به گزارش خبرنگار مهر دربندرعباس، بندرعباس همیشه و به خصوص در ایام نوروز به واسطه بندری و دارا بودن یک منطقه آزاد تجاری به علاوه آب و هوای مناسب، در این فصل مقصد بسیاری از مسافران و گردشگران داخلی است، هر چند بندرعباس به واسطه اهمیت تجاری خود در ایران در تمام طول سال مسافران زیادی را میزبانی می کند و آموخته تا برای جمعیتی بیش از جمعیت خود همواره برنامه ریزی کند اما عید شرایط ویژه ای از حضور مسافران در این شهر است به گونه ای که بر طبق پیش بینیها و اظهار نظرها نوروز امسال در هر شبانه روز حدود 20 هزار نفر مهمان نوروزی وارد شهر می شوند و یا شهر را ترک خواهند کرد.
این تعداد میمهان نوروزی را می توان به عنوان مبلغان آینده شهر دید و از آنها در جهت ترویج فرهنگ سفر به بندرعباس استفاده کرد. با این هدف نیاز است که شهر تاثیری مثبت و عمیق در اندیشه مسافران گذارد. این تاثیر بعد از ماه ها و سالها عموما با تصاویر ماندگار ذهنی از شهر یاد آوری می شوند.
تصاویری که به واسطه هنرهای شهری که معرف هویت این خطه است شکل می گیرد. اما اکنون باید دید در انتهای سفر به بندرعباس تصویر ذهنی مسافران از این شهر چه خواهد بود. آیا بعد از گذشت چند سال مکانی را به یاد می آورند که بدان حس تعلق کنند و یا در مرور خاطرات خود از بندرعباس، نمادی را به عنوان نشان این شهر در ذهن خواهند داشت.
اندکی توجه به شهرهای بزرگ و پر مسافر ایرانی و حتی جهانی حاکی از این است که هر یک از آنها مکانها و نمادهای شهری دارند که گردشگران و بازدیدکنندگان از آنها در تعریف خاطرات خود حتما از آنها یاد می کنند و اینگونه به تعریف هویت آن شهر می پردازند. از این جمله مکانها در ایران می توان به برج آزادی و یا برج میلاد در تهران، میدان امام در اصفهان، ساختمان شهرداری در تبریز و یا پل سفید یا پل معلق در اهواز نام برد.
بندرعباس شاید هنوز به لحاظ جمعیتی جایگاهی چون یکی از کلان شهرها را در سلسله مراتب شهرهای ایرانی ندارد اما این شهر به لحاظ دارا بودن ترکیبی کم نظیر از ویژگی‌های محیطی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، نظامی و فرهنگی که در یک کانون شهری مجتمع شده، به علاوه آورده های اقتصادی و موقعیت استراتژیک جغرافیائیش برای کشور، شرایطی دارد که با جمعیتی کمتر از 500 هزار نفر، در برخی معیارها از جمله قیمت زمین، تعداد مراکز تجاری و فعالیتی، تنوع الگوهای فرهنگی، سکونتی و ساخت و ساز از بعضی از کلانشهرهای کشور نیز پیشی گرفته است.
به همین دلیل باید هرچه سریعتر هویت خود را تعریف کند تا در تثبیت جایگاه شهری خود در کشور گامها را استوار بردارد، اما بندرعباس در این زمینه بسیار ضعیف عمل کرده و با نادیده انگاشتن هویت شهر در ضمن ساخت و سازها، به خصوصپ در فضاهای همگانی شهری چون میادین، بازارها و مناسب سازیهای کنار ساحل، شهری را شکل داده که هیچ المان و نماد خاص هویتمندی ندارد، این کمبود در عرصه شهری بازگو کننده این واقعیت است که شهر توان ارائه تعریفی که بیان دارنده هویتش باشد را ندارد و هنوز خود نیز نتوانسته با تنوع فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و حتی جغرافیاییش که می تواند بسیار مولد و موثر در ساختارهای گردشگری عمل کند، کنار بیاید.
