بر این اساس در نشست اخیر وزرای خارجه گروه 8 نیز تصمیمی جدی در قبال تحولات اخیر لیبی گرفته نشد تا بیش از گذشته موضع دوگانه غرب روشن شود. کشورهای غربی که به نظر می رسد بمباران شدید هوایی و زمینی و دریایی شهرهای مختلف لیبی را هرگز نمی بینند یا نمی خواهند ببیند تنها به ارائه هشدار به قذافی جنایتکار بسنده کردند.
| از دهه 60 میلادی که با روی کارآمدن "معمر قذافی" سرهنگ جوان لیبیایی در این کشور همراه شد، آنان تنها به حفظ منافع نفتی بر اساس فرمول دیرینه خود توجه داشتند. |
بر این اساس، تحولات اخیر نشان از توافقی پشت پرده و شاید انجام نشده میان رژیم قذافی و قدرتهای غربی دارد که در آن دیکتاتور لیبی در ازای عدم ایجاد منطقه پرواز ممنوع بر فراز لیبی (دخالت نظامی غرب) که به بمباران شدید مواضع انقلابیون خاتمه می دهد مجبور به ارائه امتیازاتی مهم شده است.
شاید کاهش بمباران مناطق نفتی لیبی که اصلی ترین منفعت غرب در این کشور نفت خیز است یکی از این توافقات باشد. مسئله ای که در روزهای اخیر کاهش قابل ملاحظه ای داشته به طوری که مشاهده می شود جنگنده های قذافی دیگر مخازن و پالایشگاهها را هدف قرار نداده و تنها مردم و انقلابیون را به خاک و خون می کشند.
سابقه تاریخی نیز نشان می دهد واشنگتن از سال 1951 در فکر سیطره کامل بر منابع نفتی لیبی بوده است. جایی که این کشور نفت خیز با تصمیم سازمان ملل به سه ایالت شرقی، غربی و شمالی تقسیم شد. در نهایت این نحوه تقسیم سیطره آمریکا بر منابع نفتی را سخت کرد.
آنچنان که دیده شد تنها چند سال بعد این سه ایالت با فشار آمریکا متحد شده و کشور لیبی فعلی به پایتختی طرابلس ایجاد شد. در واقع از آن زمان به بعد آمریکا و غرب مصالح نفتی خود را که تنها از طریق پایتخت دنبال می شد ساده تر دنبال می کردند. این مسئله نیز تا به امروز ادامه پیدا کرده است.
در واقع از دهه 60 میلادی که با روی کارآمدن "معمر قذافی" سرهنگ جوان لیبیایی در این کشور همراه شد، غرب نیازی به تغییر در راس هرم قدرت در این کشور نمی دید. به واقع برای غرب این مسئله مطرح نبود که چه کسی در راس قدرت این کشور نفت خیز قرار گیرد. آنان تنها به حفظ منافع نفتی بر اساس فرمول دیرینه خود توجه داشتند.
حال در تحولات اخیر نیز کاملا این مسئله روشن است. در واقع عدم ایجاد منطقه پرواز ممنوع و دخالت نظامی غرب تا زمانی که آنان مصالح نفتی خود را در خطر نبینند موضوعی بی اهمیت و غیر قابل طرح برای سران غربی است.
اما در مقابل حالا که قذافی نسبت به حفظ منافع نفتی غرب تعهد کرده این سوال مطرح می شود که غرب راضی به ارائه چه امتیازاتی شده است. قدرتهایی که به کشته شدن بیش از 7 هزار نفر از مردم لیبی هرگز وقعی نمی دهند.
آیا غرب به حفظ رژیم قذافی با شرایط کنونی موافقت کرده یا به وی تاکید کرده که در نهایت باید از قدرت کناره گیری کند تا مقدمات تغییرات بعدی با عناصر موردنظر آمریکا و کشورهای اروپایی فراهم شود. به واقع پاسخ دادن به این سوال در شرایط فعلی کمی سخت بوده و به گذشت زمان نیاز دارد.
----------------------------
محمدعلی تخت رونده
نظر شما