به گزارش خبرنگار مهر، دریاچه ها، تالابهای بزرگ و کوچک کشور یکی پس از دیگری آب می روند در حالی که چهل سال پیش 18 تالاب ایران در فهرست این کنوانسیون که قدیمی ترین عهدنامه زیست محیطی جهان است گنجانده شد و بعدها این لیست به 33 تالاب افزایش یافت.
بر اساس کنوانسیون جهانی تالاب ها "مناطق پست باتلاقی، مردابی، آبگیرهای طبیعی یا مصنوعی، دایمی یا موقت دارای آب ساکن یا جاری، شیرین، نیمشور یا شور و مناطق دارای آبهای دریایی که عمق آنها در حالت جزر کامل از ۶ متر تجاوز نمیکند، تالاب هستند.
به اعتراف بسیاری از کارشناسان و مسئولان محیط زیست کشور تالابهای ایران به دلیل مشکلات متعدد از حیات خالی شده و آرام آرام وارد لیست سیاه تالابهای در خطر نابودی قرار گرفته اند.
اگر چه به عقیده متخصصان، تالابها یکی از مناسبترین زیستگاههای مهاجرت پرندگان و دیگر گونه های حیات وحش به ویژه پرندگان و آبزیان به خصوص گونههای در حال انقراض هستند و به همین دلیل از اهمیت زیست محیطی فراوانی برخوردارند اما شرایط تالابهای ایران وضعیت گونه های جانوری تالابی را نیز در سالهای اخیر به چالش کشیده است.
متخصصان محیط زیست ارزش اکولوژیک تالابها را 10 برابر جنگلها و دویست برابر زمینهای زراعی برآورد می کنند این در حالی است که از 33 تالاب ثبت شده ایران در فهرست کنوانسیون جهانی رامسر هفت سایت به دلیل تنشهای شدید اکولوژیک سر از لیست مونترو درآورده اند.
تالابها و دریاچه های ایران مانند ارومیه، انزلی، گاوخونی، پریشان، هامون، چغاخور، شادگان، طشک، گندمان، هورالعظیم و... یا خشک شده اند و یا با بحران کم آبی مواجه اند. در واقع وضعیت تالابهای ایران در حالی موجب نگرانی بسیاری از حامیان محیط زیست کشور شده که در آستانه برگزاری چهلمین سال شکل گیری کنوانسیون رامسر در همین شهر، تعدادی از تالابهای ایران در حال خارج شدن از لیست کنوانسیون و تعدادی در حال ورود به این لیست هستند.
با این حال باقر زاده کریمی کارشناس امور تالابهای معاونت محیط طبیعی سازمان محیط زیست در این باره می گوید: 33 تالاب در لیست کنوانسیون رامسر با 22 عنوان ثبت شده اند به طوری که گاهی سه تالاب با یک عنوان ثبت شده که می توان به تالابهای اقماری یادگارلو، درگه سنگی و حسنلو در حاشیه دریاچه ارومیه اشاره کرد.
همچنین رئیس سازمان محیط زیست یک هفته قبل از برگزاری چهلمین سالگرد کنوانسیون رامسر که 45 کشور دنیا در آن شرکت می کنند گفت: 20 وزیر محیط زیست در روز برگزاری چهلمین سالگرد کنوانسیون رامسر به ایران می آیند.
محمد جواد محمدی زاده اظهار داشت: 160 کشور عضو کنوانسیون بین المللی رامسر هستند که 40 سال پیش در شهر رامسر و با میزبانی ایران و برای مدیریت هر چه بهتر تالابها و بررسی چالشهای آنها آغاز به کار کرد.
معاون رئیس جمهوری با اشاره به نقش و اهمیت تالابها در زندگی جوامع محلی و تامین معیشت اقتصاد و همین طور خدمات طبیعی تالابها در حوزه مهار سیلابها و دیگر موضوعات، تاکید کرد: کنوانسیون رامسر قدیمی ترین پیمان زیست محیطی بین المللی دنیا است که موضوع آن به بحث آب و اکوسیستم مربوط می شود.
به گفته محمدی زاده، هزار و 916 تالاب در دنیا در لیست تالابهای رامسر به ثبت رسیده است و در سال 2002 در کشور اسپانیا تصمیم گرفته شد که مرکز منطقه ای کنوانسیون رامسر که در شهر گلاید سوئیس مستقر است در ایران شکل بگیرد و توافق دیگری در کره جنوبی شکل گرفت که میزبانی چهلمین سالگرد شکل گیری کنوانسیون رامسر را به ایران داد.
با این حال مسعود باقرزاده کریمی کارشناس مسئول تالابها با تاکید بر اینکه مساحت کل تالابهای ثبت شده ایران 1.5 میلیون هکتار است می گوید: از 22 عنوان سایت ثبت شده هفت تالاب به دلیل تغییرات شدید اکولوژیک، متاسفانه همچنان در لیست مونترو Montreux (تالابهای تخریب شده ) کنوانسیون رامسر قرار دارند.
باقرزاداه کریمی با اشاره به اهمیت لیست مونترو تاکید کرد: کشورهای دنیا که تالابهای با ارزشی دارند اما به دلیل شرایط خاص اقلیمی و مشکلات اکولوژیک تخریب شده اند تصمیم گرفتند تالابهای با ارزش جهانی را در این لیست قرار دهند تا در صورت احیا مجدد به لیست اصلی کنوانسیون رامسر برگردند.
به گفته کارشناسان محیط زیست از سال 1975 تعداد 18 تالاب کشور در فهرست کنوانسیون رامسر قرار گرفت که بعدها به دلیل ضعف مدیریت و عدم استفاده از روشهای مدیریتی توصیه شده توسط کنواسیون Handbook for the Weise Use of Wetland، "مجموعهای چندین جلدی که تقریباً تمامی زمینههای استفاده عقلایی از تالابها را مورد بحث قرار داده و هر چند سال یکبار نیز بهنگام میشود" تعدادی از تالابها در فهرست مونترو Montreux Record که در آن تالابهای آسیب دیده به ثبت میرسند، قرار گرفتند.
آنها معتقدند: به رغم همه این نابسامانیها، کنوانسیون رامسر نباید تالابهای دیگری از ایران را وارد فهرست رامسر می کرد. آنها می گویند طبق اطلاعات مندرج در سایت کنوانسیون رامسر ( مورخ 14/12/2009 ) ایران دارای 22 تالاب بینالمللی است و از آنجا که در مقر کنوانسیون رامسر نیز نظارت چندانی وجود ندارد، اسامی تالابهایی چون هامون صابری، هیرمند، شورگل، درگه سنگی، یادگارلو، کمجان، زاغمرز که اصولاً دیگر وجود خارجی ندارند، در فهرست رامسر مشاهده میشود.
نظر شما