۱۷ بهمن ۱۳۸۹، ۸:۴۳

دریای خزر نیازمند تحقیقات در حوزه آبزی پروری

دریای خزر نیازمند تحقیقات در حوزه آبزی پروری

رشت - خبرگزاری مهر: بدون شک مشکلات زیست محیطی دریای خزر و تاثیر آن در کاهش رونق صید و صیادی اجرای طرح های تحقیقاتی را در حوزه آبزی پروری ضروری تر می سازد.

به گزارش خبرنگار مهر در رشت، اجرای سالانه طرح های مختلف درخصوص نحوه حفظ، احیاء و بهره برداری ازگونه های مختلف آبزی دریای خزر بیانگر نقش تاثیرگذار تحقیقات و پژوهش در رسیدن به اهداف پیش بینی شده است.

رئیس انستیتو تحقیقات بین المللی ماهیان خاویاری به پیامدهای اجرایی طرح های تحقیقاتی برای حفظ گونه های زنده دریای خزر و افزایش صید اشاره کرد و گفت: تحقیقات رکن اصلی افزایش تولید است.

محمد پورکاظمی افزود: با توجه به اینکه بحرانهای به لحاظ آلودگی ها و تغییرات و آب و هوایی در تمام دریاهای جهان وجود دارد در نتیجه شناسایی آبگیرها و شناسایی مناطق مستعد برای پرورش ماهیان خاویاری و استخوانی می تواند سطح پرورش را به لحاظ کمی افزایش و بکارگیری نتایج تحقیقاتی باعث می شود که میزان تولید در واحد سطح ارتقاء یابد.

وی همچنین با اعلام اینکه نژادهای بومی گونه های که درآبهای سه استان شمالی مهاجرت می کنند به خوبی شناسایی شوند، افزود: تمام تلاش محققان براین است که ظرفیت هر یک ازگونه ها در دریا مشخص شود.

رئیس انستیتو تحقیقات بین المللی ماهیان خاویاری درادامه معرفی گونه های سریع الرشد، مقاوم و دورگه ها و همچنین فرمولهای غذایی که پرورش دهندگان می توانند درعرصه پرورش از آن استفاده کنند و شناسایی و بیماری ها و راه درمان آنها و همینطور برگزاری دورههای آموزشی کوتاه مدت که سبب آشنایی تولید کنندگان و بهره برداران برای افزایش تولید در قالب کلاسهای ترویجی می شود، تاکید کرد.

وی گفت: پژوهش یکی از اساسی ‌ترین نیازها برای نیل به پیشرفت و توسعه همه جانبه یک کشور است و قدرت و استقلال هر کشوری بر پژوهش و تولید علم استوار است، بنابراین نوع و سطح فعالیتهای پژوهشی یکی از شاخص ‌های اصلی توسعه و پیشرفت محسوب می ‌شود.

پورکاظمی یادآورشد: موفقیت در تمام فعالیتهای مربوط به توسعه از جمله صنایع، کشاورزی، شیلات و خدمات به نحوی به گسترش فعالیتهای پژوهشی بستگی دارد.

بدین ترتیب فعالیتهای شیلاتی در کشور صرفنظر از تأمین بخشی از مواد پروتئینی، منبع مناسبی برای اشتغال، تأمین ارز و اهرمی برای توسعه و عمران مناطق ساحلی است.
 
اهمیت صنعت شیلاتی زمانی‌ آشکار‌تر می ‌شود که بدانیم بهره ‌برداری صحیح و پایدار از منابع دریایی، حفاظت از منابع و بازسازی ذخایر، تنوع ‌بخشی در تولید و افزایش تولید،‌ بهبود و ارتقای کیفیت محصولات شیلاتی از تولید به مصرف، استفاده از فناوری‌ های جدید مهندسی ژنتیک در شیلات، تولید فرآوردههای بیولوژیک، اشتغال و درآمد ارزی، بدون نگرش علمی و متکی بر یافته‌ های تحقیقاتی در شیلات، امکان‌ پذیر نیست.
 
در ایران صنعت شیلات نقش مهمی در ایجاد اشتغال، بویژه از جهت کیفی دارد زیرا بخش عمده‌ ای از فعالیتهای شیلات در مناطق دورافتاده و محروم انجام می ‌شود، مناطقی که حضور فعالیتهای انسانی از دید سیاسی و امنیتی بسیار مهم است.
 
