وی در گفتگو با خبرنگار مهر به بررسی جنبههای مختلف نویسندگی در زمینه دفاع مقدس پرداخت و گفت: این رویکرد برای نسل من که به هر حال در دورهای جنگ را دیده و لمس کرد، توجیه دارد ولی برای نسل جوان آفت محسوب میشود زیرا آنها آن دوره را حس نکردند.
این شاعر کودک و نوجوان اضافه کرد: باید یادمان باشد نگاه جدید ما با قالب و زبان جدید حل نمیشود باید برخوردمان را با موضوع دفاع مقدس عوض کنیم یعنی با الفاظ و قالبهای جدید مشکل حل نمیشود شعر تازه لازمه اش نگاه تازه است و در حال حاضر زاویه دید جدید وقت و انرژی زیادی میبرد. باید در این زمینه پژوهشها و نقد و بررسی بیشتری صورت گیرد.
وی با اشاره به اینکه نباید همیشه اعتراض به نداشتن و خلاء نقد داشته باشیم بلکه باید با مدیریت و ساماندهی فعالیتها را درست کنیم، افزود: ریشه را باید درست کرد این ریشه همان مدیریت و سازماندهی است که یک نیاز اساسی در این زمینه است.
وی ادامه داد: تمامی فعالیتهای ادبیات دفاع مقدس توسط اشخاص و به صورت انفرادی ساماندهی میشود و بعد از برگزاری مراسمهای مختلف شاعران را رها میکنیم تا جشنواره بعدی. در حالیکه باید به صورت مداوم ارتباط این حلقه برقرار باشد و منجر به تعامل و مشارکت افراد شود.
نیکطلب به وضعیت آموزشی هم اشاره کرد و اظهارکرد: از لحاظ آموزشی هم ضعف داریم . باید فیلم در اختیار شاعران قرار گیرد، آنها را به مناطق جنگی اعزام کنیم تا بتواند آنها را از تکرار دور کنیم.
وی با اشاره به اینکه در کنار این مسائل نقد هم جایگاه خودش را دارد بیان کرد: نقد آثار ادبی با حضور بزرگان بسیار ضروری و واجب است اما باید توجه داشته باشیم این نقد بیغرض و با معیارهای خاص باشد؛ معیارهایی که میتواند نقاط قوت را ارتقا دهد و نقاط ضعف را شناسایی و مرتفع کند.
سراینده مجموعه "تا خیابان خوشبخت" درباره آثار ارائه شده دفاع مقدس در زمینه کودک و نوجوان نیز گفت: این آثار راضیکننده نیست به هر حال شعر کودک و نوجوان ویژگیها و مشخصات خاص خود را دارد که هرکسی در این حیطه فعالیت میکند باید با آنها آشنا باشد.
به گفته وی، شاعران زبان کودک و نوجوان را میشناسند ولی نحوه بیان آنها را به خوبی نمیدانند، شاعر یا نویسنده دفاع مقدس باید مخاطب را بشناسد و موضوعاتی مطرح کند که این قشر قادر فهم آنها باشد.
نیک طلب تاکید کرد: اگر شاعران و نویسندگان بزرگسال با تجربههای فراوان روبرو باشند، میدانند که نیازهای کودک و نوجوان در هر نسلی تغییر پیدا میکند، یعنی میتوان گفت نسل به نسل با کودکان و نوجوانان همگام شد و حساسیتهای آنها را درک کرد.
وی ادامه داد: در این مرحله است که شاعر میتواند از زبان آنها سخن بگوید و انتقال ارزشهای دفاع مقدس به کودکان و نوجوانان را راحتتر کند.
این نویسنده با تاکید بر اینکه این بخش از ادبیات دفاع مقدس نیاز به بسترسازی مناسب و حمایت دارد،گفت: در کنار این مسائل اگر پیگیری و تشویق برای ادامه کار وجود داشته باشد، میتوانیم به آثار بهتر در شعر کودکان و نوجوانان هدایت شویم.
وی درباره ترجمه شعر دفاع مقدس به زبانهای دیگر نیز گفت: در این زمینه اول باید شعر دفاع مقدس در داخل مخاطب داشته باشد و بعد به دنبال ترجمه باشیم، همه مقولههای ادبی قابل ارائه به دیگران نیستند.
نیکطلب افزود: مشکل ترجمه در اشعار کلاسیک بسیار زیاد است ولی با ادبیات آوانگارد و موج جدید کار ترجمه بهتر صورت میگیرد به طور کلی شعر دفاع مقدس نه تنها در داخل کشور میتواند انتقالدهنده فرهنگ ارزشی دفاع مقدس و دفاع از میهن اسلامی باشد، بلکه میتوان با ترجمه این ارزشها را به گوش ملل رساند. البته نباید این نکته را از نظر دور کرد که شعری را که میخواهیم ترجمه کنیم باید ببنیم این شعر تا چه میزان به فرهنگ آن کشور نزدیک است آیا مناسبات فرهنگی با آنها داریم یا خیر؟
وی همچنین در پاسخ به این سئوال که آیا میتوان اشعاری را که در زمان جنگ سروده شده نسبت به شعر امروز جنگ کم عمقتر بدانیم، گفت: باید بپذیریم که در زمان جنگ فرصت این که شاعر بیاید به جنگ و تبعات آن به طور کامل نگاه کند، نبوده است پس اشعار بیشتر برای همان لحظات و زمان بوده و قاعدتا فکر کمتری هم صورت گرفته است.
این نویسنده ادامه داد: شعر را نمیتوان اساس آمار ارزیابی کرد، شعر را نمیشود با معیار خط کش سنجید، شعر مقولهای حسی و عاطفی است مثلا اشعاری داریم که در زمان جنگ سروده شده و آنچنان به روزگار و زمان خودش تاثیر گذاشته که ممکن است دیگر تکرار نشود. همین شعر را ممکن است وقتی بررسی کنیم ببینیم به لحاظ تکنیک اثری ضعیف بوده است.
وی همچنین درباره تفاوتهای شعر جنگ و دفاع مقدس نیز تصریح کرد: ما با جنگ سازگاری نداشتیم ما طالب جنگ نبودیم و اصولا خود موضوع جنگ موضوع جامعه ما نبوده است ما به دفاع مقدس فکر میکردیم و به حفظ وحراست از مرزهای میهن و اینکه ظالم حق تسلط ندارد و باید مقابل او ایستاد، یکی از ارجمندترین گونههای شعر، دفاع مقدس است ما برای جلوگیری از پیشروی دشمن شعر جنگ داشتیم یعنی شعر جنگ ما هم به واقع شعر ضد جنگ است شعر دوری از جنگ و خونریزی است.
نیکطلب با اشاره به اینکه شعر دفاع مقدس به دو دسته تقسیم میشود، گفت: دسته اول شعرهایی است که در زمان جریان جنگ سروده شد و در آن شرایط حماسهسازی وجود داشته و شرایط و زمانه به طور مستقیم در شعر دفاع مقدس دخیل است و دسته دوم شعرهایی است که بعد از جنگ سروده شده است که به هر حال جنگی وجود ندارد و شاعران مجبور به بازآفرینی هستند که در بخش دوم کار سختتر و حساستر است.
وی در پایان ابراز امیدواری کرد که هر شاعری توانایی اینکه آن آرمانها و شرایط ویژه آن دوران را ترسیم کند دارد اما باید کمکش کرد.
نظر شما