به گزارش خبرنگار مهر، سالها بود که بوی نان با کیفیت ایرانی از سفره‌های مردم رخت بر بسته بود و نان ایرانی با یارانه‌های غیرهدفمند، دیگر رنگ و بوی روزهای قدیم را نداشت. مشتری و نانوایان ناراضی بودند و دولت نیز، همواره بر طبل نارضایتی از کیفیت نان می‌کوبید و سال به سال، اما یارانه‌های نان را زیادتر می‌کرد تا شاید حمایتی از ذی‌نفعانش داشته باشد اما نه کیفیت نان افزایش می‌یافت و نه بوی نان ایرانی باز می‌گشت.
اما دولت در یک اقدام انقلابی تصمیم گرفت تا یارانه گندم، آرد و نان را هدفمند کند و گام در مسیری نهد که به تعبیر مهدی غضنفری، وزیر بازرگانی مقوله‌ای سیاسی است و می‌تواند مشکل‌آفرین باشد. وزارت بازرگانی هم پا به پای دولت در راستای ارتقای کیفیت نان گام برداشت و زمینه‌ای را فراهم کرد تا نان ایرانی بتواند باز هم در میان مردم جای خود را باز کند.
در واقع، وزارت بازرگانی در شرایطی گام در هدفمند کردن یارانه نان گذاشت که دولت سالانه 40 هزار میلیارد ریال یارانه به نان می‌داد و علیرغم هزینه‌کرد این رقم هنگفت، اما دستاوردی عاید مصرف‌کننده، نانوا و دولت نمی‌شد. بر همین اساس هم، در فاز اول اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها تصمیم بر این شد تا بخشی از یارانه نان را به صورت نقدی به مردم بدهد و بخشی دیگر را نیز با تدوین بسته‌های حمایتی که قرار است از سال 90 به اجرا درآید، به نانوایان بپردازد تا نانوایی خود را بهسازی کرده و نان با کیفیت‌تری به دست مردم بدهد، البته در این میان سهمی هم برای چرخه تولید گندم و آرد در نظر گرفته شده تا آنها نیز بتوانند به عنوان حلقه‌های زنجیره تولید نان، نقشی در بهبود کیفیت داشته باشند.
از سوی دیگر، اجرای قانون هدفمندکردن یارانه‌ها در بخش گندم، آرد و نان به نحوی صورت گرفت که مردم مطمئن شدند که اگر قیمت بالاتری را برای نان می پردازند، علاوه بر اینکه مبلغی در حساب آنها به عنوان مابه‌التفاوت قرار می‌گیرد گروهی مصمم هستند کیفیت نان را ارتقا بخشند، اگرچه بهبود کیفیت، مقوله‌ای کوتاه‌مدت نیست؛ ولی لازم است عزم خود را برای ارتقای کیفیت نان نشان دهند.
نگاهی گذرا به مقوله تولید نان در کشور نشانگر این است که اگر بخواهیم از مزرعه شروع کنیم، با انبوهی از موضوعات مواجه می شویم که با بهبود آنها می توانیم ضمن کاهش هزینه های تولید، بر کیفیت محصول که همانا گندم است، بیفزاییم. در واقع، در کیفیت گندم‌های بدست آمده از مزارع در نقاط مختلف کشور، برخی کاستی‌ها وجود دارد که از آن به عنوان عوامل موثر بر مشکل پخت نان یاد می‌شود.
بعد از آن به آسیابان‌ها می رسیم. چگونگی سبوس‌گیری و اختلاط انواع آرد و تاثیر آنها بر قیمت و کیفیت آرد و نان باید به درستی از سوی آنها مورد توجه قرار گیرد، در نهایت هم نحوه پخت نان در نانوایی های سنتی و صنعتی، به عنوان بارزترین جلوه کیفیت نان مرتبا در معرض دید همگان است و هر چند این مرحله بسیار حیاتی است و باید بیش از سایر مراحل مورد توجه باشد اما نباید از تاثیر مراحل دیگر بر آن غافل بود.
در این میان، از نحوه رفتار مصرف‌کنندگان نیز نباید غفلت کرد. هر چند اجرای مرحله جدید قانون هدفمندی یارانه‌ها در همین مدت محدود منجر به صرفه جویی 10 درصدی در مصرف آرد شده است؛ اما هنوز تا رسیدن به همه آثار و نتایج این قانون کارهای بیشتری باید صورت گیرد.
