به گزارش خبرنگار مهر در کرمان، بازار بزرگ شهر کرمان که به بازار گنجعلی خان شهرت دارد یکی از مهمترین مراکز تاریخی و همچنین تجاری کرمان محسوب می شود که بیش از 60 درصد آثار تاریخی شهر کرمان را در خود جای داده است.
بازار بزرگ کرمان که از بازار های متفاوت 12گانه ای تشکیل شده است هم اکنون در کنار بازارهای فرعی خود طولانی ترین راسته بازار ایران را در خود جای داده است.
این اثر بزرگ تاریخی از بازارهای فرعی دیگر چون بازار گنجعلی خان، بازار اختیاری، بازارقیصریه زرگری، بازار مسگرها، بازار کفاشها، بازار کلاه مالها، بازارآهنگری، بازار عزیز، بازارعطاران، بازار مظفری، بازار قدمگاه، بازار قلعه محمود و بازار قلعه تشکیل شده است.
بازار کرمان یکی از مهم ترین بخش های تاریخی شهر کرمان است که در روزگاری دور مرکز داد و ستد های تجاری استان بوده است و امروزه همچنان مرکزی برای خرید مایحتاج مردم اما در بعد کمتر است.
یکی از سفره خانه های بازار کرمان
محمد گلاب زاده نویسنده کتاب کرمان پگاه هستی در نوشته های خود اولین سنگ بنای این بازار را به زمان تیموریه منتسب می داند که در آن زمان عده ای از مردم به صورت خودجوش و اختیاری بازاری برای کرمان رایج کردند و اولین قسمت بازر کرمان که راه اندازی شد همان بازار اختیاری است.
اما از دیگر بخش های بازار کرمان چهارسوقهایی است که این بازار را به دیگربازارهای فرعی ارتباط می دهد نظیر چهار سوق گنجعلیخان که محل تقاطع دو راسته بازار است و درگذشته این چهار سوق یکی از پرترافیک ترین نقاط تجاری شهر کرمان بوده است، نمای گچبری در سقف این چهار سوق زیبا مربوط به حدود 350 تا400 سال پیش است و هنوز در جای جای این سقف نقاشی های رنگ روغن قابل مشاهده است.
باد نمای بازار کرمان
بعد از این چهار سوق بازارهای گنجعلی خان و اختیاری قرار دارند که بازار گنجعلی خان به دلیل قرار گرفتن حمام تاریخی گنجعلی خان و دیگر آثار مجموعه تاریخی گنجعلی خان از جمله بازار های مهم کرمان است، البته در این بازار حدود 17مغازه قرار دارد که به شغل های مختلف مشغول هستند.
البته بازار مسگرها نیز از یک سو به این چهار سوق راه دارد که در جهت رو به شمال چهار سوق گنجعلی خان بازار مسگرها و در جهت جنوبی آن بازار قلعه قرار دارد.
بازار راسته کرمان از محل همین چهارسوق آغاز می شود و تا حدود بازار قدمگاه ادامه دارد و متشکل از بازارهای چند گانه است که هر یک از این بازارها ویژگیهای خاص خود را از دوران حکومتی که در آن ساخته شده اند ، گرفته اند.
پیرمرد پته فروش
بازار کرمان در بخشی دیگر از مسیر خود در جهت موازی راسته بازار کرمان به بازار مسگری و از آن جا به بازارهای کفاشان و کاروانسراهای مختلف راه دارد.
البته بازار کرمان در تو در توهای خود کاروانسراهایی نیز دارد که هر یک به دلیل نزدیکی به بازاری که جنب آن هستند حکم انباری یا مغازه های تامین کالا به صورت عمده را در زمان قدیم داشتند کاروانسراهایی چون کاروانسرای ابراهیم خان، حاج مهدی، هندوها، کاروانسرای جر، کاروانسرای چهل ستون که برخی فعال هستند و از بعضی دیگر جز بناهای نیمه متروک چیزی باقی نمانده است.
