در گفتگو با مهر تأکید شد: جذابیتهای مراسم مذهبی ایران/ سالانه تنها یک میلیون گردشگر وارد ایران می‌شوند

وی وجود پایگاه ها و اماکن و بقاع دینی و مذهبی، رفتارها، مادهای دینی و آیینی، مناسک آیینی و دینی و ... را از جمله ظرفیتهای گردشگری دینی در ایران خواند و با اشاره به گزارش مستشرقین از مراسم عزاداری عاشورا، آن را از جمله جذابیت ها در گردشگری دینی برشمرد و افزود: حتی برنامه پیاده روی هایی که جهت زیارت قبور ائمه و امامزادگان و یا اماکن مقدس در ایران صورت می گیرد به شدت مورد اقبال مخاطبان خارجی قرار می گیرد.علاوه بر این مراسم مذهبی در ایران برای گردشگران خارجی بسیار جذاب است چون این مراسم ریشه دار و دارای پیشینه تاریخی است.
 
دبیر شورای‌عالی فرهنگی و برنامه‌ریزی مسجد مقدس‌ جمکران بر لزوم ایجاد موزه مناسک آیینی تأکید کرد و با انتقاد از عدم شناسایی و بهره برداری از قابلیتهای ایران در حوزه گردشگری دینی افزود: جنس تربیت کارشناسانی که دغدغه این کار را پیدا کنند وجود ندارد، ضمن اینکه برنامه ریزی در سند چشم انداز کشور برای حوزه گردشگری دینی دیده نمی شود.
 
معاون فرهنگی مسجد جمکران در پایان ضمن اینکه طراحی صنایع فرهنگی را یکی از مهمترین راهکارهای رونق گردشگری دینی دانست، گفت: در حوزه گردشگری دینی، رایزن های فرهنگی و کنسولگری های ما وظیفه مهمی دارند که متأسفانه به شدت در این حوزه کم کاری می بینیم.
 
چهار جاذبه گردشگری مذهبی/ دفاتر زیارتی گردشگر فرست هستند نه گردشگرآور
 
اردشیر اروجی کارشناس برنامه ریزی میراث فرهنگی و گردشگری نیز در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: در حوزه گردشگری داخلی در بخش زیارتی در سطح درون کشوری علاوه بر وجود 6 هزار آرامگاه و امامزاده در سطح کشور، چهار مقصد مهم جاذب گردشگری دینی داریم که شامل آستان قدس رضوی در مشهد، آستان حضرت معصومه(س) در قم، آستان شاهچراغ در شیراز و آستان حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) در تهران است.

 

وی با بیان اینکه 43 درصد از گردشگر خروجی ایران، گردشگر زیارتی است، از نبود سیستم آماری مشخص از گردشگران ورودی به کشور ابراز تأسف کرد و گفت: تمام گردشگری خروجی زیارتی ایران توسط سازمان حج و زیارت انجام می شود و متأسفانه همه آنها "گردشگر فرست" هستند نه "گردشگر آور"؛ حداقل 3 میلیارد دلار از کشور ارز خارج می شود اما در قبال آن ورودی نداریم. سازمان حج و زیارت باید به ازای گردشگر زیارتی خروجی، گردشگر ورودی بیاورد که تراز گردشگر زیارتی ما مثبت و یا حداقل سر به سر بشود در حالیکه الان تراز گردشگری ایران کاملا 3 میلیارد منفی است.

 

کارشناس گردشگری دینی نداریم/ یک میلیون ورودی درمقابل 7 میلیون خروجی!
 
دکتر اسماعیل قادری عضو مرکز علوم تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، نیز در این باره گفت: ایران یکی از مهمترین منابع گردشگری دینی از گذشته های دور تا کنون بوده است. ایران کانون چهار دین بزرگ دنیا یعنی زرتشت، یهود، مسیحیت و اسلام است که این ادیان الهی در ایران پیروان خود را در اعصار مختلف داشته و دارد.
 
قادری معماری مذهبی و اسلامی ایران را یکی دیگر از جاذبه های گردشگری دینی برشمرد و گفت: مکانهای مذهبی اسلام به ویژه بارگاه ملکوتی امام رضا(ع) و آرامگاه حضرت فاطمه معصومه(س) و سایر امام زادگان از دیرباز تا کنون مورد توجه پیروان ادیان مختلف بوده است.

 

وی عدم شناخت تقاضاهای جهانی را یکی از نقاط ضعف گردشگری دینی خواند و افزود: گاهی برای بازار جهانگردی از عنوان جهان اسلام استفاده می شود که این تفکر ناقصی است چون جهانگردی اسلامی باید هدفش تمام مسلمانهای دنیا باشد. حتی ایران در بحث گردشگری دین یهود بازار قوی دارد و بیش از 20 آرامگاه پیامبران یهودی در ایران است. در مورد جذب گردشگری دین مسیحیت هم می توان به مراسم ویژه "قره کلیسا" اشاره کرد که یک مراسم جهانی است به ویژه می توانیم در حوزه کشورهای منطقه خاورمیانه به ویژه ارمنستان بر روی آن کار کنیم.

 

قادری بهره برداری از ظرفیتهای گردشگری دینی در ایران را بسیار ضعیف اعلام کرد و گفت: علت این ضعف به عدم شناسایی تقاضا و بازاریابی در مدیریت برمی گردد؛ اگر در مشهد سالانه 20 میلیون گردشگر داخلی و خارجی داریم هیچ ارتباطی به مدیریت گردشگری کشور ندارد و این تنها اعتقادات دینی و معنوی و درونی مردم است که آنها را به سوی این اماکن می کشاند.
 
