی را انتخاب کردند و در اینجا مردم مصر حضور دارند که 6 سال بیشتر این مسائل را تحمل کرده و دم بر نیاورده اند. مردمی که هرگز دل خوشی از رژیم  مبارک ندارند و تا  رفتن وی از قدرت به اعتراضات خود ادامه می دهند.

"صلاح عبدالمقصود" از  نمایندگان اتحادیه کارگری مصر با اشاره به اقدام اخیر مبارک در انحلال دولت، این مسئله را را اقدامی انحرافی دانست و تاکید کرد: مردم خواهان کنار رفتن شخص مبارک از قدرت هستند و هرگز به انحلال دولت رضایت نمی دهند.

وی  با اشاره به تظاهرات گسترده و فراگیر مردم مصر در روز گذشته که از شهر اسوان تا اسکندریه و از شرق تا غرب این کشور  را فرا گرفته است، افزود: متاسفانه رسانه های عربی و بیگانه در پوشش حجم تظاهرات اخیر در مصر کم کاری کرده و موج انقلابی این ملت را که از رژیم مبارک به ستوه آمده است برای جهانیان مخابره نکرده است.

این عضو اتحادیه کارگری با اشاره به برخی از شبکه های خبری از جمله العربیه که درصدد انتشار اخباری در زمینه حمله معترضین به اموال دولتی هستند، تاکید کرد: مردم و جوانان مصر هرگز به اموالی که متعلق به خودشان است ضربه وارد نمی کنند و این مبارک و حامیان وی هستند که بر این ثروتها سایه انداخته اند و حاضر به ترک قدرت نیستند.

البته در اینجا عوامل دیگری نیز در رساندن خشم مردم مصر به اوج خود نقش داشته است.  ظلم و فساد رژیم حاکم، سرکوب شدید گروههای اسلامی همچون اخوان المسلمین، هم پیمانی عمیق با غرب و رژیم صهیونیستی، تشکیل مجالس فرمایشی با انجام تقلب و تزویر گسترده در انتخابات همگی از این عوامل بوده است که بررسی هر کدام از آنها بررسی  جداگانه را می طلبد.

البته در این میان نارضایتی مردم از ناتوانی حکومت در حفظ امنیت کشور که به ویژه در شب نخست سال نو میلادی با انفجار اسکندریه به رخ کشیده شد را می توان از دیگر عوامل شکسته شدن سکوت مردم مصر دانست. این شهر که در آن مسیحیان و مسلمانان در کنار هم زندگی می کنند در روزهای اخیر از کانونهای اصلی تظاهرات علیه مبارک بوده است.

دیگر شهری که شاهد اعتراضات شدید مردم مصر در روزهای اخیر بوده است شهر سوئز است. شهری که در آن بیشترین آمار کشته شدگان در پی اعتراضات اخیر دیده شده است.  در این شهر در واقع عوامل اقتصادی به دیگر عوامل در آغاز اعتراضات چربش دارد. کانل سوئز از مهمترین شاهراههای حیاتی اقتصاد جهان بوده که درآمدهای هنگفتی برای دولت مصر به وجود می آورد.

این در حالی است که مردم این شهر در فقر دست و پا می زنند و با مشاهده این درآمدها و اوضاع معیشتی خود تظاهراتی گسترده علیه مبارک را اغاز کرده اند.

خواست اصلی مردم در تناقض با احزاب مصر

اما مطالبات اصلی مردم مصر در تظاهرات روزهای اخیر سقوط رژیم مبارک و کنار رفتن وی و حامیانش از قدرت است. در واقع مردم این کشور 80 میلیونی هرگز به کمتر از سقوط رژیم مبارک راضی نمی شوند.

در اینجا برخی از احزاب مخالف و البته وابسته به رژیم مبارک حضور دارند که در صدد هستند با موج سواری از تظاهرات گسترده مردم، مطالبات سیاسی خود را پیگیری کنند. برخی از این احزاب خواستار تغییر بندهایی از قانون اساسی هستند که شرایط حضور نامزدهای مختلف در انتخابات را فراهم کند.

اما به نظر نمی رسد مردم مصر تنها به تغییر بندهایی از قانون اساسی راضی شوند، اینان خواسته های را دنبال می کنند که با دست زدن به بندهای قانون اساسی و انحلال دولت فعلی محقق نمی شود.

گزینه های پس از سقوط مبارک؛ نگرانی شدید غرب و رژیم صهیونیستی

در صورت سقوط رژیم مبارک در ساعات و یا روزهای آتی آمدن شخصی همچون "محمد البرادعی" (مدیرکل اسبق آژانس و برنده جایزه صلح نوبل) هزار بار بهتر از قدرت گرفتن جریانهای مردمی و ریشه دار همچون اخوان المسلمین برای آمریکا و غرب است.

اینجاست که کاخ سفید با تظاهرات گسترده روزهای اخیر مردم مصر کج دار و مریض برخورد کرده تا در صورت انجام هر گونه تحول ناگهانی دست خود را از دخالت در مصر کوتاه نبیند.

البته در این میان نمی توان نگرانی غرب و به ویژه آمریکا را از کنار رفتن هم پیمان اصلی اش در خاورمیانه و شمال آفریقا نادیده گرفت. کشوری که سردمداران آن به عنوان نخستین کشور عربی با رژیم صهیونیستی پیمان صلح امضا کرده و سوپاپ اطمینان خشم ملل عرب علیه این رژیم محسوب می شود.

باید به این مسئله اشاره کرد که ملت مصر از ملل آگاه و با فرهنگ جهان عرب محسوب می شوند که ریشه های اسلامی در آنها بسیار قوی وجود دارد. این مردم هرگز راضی به همزیستی این چنینی در کنار رژیم صهیونیستی نیستند. آنان از این مسئله رضایت ندارند که کشورشان به عنوان یکی از بازوهای اصلی فشار بر مردم نوار غزه در تشدید محاصره این منطقه محسوب شود. که در آن دولت مصر در هم پیمانی با صهیونیستها محاصره چهار ساله نوار غزه را با بستن گذرگاه رفح تشدید می کند.

البته رژیم صهیونیستی نیز به شدت تحولات اخیر در مصر را تحت نظر گرفته و از هر گونه تغییر موازنه قدرت در این کشور واهمه شدید دارد.

به طور کلی تحولات اخیر مصر  روندی مشابه با حوادث تونس را طی می کند که در آن بن علی ابتدا انحلال دولت تونس را اعلام کرد و نیمه شب از این کشور فرار کرد. البته بعدها با افشاگری یکی از مقامات نزدیک به دیکتاتور مخلوع تونس مشخص شد که وی از صبح آن روز در تونس حضور نداشته است، مسئله ای که شاید درباره مبارک نیز صدق کند. به این صورت که احتمال می رود حسنی مبارک پس از گریختن همسر و فرزندش در پی اعتراضات اخیر، در این کشور حضور نداشته باشد و فرار را بر قرار ترجیح داده باشد.

به طور کلی با مشاهده تظاهرات گسترده مردم مصر در روزهای اخیر نمی توان نتیجه ای جز سرنگونی رژیم مبارک برای آن متصور شد. در واقع می توان بر این مسئله تاکید کرد که رژیم مبارک هم اکنون به ساعت صفر سقوط خود رسیده است.

---------------------------
محمدعلی تخت رونده