به گزارش خبرگزاری مهر، "کپسول زمان" در 8 فوریه 1969 به زمین رسید. زمانی که در ایالت "کی هواهوا" در مکزیک، نور یک جرم آسمانی که تاریکی شب را روشن می کرد به زمین سقوط کرد.
این جرم آسمانی شهاب سنگ "آلنده" بود. آلنده سنگی بسیار بزرگ و غنی از کربن است. این شهاب سنگ محتوی ردپایی از قدیمی ترین اجرام منظومه شمسی است که CAI (توده های غنی از کلیسم- آلومینیم) نام دارند.
توده های CAI که به قطر یک میلیمتر تا یک سانتیمتر هستند به احتمال بسیار زیاد در یک فاز آغازین از تکامل منظومه شمسی تشکیل شده و در معرض تماس با گازهای حلقه سیاره ساز قرار گرفته اند. اعتقاد بر این است که این توده ها غنی از سبکترین ایزوتوپهای اکسیژن هستند و در حقیقت ترکیبات اکسیژن دار گاز حلقه سیاره ساز را در خود نگه داشته اند.
اکنون گروهی از دانشمندان لابراتوار ملی لارنس لایورمور، مرکز فضایی جانسون ناسا و دانشگاههای برکلی و شیکاگو با تجزیه این فسیلهای فضایی که به بزرگی یک دانه ذرت هستند موفق شدند تاریخ 4.57 میلیارد سال قبل را که در آن یک حلقه سیاره ساز منظومه شمسی امروز ما را ساخت، بازسازی کنند.
نتایج این تحقیقات که در مجله ساینس منتشر شده اند شاهدی بر یک اودیسه تمام نشدنی، سفری از مرکز به حومه ساختار حلقه مانند گاز و گرد و غبار و بازگشت از این سفر است.
"جاستین سایمون" و همکارانش برای بازسازی این تاریخ از یک طیف سنج جدید برای سنجش جرم یونهای ثانوی استفاده کردند.
این دستگاه که طیف سنج NanoSIMS نام دارد قادر است توزیع و گسترش ایزوتوپهای اکسیژن را با وضوح تصویر حدود 2 میکرون نشان دهد.
در حلقه سیاره ساز اولیه، توزیع اکسیژن به صورت ایزوتوپهای یک شکل نبود بلکه در مرکز این حلقه، اکسیژن 16 به مقدار زیادی وجود داشت درحالی که در مناطق حومه این اکسیژن ناپدید شده بود.
این دانشمندان با اندازه گیری حضور نسبی ایزوتوپهای اکسیژن 16 و اکسیژن 17 در بخشهای مختلف یک CAI توانستند بفهمند که این بخشها چه وقت و از چه مناطقی از حلقه (مرکز یا حومه) عبور کرده اند.
این پژوهشگران کشف کردند که تمرکز اکسیژن 16 به تدریج از مرکز هسته CAI به سمت لایه های خارجی کاهش یافته است. این نشان می دهد که این توده ها در مناطق مرکزی حلقه سیاره ساز منظومه شمسی که غنی از اکسیژن 16 بوده اند تشکیل شده و بعد به سمت حومه این حلقه حرکت کرده اند.
تا اینجا، دانشمندان ناسا موفق شدند تنها نیمی از تاریخ منظومه شمسی را بازسازی کنند. به طوریکه پس از این مرحله، طیف سنج NanoSIMS در مقابل چشمان حیرت زده دانشمندان نشان داد که در اولین لایه معدنی خارج از هسته CAI، سطح اکسیژن 16 مجدداً افزایش یافت.
این افزایش سطح بدان معنی است که به محض اینکه CAI به مرزهای حلقه سیاره ساز رسیده تغییر مسیر داده و دوباره به سمت مرکز حلقه حرکت کرده است.
این یک سفر بی نهایت جالب برای دانشمندان است به خصوص که این توده ها بسیار قدیمی هستند و قدمت آنها به 10 تا 15 میلیون سال قبل از اینکه اجرام مدرن منظومه شمسی از جمله سیارات شروع به شکل گیری کنند می رسد.
نظر شما