به گزارش خبرنگار مهر، هم‌اندیشی توسعه علوم اجتماعی در ایران با حضور دکتر محمدرضا سعیدآبادی، دبیر کل کمیسیون ملی یونسکو در ایران، دکتر سید علیرضا واسعی، دبیر هیئت حمایت از کرسیهای نظریه‌پردازی و دکتر محمدامین قانعی‌راد، رییس انجمن جامعه‌شناسی ایران و در غیاب سخنران چهارم، چونلی هان، رییس دفتر منطقه‌ای یونسکو در تهران که به دلیل سفر در این نشست حضور نیافت، روز دوشنبه، 16 اسفند ماه 1389 در محل کمیسیون ملی یونسکو در ایران برگزار شد.
دبیر کل کمیسیون ملی یونسکو در ایران در آغاز سخنان خود با عنوان "بررسی و تحلیل گزارش جهانی علوم اجتماعی" گفت: یونسکو دومین گزارش علوم اجتماعی خود را چند ماه پیش منتشر کرد. سؤال اصلی و مرکزی این گزارش این بود که وضعیت تولید، انتشار و استفاده از دانش اجتماعی در جهان چگونه است.
وی با اشاره به اینکه این گزارش در یک مقدمه و ده فصل تدوین شده است، افزود: بررسی ظرفیتها، چالشها و فرصتهای پیش روی علوم اجتماعی در نقاط مختلف جهان و نیز ارائه راهکارهایی برای غلبه بر مشکلات و تنگناهای علوم اجتماعی دو محور اصلی این گزارش را تشکیل می‌دهند.
سعیدآبادی سپس به سه رسالت اصلی که در این گزارش مدنظر قرار گرفته است پرداخت و آنها را این چنین برشمرد: نخست فهم عمیقتر تعامل انسانها و تأثیرگذاری بر این روابط، دوم تحقق اهداف توسعه هزاره از طریق کاهش فقر، کاهش نابرابریهای جنسیتی و ... و سوم مقابله با چالشهای نوین جهانی مثل تغییرات آب و هوایی، ایدز و مانند آن در حوزه‌های گوناگون اجتماعی و غیراجتماعی.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران مهمترین چالش علوم اجتماعی از منظر این گزارش را عدم تقارن در تولید، انتشار و بهره‌گیری از علوم اجتماعی در جهان خواند و تصریح کرد: شکاف دانش موجود در جهان مهمترین نکته طرح شده در این گزارش است. به عنوان مثال می‌توان گفت که بیش از دو سوم دوره‌های دکتری و پست‌دکتری در آمریکای جنوبی در دو دانشگاه در کشورهای مکزیک و برزیل متمرکز است. همچنین بنا بر این گزارش دانشمندان علوم اجتماعی روز به روز بیشتر به این نکته واقف می‌شوند که باید چارچوبهای محلی را در مباحث علوم اجتماعی مدنظر قرار دهند.
وی خاطرنشان کرد: بنا بر این گزارش سیطره غرب در علوم اجتماعی به دلیل سیطره زبان انگلیسی سبب شده است که کشورهای غربی تعیین کننده موضوعات در حوزه علوم اجتماعی باشند و در نتیجه پژوهشگران کشورهای جنوب عمدتاً داده‌هایی را جمع‌آوری کنند که در نهایت در کشورهای شمال مورد استفاده قرار می‌گیرند. بنابراین لازم است که دولتها، سازمانها و آژانسهای بین‌المللی برای رفع این مسئله از مراکز پژوهشی کشورهای مختلف حمایت کنند.
سعیدآبادی با تأکید بر اینکه باید مجال ظهور و بروز زبانهای دیگر در علوم اجتماعی مهیا شود، یادآور شد: ایجاد پایگاههای اطلاعاتی بین‌المللی همراه با گشودن امکانات برای پژوهشهای بین‌المللی یکی از امور ضروری در این رابطه است که باید مورد توجه قرار گیرد.
دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو در ایران در ادامه به مرور برخی مدلها درباره ارتباط میان حوزه علوم اجتماعی و حوزه سیاستگذاری پرداخت و گفت: در مدل دانش‌محور، پس از آنکه دانش فرصتهایی را ایجاد می‌کند، امکان کاربرد آن دانش در جامعه مورد توجه قرار می‌گیرد. در مدل حل مسئله تحقیقات بر مبنای مسایل موجود در جامعه صورت می‌گیرند و در مدل تعاملی، سیاستگذاران اطلاعات مورد نیاز خود را علاوه بر تحقیقات پژوهشگران علوم اجتماعی، از شیوه‌های دیگری نیز به دست می‌آورند.
سعیدآبادی در پایان به دو مدل سیاسی و نیز تاکتیکی اشاره کرد و گفت: در مدل سیاسی ارتباط میان علوم اجتماعی و حوزه سیاستگذاری، تحقیقات علوم اجتماعی به عنوان ابزاری جهت مشروعیت بخشیدن به تصمیمات سیاسی مورد استفاده قرار می‌گیرد و در نهایت در مدل تاکتیکی، تحقیقات حوزه علوم اجتماعی، بهانه‌ای است برای عمل نکردن در یک حوزه خاص.
نظر شما