فعالیتهای شیلاتی در کاهش بیکاری در مناطق روستایی و سواحل صیادی موثر است
 
همچنین ایفای نقشی که فعالیتهای شیلاتی در کاهش پدیده بیکاری پنهان در مناطق روستایی و سواحل صیادی دارد، برای کشور حائز اهمیت است زیرا فعالیتهای که به منظور استفاده از منابع کوچک آبی طبیعی و نیمه ‌طبیعی برای پرورش ماهی، صنایع کوچک پشتیبانی، و فرآوری و تعمیر ادوات صیادی انجام می ‌شود، در کاهش بیکاری پنهان و افزایش درآمد ساکنان این مناطق بسیار مؤثر است.
 
 برای اجرای برنامه ‌های شیلات، پرورش افراد فنی و کارشناس از اهمیت خاصی برخوردار است، افرادی که می ‌توانند با توسعه فعالیتهای آبزی پروری، بازسازی ذخایر دریای خزر و منابع آبهای داخلی، ترویج مصرف آبزیان پرورشی به عنوان غذای سلامتی، بهبود کیفیت عرضه آبزیان پرورشی، ایجاد مزارع انفرادی پرورش آنها و مراکز تکثیر آبزیان، ارائه آموزشهای مورد نیاز آبزی پروران به منظور تقویت و ارتقای دانش فنی تولید کنندگان، مطالعه وارائه مناسبترین روشهای تکثیر و پرورش آبزیان، افزایش راندمان و بهبود کیفیت آبزیان پرورشی، شناسایی و مطالعه اراضی مستعد توسعه پرورش آبزیان و انجام تحقیقات در امر شناخت بیماریها، بهداشت و تغذیه آبزیان نقش بسیار مهم و اساسی در رشد و ارتقای صنعت شیلات برعهده داشته باشند.
 
 دریای خزربه لحاظ تأثیر آب و هوای مناطق همجوار و با برخورداری از جزایر، تالابها، خلیج ها و مصب رودخانه های مختلف و زیستگاهی منحصر به فرد، اهمیت بوم شناختی (اکولوژیک) به سزایی دارد.
 
در دریای خزر 727 گونه جانوری از 374 جنس زندگی می کنند که هفت درصد این تعداد فقط محدود به این پهنه آبی هستند، 100 گونه ماهی و یک گونه پستاندار دریایی (فک) در این دریا شناسایی شده است،782 گونه و زیرگونه گیاه دریایی در دریای خزر وجود داشته که از این میان پنج گونه از آنها را گیاهان آلی تشکیل داده و دیاتومه ها با 294 گونه بیشترین گونه گیاهی را به خود اختصاص می دهند.
 
منابع ماهی دریای خزر از لحاظ تنوع و ذخایر صید یکنواخت نیست برای مثال کیلکای معمولی به طور عادی در بخش های باز جنوبی دریای خزر و تاس ماهی بیشتر در دلتای رودخانه های ولگا و اورال صید می شود.
 
تنوع زیستی ماهیان دریای خزر به دلیل گذشته زمین شناختی پیچیده این دریا، بالا و پایین رفتن قابل ملاحظه سطح آن، غیر نمکی و نمکی بودن و خصوصیات ویژه برخی از قسمت ها به لحاظ خصوصیات آب و ترکیبات شیمیایی آن است.
 
بر اساس تقسیم بندی کاربردی ماهیان مورد بررسی به سه دسته ماهیان خاویاری، ماهیان استخوانی و ماهیان کیلکا تقسیم می شوند.
 
ماهیان خاویاری یا تاس ماهیان از خانواده اسیپنسریده Acipenseridae هستند و شامل فیل ماهی، ماهی شیپ، تاس ماهی روسی یا چال باش، تاس ماهی ایران یا قره برون، ماهی ازون برون، استرلیاد و کالوگا است.
 
در دریای خزر 14 گونه از ماهیان استخوانی مورد بهره برداری اقتصادی قرار می گیرد
 
در دریای خزر ( آبهای ایران) در مجموع 14 گونه و زیرگونه از ماهیان استخوانی مورد بهره برداری اقتصادی قرار می گیرد، ذخایر ماهیان استخوانی از نظر تامین معیشت صیادان بسیار با اهمیت تلقی می شود. انواع ماهیان استخوانی شامل ماهی سفید، ماهی کفال، ماهی سوف، ماهی سیم، ماهی کپور، ماهی کُلمه و ماهی ماش است.
 