بازار سردار از دیگر قسمت های بازار کرمان است که بیشتر مغازه های آن را پارچه فروشی ها تشکیل داده اند این بازار قبل از بازارعزیز که در نزدیکی دروازه اصلی شمالی شهر کرمان قرار داشته، واقع شده است همچنین بازار ابراهیم خان که عمود بر جهت بازار راسته کرمان و در انتهای مجموعه ابراهیم خان قرار دارد یکی از بازارهای مهمی است که نام دیگر آن قیصریه زرگری است که حدود 50 مغازه زرگری و طلافروشی را در خود دارد این بازار نیز دارای یک مسجد، حمام با نام های چهلستون و مدرسه علمیه معصومیه است که اولین مدرسه علمیه استان است و بیش از 300سال قدمت دارد.
بازار مسگرهای کرمان
راسته بازار کرمان که درمقایسه با دیگر بازارهای ایران معماری متنوع و بی نظیری دارد ترکیبی از هنر دوره های مختلف است به اضافه اینکه در هر یک از این بازارها بناهایی چون مسجد و حمام نیز وجود دارد صفه عزاخانه، مسجد وکیل، مسجد گنجعلی خان، مسجد چهلستون هر یک مساجدی هستند که با نام بازار اصلی خود که جزیی از بنای آن هستند نامیده می شوند و از شکل خاص هر یک از حمام ها یا مسجدها در بازارهای مختلف می توان نوع معماری دوره ایجاد شان را بررسی و به نتایج جالبی رسید.
بازار بزرگ کرمان همچنین در اطراف خود دارای بناهای دیگری است که هر یک در ارتباط با بازارهای مختلف و در دورانهای مختلف به وجود آمده اند به طور مثال مجموعه ابراهیم خان که از بناهای معروف است شامل مدرسه و مسجد و کاروانسرا و حمام می شود و یا مجموعه وکیل که در بازار وکیل قراردارد و مدرسه و مسجد وکیل را در خود دارد.
یکی از ویژگیهای دیگر بازار کرمان بازارهایی که به صورت غربی و شرقی این بازار را قطع کرده اند که دو بازار قلعه و قلعه محمود در راستای هم و در جهت عمود بر راستای بازار قرار دارند که بازار قلعه به دلیل نزدیکی به بازار راسته از رونق بیشتری برخوردار است اما هم اینک تعدادی از مغازه های بازار قلعه که دورتر از بازار اصلی هستند در دست پارچه فروشان خارجی هستند.
بازار قلعه محمود نیز که در طرح های توسعه ای از بازار راسته کاملا جدا شده است در تقاطع با خیابان امام قرار داشته و تنها سه چهار مغازه آن با مشاغل قدیمی چون آهنگری و ساخت ابزار فلزی دایر هستند و بقیه مغازه های این بازار زیبا به حال خود رها شده اند.
بازار قلعه محمود
کوچه پس کوچه های اطراف بازار نیز هر کدام دارای اهمیت خاصی بودند که امروزه به دلیل قرار داشتن در مجموعه بافت تاریخی شهر کرمان کمتر مسکونی هستند و متاسفانه کمتر رنگ و بوی سکونتی و بیشتر حکم حجره های فروریخته را دارند.
بازار کرمان در انتهایی ترین قسمت ها به بازار مظفری و قدمگاه ختم می شود و از این به بعد بازار از حالت سرپوشیده بیرون می آید.
بازار قدمگاه که در حال حاضر بیشتر محل خرید و فروش های خرد و محل حضور دستفروشان در ساعات شب است در قسمت روبروی درب مسجد جامع به بازار عطاران کرمان می پیوندد و در این بازار حدود 10الی 15عطاری در کنار هم به فروش داروهای گیاهی کرمان می پردازند و نکته جالب اینکه این تعداد عطاری جدا از عطاریهای زیادی هستند که در سطح شهر فعالیت می کنند و در قوطی عطر آنان هر آنچه از گیاهان دارویی و ادویه های مختلف وجود دارد.
بازار کرمان مرکز تاریخی شهرکرمان است که در کنار خود مجموعه های تاریخی زیبایی دارد که هر یک ساعتها زمان برای دیدن دارد و نوروز فرصت خوبی است برای دیدن یکی از بازارهای بزرگ ایران که طولانی ترین راسته بازار ایران نیز هست و شهرتی جهانی دارد.
نظر شما