عکس تزئینی است
این امر خود را در شهر به صورت مشکلاتی چون نبود فضای شهری مناسب و جذاب، بی‌هویتی بافتهای در حال شکل‌گیری، عدم انسجام و بی‌هویتی شهروندان و به تبع نماهای شهری و نارضایتی ساکنان از روند توسعه شهری به تظاهر می رساند. اما چرا تک و توک کارهای انجام شده در این زمینه نیز در مقیاس خود پاسخ گو نبوده است و کمبود یا نبود چه عنصری است که این یادمانها را در ذهن تثبیت نمی کند. پاسخ این پرسشها را می توان در الگوهای ذهنی مشترک شهروندان بندرعباسی جستجو کرد. یعنی آنچه یک شهروند بندرعباسی با هر پشتوانه فرهنگی، نژادی، اقتصادی و اجتماعی به واسطه زندگی در این شهر در ناخودآگاه خود از این مکان تثبیت کرده و می تواند در تعریف شهرش از آنها به عنوان سمبلها و نمادهای خاص این مکان یاد کند.
نبود یا کم رنگ بودن چنین زمینه هایی در هر آنچه تا امروز سعی داشته هویت شهر را تعریف کند این ضعف را سبب شده و مراجعه به نمونه های موجود نیز شاهد خوبی بر این ادعا است.
نمادهای شهری در بندرعباس از دو مشکل عمده رنج می برند 1- در طراحی و ساختشان به الگوهای ذهنی مشترک شهروندان از بندرعباس توجه نشده بدین معنا که این نشانه ها را می شد در هر شهر دیگری هم بکار برد و در آنها تکه ای از هویت بندرعباس جاگذاری نشده. 2- در مکان یابی این نمادها به زمینه های مکان قرار گیری توجه نشده یعنی مکان باعث بهتر دیده شدن آن نشانه نمی شود و حتی در مواردی مکان نامناسب باعث ندیده شدن نشانه می شود و اینچنین است که تقریبا هیچ مکانی به واسطه هیچ نشانه ای در ذهن تداعی نمی شود و هیچ نشانه ای، مکانی را یادآور نمی شود و به واسطه این ضعف، هر ساله فرصتی استثنایی برای نمایش شهر و جذب مسافران و گردشگران شهری بیشتر به بندرعباس که تضمین کننده اقتصاد پویای شهر می توانند باشند، از دست می رود، فرصتی که نه تنها برای شهروندان و اقتصاد شهر مغتنم است بلکه برای شهر در تثبیت جایگاه شهری خود در کشور نیز ارزشمند خواهد بود.
مهمانان نوروزی تنها به خدمات مناسب برای اسکان، بهداشت، حمل و نقل و امنیت و ... نیاز ندارند بلکه به موازات آن تجسمی ذهنی می خواهند از رفاه، زیبایی و آرامش شهری تا احساس رضایتمندی کنند از انتخاب این شهر برای سفر و باید دانست که این احساس با تعریف هویت شهر شکل می گیرد، با به نمایش گذاردن نمادها و نشانه هایی از الگوهای ذهنی مشترک شهروندان و با ارائه نمودهای زیبایی از فرهنگ های مختلف ساکن در شهر که در وفاق با اجتماع شهری در گوشه گوشه شهر شکل یافته که در آن صورت میهمانان بسیاری از کمبودها را از نظر می گذرانند و در انتها خواهند گفت: همه چیز عالی بود و در آیند همواره یاد خواهند کرد از این سفر اما این احساس رضایتمندی تنها خدمتِ یک سویه شهر به مهمانانش نخواهد بود و شهر پاسخ خود را ابتدا در انسجام شهری شهروندانش و بعد در مهمانان که هر یک مبلغانی می شوند مروج سفر به این شهر خواهد یافت.
باید دانست که تنها شهر نیست که باید به مهمانان خود خدمات دهد بلکه این یک رابطه دو سویه و البته خود انگیخته است که می تواند هدفمند هدایت شود.
. شهری چون بندرعباس پتانسیلهای بسیاری برای جذب گردشگر دارد اما برای بهره برداری از آن باید ابتدا خود را مهیا سازد و گام اول در این راه باور خود آنگونه که هست و نمایش آن در ضمن یک انسجام شهری، با نمادها و نشانه های شهری که گویایی این هویت باشند است تا با این نمادشهری هزار وها و نشانه های شهری که می توانند هنرهای مردمی برای زیبا سازی شهری باشد، هویت شهر، شهروندانش و مکانهای شهری خود را ارائه دهد و بعد از خواهد دید که تعاریف و تصاویر از این شهر (بندرعباس) که روزی دو ملت خوانده می شد به عنوان تمثالی کوچک از ایران با همان تنوع در اجتماع و اقتصاد و فرهنگ و جغرافیا چگونه مامن گردشگران و مسافران شهری خواهد شد.
نظر شما