اخلاق و فرااخلاق از زندگی روزمره جدا نیستند

دکتر محمد ضیمران در مورد فلسفه اخلاق و نقش آن در سامان‎مند کردن زندگی روزمره به خبرنگار مهر گفت: بطور کلی فلسفه اخلاق مکتبها و نحله‎های گوناگونی دارد. یکی مکتب ارسطویی است که سعادت و رستگاری هدف اخلاق را تبیین می‎کند. این مکتب فضیلت محور است ولی فلسفه اخلاق کانت که یکی از فلسفه‎های مهم اخلاق است از لحاظ رویکرد تکلیف محور است و برامر انگیزی تکیه می‎کند و می‎گوید درزندگی خودت کاری را انجام بده که اگر دیگران درباره خودت آن کار را انجام دادند آن را مجاز و مطلوب قلمداد کنی.

 

این استاد فلسفه هنر دانشگاه هنر در ادامه تصریح کرد: یکی دیگر از مکتبهای فلسفی اخلاق مکتبهای فلسفی اخلاقی اخیر است که یکی از آنها بر مبنای مسائل احساسی و رویکردهای عاطفی شکل گرفته و ریشه آنها در مکتبهای سودباوری است. آن هم یک نوع نگاه است که معتقدند برخورد اخلاقی و احکام و داوریهای اخلاقی مبتنی برحالات درونی فرد است.

 

این نویسنده و مترجم درباره مکتبهای دیگر فلسفه اخلاق نیز گفت: مکتب دیگر شهودی است که ریشه در نگاههای افلاطون باور دارد . بنابراین هرکدام از این نحله‎ها نسبت به معنای زندگی و هدف زندگی و نیک و بد امور رویکرد متفاوتی دارند. بنابراین براساس اینکه چه نحله‏ای را فرد مبنای داوری خود قرار می‎دهد رویکرد به اخلاق عوض می‎شود و متفاوت است.

 

ضیمران درباره فرااخلاق و ارتباط آن با زندگی عادی مردم نیز گفت: آنچه که مسلم است این است که اخلاق و فرااخلاق از زندگی روزمره جدا نیستند هرچند که فرااخلاق مطالعه روش شناختی خود اخلاق است ولی سرانجام همه اینها به تجربه زندگی برمی‎گردد. بنابراین نباید اینها را منفک از زندگی قلمداد کرد هرچند که فرااخلاق یک رهیافت نظری نسبت به خود اخلاق محسوب می‎شود.

 

این محقق و پژوهشگر حوزه فلسفه هنر درباره رشد تفکر منسجم و فلسفی اخلاق دردیار ما هم گفت: این سؤال خیلی مشکلی است. بطور کلی تعداد زیادی از متخصصین فلسفه خود در اخلاق و فلسفه اخلاق اشتغال دارند ولی اینکه فلسفه اخلاق رشد کرده یا نه این متضمن یک مطالعه خیلی همه جانبه است و هم یک مطالعه برشی و مبتنی بر تحقیق زمان‎مند را می‎طلبد. بنابراین همینطوری نمی‎شود گفت که آیا فلسفه اخلاق در دیار ما رشد کرده یانه گفتنش خیلی مشکل است.