ماهی کیلکا متعلق به خانواده Clupeidae جنس Clupeonolla است. این جنس در دریای خزر سه گونه دارد و شامل کیلکا آنچوی، کیلکای چشم درشت و کیلکای معمولی است.

نقش پژوهش در توسعه آبزی پروری پایدار چنان برجسته و انکارناپذیر است که برخی از کارشناسان پیامدهای اجرایی طرح های تحقیقاتی و پژوهشی برای حفظ گونه های زنده دریای خزر و افزایش صید را رکن اصلی افزایش تولید قلمداد می کنند.

رئیس پژوهشکده آبزی‌ پروری آبهای داخلی کشور در این خصوص گفت: این پژوهشکده وابسته به موسسه‌ های تحقیقاتی شیلات ایران با سه ایستگاه آبزی‌ پروری در شهرهای انزلی، آستانه اشرفیه و فومن و چهار بخش آبزی‌ پروری از قبیل اکولوژی، بهداشت، بیماریها و بخش ارزیابی با عمده فعالیتهای ظرفیت‌ سازی، فنآوری نوین آبزی‌ پروری، ژنتیک و اصلاح‌ نژاد، بهداشت بیماریهای آبزیان، شناسایی انواع آلایندهها، ظرفیت‌ سازی برای بالا بردن درآمد های پرورش دهندگان، تعیین نیازمندیهای غذایی آبزیان و بومی ‌سازی غذا، ارزیابی ذخایر و حفاظت از منابع آبزیان و روشهای بهینه از آب است.

تهیه نقشه جامع شیلاتی ضرورتی اجتناب ناپذیر در کشور

مریم فلاحی افزود: تهیه نقشه جامع توسعه شیلاتی برای استانهای مانند سیستان و بلوچستان، سمنان و آذربایجان ‌شرقی از مهمترین کارهای پژوهشکده آبزیان است.

رئیس پژوهشکده آبزی‌ پروری آبهای داخلی کشور اهداف نقشه جامع شیلاتی را برآورد ظرفیت طبیعی کشاورزی و دامی در مزارع، مجتمع‌ ها و پیش ‌بینی شهرکهای تفریحی و سیاحتی در استانها بیان کرد.

وی همچنین بررسی وضعیت بهداشتی ماهیان سردآبی، ارزیابی کل صید و بررسی ویژگی‌ های کیلکا ماهیان و بررسی وضعیت بهداشتی مراکز پرورش ماهیان را از جمله برنامه ‌های این پژوهشکده اعلام کرد.

 فلاحی سازگاری و بهره ‌گیری از ماهیان گرمابی، مولدسازی شاه‌ میگوی آب شیرین، بررسی و مولدسازی ماهیان در حال انقراض را از دیگر اقدامهای مهم پژوهشکده آبزی‌ پروری اعلام کرد.

وی در ادامه مطالعه ساخت پارکهای ماهی ‌های زینتی را از دیگر برنامه ‌های پژوهشکده عنوان کرد که در رونق بخشیدن به اقتصاد و گردشگری و اشتغال بسیار تاثیرگذاراست.

 با این وجود فرآورده های دریایی یکی از مهمترین منابع تأمین پروتئین حیوانی در کشور بشمار می ‌رود که با کاهش میزان برداشت از دریاها توجه مسئولان به پرورش آبزیان در آبهای داخلی معطوف گشته و با توجه به افزایش روز افزون جمعیت، برنامه ریزان و دست اندرکاران بمنظور بهره برداری از امکانات موجود علاوه بر صید ماهی از منابع دریایی، بهره گیری از امکانات موجود در داخل کشور با هدف تولید ماهی و افزودن آن به سبد غذایی مردم را مد نظر قرار داده اند.

به هر حال اهمیت فعالیتهای شیلاتی در گیلان صرفنظر از تأمین مواد پروتئینی و ایجاد اشتغال در جامعه از ابعاد دیگری نظیر صادرات و ارزآوری و بعنوان اهرمی برای توسعه و عمران مناطق ساحلی و روستایی حائز اهمیت است و در این زمینه شیلات با اتخاذ تدابیر، سیاستها و ارائه خدمات کارشناسی، تخصصی، پشتیبانی و تحقیقات و پژوهش تحولات چشمگیری را در مناطق محروم ساحلی و روستایی بوجود آورده است.

کد خبر 1246651

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • captcha