وی عملکرد سازمان جهانگردی ایران را در حوزه گردشگری دینی بسیار ضعیف توصیف کرد و در پایان گفت: در ایران سالانه حدود 5/6 تا 7 میلیون نفر از ایران خارج می شوند و کمتر از یک میلیون نفر به عنوان توریست وارد ایران می شوند.
 
گردشگری دینی فرصتی برای گفتگو/ از ظرفیتهای دینی خوب استفاده نکردیم
 
آیت الله محمدعلی تسخیری نیز گردشگری دینی را یکی از راههای تقریب مذاهب اسلامی برشمرد و گفت: طرحی در کنفرانس اسلامی برای ایجاد گردشگری دینی مطرح شد که متأسفانه به نتیجه نرسید و معتقدم یکی از دلایل عقب ماندگی های کنفرانس اسلامی این است که در مواقع حساس پیشرفت و واکنش مناسبی ندارد.
 
وی به ظرفیتهای گردشگری فراوان ایران در حوزه مذهبی و دینی تأکید کرد و افزود: به رغم همه فعالیتهای انجام شده، نتوانستیم از صنعت عظیم گردشگری برای اهداف مناسب بهره ببریم ضمن اینکه گردشگری دینی مشکلات و محذورات گردشگری مطلق را ندارد. ما می توانستیم با گردشگران دینی و مذهبی از جهان گردشگر جذب کنیم و در این بین طی گفتگوهایی که صورت می گرفت، گردشگران ضمن آگاهی از واقعیت و پیام انقلاب اسلامی با روحیه و  فرهنگ مردم ایران آشنا شده و تبادل نظر صورت می گرفت که متأسفانه ما در این زمینه بسیار عقب هستیم.

 

دبیر مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در پایان رونق گردشگری دینی را نیازمند طرح و عزم جامع دانست و گفت: ما می توانیم با تدوین طرح جامع صنعت گردشگری دینی را در ایران فعال کنیم که در این حرکت ضمن ایجاد گفتگو بین ادیان و مذاهب اسلامی بهره برداری اقتصادی هم داشته باشیم.
 
رشد گردشگری مذهبی در ایران قابل توجه است
 
همچنین دکتر مهناز شایسته فر بر جاذبه ها و میراث معنوی ایران برای جذب گردشگر خارجی تأکید کرد و گفت: ایران در مقایسه با ترکیه از فضا و اماکن مذهبی بسیار زیادی برخوردار است چراکه ترکیه تنها شهر قونیه را دارد که در حد و اندازه اماکن مذهبی ایران نیست اما در جذب توریست در این مکان بسیار موفق بوده علاوه بر این میراث تاریخی و فرهنگی ما بیشتر و گسترده تر از کشورهای همجوار است.
 
مدرس و مترجم هنر اسلامی تأکید کرد: به دلیل کمبود فضای مناسب و عدم امکانات رفاهی و خدماتی و نیز کمبود فضای مناسب جهت زیارت و انجام اعمال مذهبی به دلیل ازدحام جمعیت باعث می شود که گردشگر نتواند به درستی از این فضاها بهره مند شود لذا می توانیم با گسترش این فضاها و ایجاد امکانات جانبی از جمله تفریحی و خدماتی و رفاهی، حوزه گردشگری مذهبی را فعال تر کنیم.
 
غفلت از میراث معنوی ایران زمین/ مشارکت اوقاف درمعرفی میراث معنوی
 
حجت الاسلام احمد شرفخانی معاون فرهنگی سازمان اوقاف و امور خیریه نیز در گفت: برخی کشورها با  داشتن یک مسجد و یک بنای مذهبی توانستد با سرمایه گذاری این بناها را به عنوان یک بنای هنری و جاذب گردشگری معرفی کنند اما متأسفانه ایران با داشتن بسیاری از بناهای هنری و مذهبی هنوز نتوانسته از آنها بهره برداری کند.

 

وی با بیان اینکه نه تنها در بهره برداری از ظرفیتهای گردشگری دینی، بلکه در حوزه شناسایی نیز دچار ضعف هستیم، افزود: علت این بی توجهی شاید به این مسئله برگردد که در دوره ای سازمان میراث فرهنگی وگردشگری بیشترین توجه خود را بر میراث تمدنی ایران و نه میراث معنوی متمرکز کرد به همین دلیل به مجموعه هایی که معرف تلفیق تمدن ایرانی- اسلامی و میراث معنوی کشورمان است کم توجهی صورت گرفت.

 

حجت الاسلام شرفخانی، توجه به میراث معنوی را موجب رونق گردشگری در ایران خواند و گفت: باید جاذبه های جدیدی در ایران معرفی و ایجاد کنیم که در دیگر کشورها نیست چون برخی میراث برگرفته از تمدن ایرانی در دیگر کشورها وجود دارد و آنچنان برای گردشگران جذابیت ندارد.
 
معاون فرهنگی سازمان اوقاف و امور خیریه در پایان تعامل سه سازمان میراث فرهنگی، اوقاف و حج و زیارت را در رونق گردشگری دینی یادآور شد و افزود: البته دولت باید به سازمان اوقاف جهت معرفی مجموعه های میراث معنوی کمک کند چون بیشتر بودجه های که به سازمان میراث فرهنگی اختصاص پیدا می کند برای بازسازی و مرمت بناهای قدیمی و تاریخی است و با نگاه تمدنی ایرانی است اما اگر بخشی از این بودجه ها با همکاری سازمان میراث فرهنگی در اختیار سازمان اوقاف قرار گیرد، ما می توانیم مسئله گردشگری را در حوزه میراث معنوی و دینی به پیش ببریم.