مهدی غضنفری در این رابطه می‌گوید: ما در وزارت بازرگانی با معاونان خود بر روی یک موضوع هم قسم هستیم و آن مدیریت ذینفعان است که یکی از اصول اصلی مدیریت به شمار می رود؛ به این معنی که در وزارت بازرگانی ذینفعانی در نظر گرفته می شوند که مدیریت آن نیازمند توجه بیشتری است.
وزیر بازرگانی ذینفعان وزارت بازرگانی را 70 میلیون نفر از جمعیت کشور ذکر می‌کند و می‌گوید که این ذینفعان هر روز صبح برای خرید به بیرون می روند و به قیمت حساس و محتاج و شایسته داشتن بازاری آرام هستند.
به اعتقاد غضنفری، مدیریت ذیفنعان در بخش نان به معنای سامانه خرید هدفمند گندم است که باید علاوه بر تشویق، ابزاری بازدارنده نیز برای آن در نظر گرفته شود. یکی از وظایف اصلی مدیران در هر سازمانی مراقبت از این است که خدمت گیرندگان از آن رضایت کافی داشته باشند؛ بنابراین اگر به این مهم توجه نشود درجات تعالی طی نخواهد شد.
در این میان، مسئولان وزارت بازرگانی در نقشه راه کیفیت نان انتظار دارند که تمامی دست اندرکاران تولید نان کیفی در انجام وظایف خود تلاش لازم را به عمل آورند، نه اینکه حلقه آخر تولید نان که خبازها هستند را مورد خطاب قرار داد و تنها از او انتظار داشت که نان کیفی بپزد البته سهم خباز نیز مهم است و او نباید فرافکنی کند.
بر همین اساس، این وزارتخانه در تدارک برگزاری جشن کیفیت نان در ابتدای سال 90 است؛ به نحوی که تمامی حلقه‌های زنجیره تولید کیفی نان باید در یک تلاش دسته جمعی دست به دست هم دهند و نمره کیفیت نان را به حد اعلای خود برسانند؛ به طوری که وقتی کارنامه تولید نان کیفی ورق زده می‌شود، پله پله افزایش کیفیت نان مشاهده شود.
در این میان، بی‌تردید هدفمندسازی یارانه‌های گندم، آرد و نان فرمول جادویی رقابت را در پی دارد، زیرا ایجاد قدرت انتخاب برای مصرف‌کننده موجب ارتقای کیفیت نان می‌شود و به طور قطع، یکی از دلایل هدفمندسازی یارانه نان، اهمیت اقتصادی این محصول است، چون تاکنون به دلیل ساختارهای معیوب موجود، با وجود پرداخت سالانه 40 هزار میلیارد ریال یارانه به این بخش، نتیجه کار مطلوب نبود و یک چهارم از این مبلغ به صورت ضایعات از دسترس خارج می‌شد و یا به عبارت بهتر به هدر می‌رفت.
براساس آمارها، گردش مالی سالانه زنجیره گندم، آرد و نان بیش از 14هزار میلیارد تومان بوده است که اگر ارقامی مثل 11 میلیون تن تولید گندم، 8.5 میلیون تن تولید آرد و 11 میلیون تن تولید سالانه نان را با تولیدات سایر صنایع مقایسه کنیم، بزرگی این ارقام و جایگاه ویژه و منحصر به فرد صنعت تولید نان در کشور کاملاً برایمان مشخص می‌شود.
از سوی دیگر، نان به عنوان مهمترین غذای مصرفی مردم در کشور، همواره بزرگترین سهم را در هرم غذایی و بیشترین نقش را در سفره خانواده‌های ایرانی داشته و دارد، به گونه‌ای که زیور همیشگی سفره‌های ایرانیان با هر قوم و نژاد بوده و از این پس هم خواهد بود؛ پس از آنجایی که این غذای مقدس، قوت غالب مردم به شمار می‌رود و بیش از 80 درصد کالری، 60 درصد انرژی، 50 درصد ویتامین و 40 درصد پروتئین مورد نیاز بدن تمامی افراد جامعه با مصرف نان تامین می‌شود، بنابراین از اهمیت زیادی در میان آنها برخوردار است.
درباره ارزش غذایی نان همین بس که هر 100 گرم نان 274 کالری دارد که این میزان برابری می‌کند با دو برابر گوشت، سه برابر سیب‌زمینی و چهار برابر شیر؛ و نکته مورد توجه دیگر، نقش موثر این مائده الهی در تامین انرژی و سلامتی افراد جامعه است که پس از آب آشامیدنی سالم، نان مهمترین نقش را در بهبود سلامتی و تامین انرژی مردم برعهده دارد.
به هرحال باید تمام تلاش‌ها را معطوف به این کرد که عطر نان را به سفره‌های ایرانی برگردد.
نظر شما