به گزارش خبرنگار مهر، حمیدرضا صلاحمند کارگردان و میرطاهر مظلومی بازیگر مجموعه "بچهها نگاه میکنند" در ادامه نشست اختصاصی خبرگزاری مهر درباره نقش سکوت در آثار طنز، هدف از ساخت "بچهها نگاه میکنند"، نبود فرصت در کارهای تلویزیون، نوع سینمایی که علاقمند است و ... صحبت کردند.
*خبرگزاری مهر - گروه فرهنگ و هنر: آقای صلاحمند طنز سریال "بچهها نگاه میکنند" چقدر مطلوب شماست؟
- صلاحمند: مدیومهای سینما و تلویزیون نگاههای متفاوت به طنز دارند. دلیل اینکه طنز در سینما میتواند موفقتر باشد به خاطر این است که به ما فرصت میدهد روی ریتم و ضرباهنگ کار کنیم. کمدی را ریتم میسازد. برای اینکه ریتم ساخته شود باید با بازیگران تمرین داشته باشیم و از سوی دیگر بازیگران باید هماهنگ شوند. تلویزیون این فرصت را به ما نمیدهد، به همین دلیل در سریالها طنز در ایستادن، نشستن یا دعوا در میآید و برای همین است که طنز فیلمهای "سه درجه تب" و "نیش زنبور" تفاوت دارد، چون برای صحنهای که قرار است بگیریم سعی میکنیم آن را پرورش دهیم، اما تلویزیون این فرصت را در اختیار ما قرار نمیدهد، چون صحنهها را باز میگیریم و نویسندگان صحنهها را طولانی مینویسند به همین دلیل طنز در تلویزیون به لحظه و دیالوگ خلاصه میشود.
* قصد داشتید مخاطب با دیدن مجموعه "بچهها نگاه میکنند"، بخندند؟ یا فقط علاقمند به ساخت یک سریال مفرح بودید؟
- صلاحمند: از اول قصد نداشتیم این سریال خندهدار باشد یا تماشاگر قهقهه بزند، بلکه میخواستیم یک سریال مفرح بسازیم. خودم به عنوان کارگردان میدانم به 50 درصد هدفی که مدنظر داشتم، دست پیدا نکردم. مشکل ما این بود پازلی را که چیدیم، برخی نقاط آن پر نشده و شکافهایی دیده میشود، به همین دلیل برخی مواقع کاراکترها لق میزنند و گاهی افت و خیزهای روابط روند طبیعی ندارد. مثلاً درگیری در یک صحنه تداوم دارد، بدون آنکه لحظه احساسی داشته باشیم. این مسائل به سناریو برمیگردد.
شاید کارگردانان دیگر در سریالهای مناسبتی توانستهاند این موارد جمع و جور کنم، اما به دلیل نوع آموختههایم، من نتوانستم این را جمع و جور کنم. مثلاً فرض کنید یک کارگردانی که مرتب کار مناسبتی انجام داده و میداند فرصتاش کم است، تکنیکی را انتخاب میکند تا کار را جمع میکند.
من نتوانستم این کار را انجام دهم. البته این کار را نخواهم کرد، چون بلد نیستم و کار من نیست؛ ولی فکر میکنم نقطه قوت سریال "بچهها نگاه میکنند" تعریف درست از کاراکترها بود. اگر از شما بپرسند تعریفی از نادر یا عمه خانم داشته باشید به راحتی این کار را انجام میدهید. میگویید نادر هنوز کنش کشتیگیری دارد یا عمه خانم با وجود اختلافها با خانبابا اما او را دوست دارد و ... اما ممکن است در یک کار دیگر نتوانید کاراکترها را تعریف کنید، حتی اگر شخصیتها را دوست داشتید.
میرطاهر مظلومی: قبول کنید تعریف درست از شخصیتها آن هم در یک سریال با تعدد کاراکترها کار سختی است، ولی از همان روز اول شخصیتها تفکیک شد و در این باره آقای صلاحمند خیلی زحمت کشیدند. پردازش شخصیتها کار زمانبری است. من با خانواده و دوستان هم صحبت میکردم به این نکته اشاره میکردند که کاراکترها تعریف داشتند. اگر نقصی در اجرا بوده به خاطر من و دیگران بوده است.
*آقای مظلومی با توجه به اینکه شما بازیگر تئاتر هستید. به نظرتان نبود فرصت و ... در کارهای تلویزیون چقدر روی بازی شما تاثیر میگذارد؟
- مظلومی: به نظرم در حال حاضر مدیوم ها یک طوری به هم نزدیک شدند. فقط در تئاتر تداوم عینی وجود دارد، بنابراین میتواند خیلی خوب هدایت کند؛ اما تداوم ذهنی در سینما و تلویزیون وجود دارد و گاهی در اوج یک صحنه تراژیک به شما میگویند ناهار آمده است. مسلماً بعد از خوردن ناهار کمی حال و هوای کار تغییر میکند. بنابراین حفظ کردن راکورد نکته مهمی است. از سوی دیگر موارد تکنیکی در تئاتر هم بیشتر به کار میرود، به ویژه در سالنهای بزرگتر از تکنیک استفاده میشود یا تماشاگر صحنه را کاملاً درک کند، به همین دلیل بازیگر از خصوصیات فیزیکی خیلی استفاده میکند یا در برخی سالنها به خاطر داشتن نقاط کور باید تغییر صدا داد. در سینما و تلویزیون اینطور نیست. میگویند بزرگترین بازیگران را باید در سکوت شناخت. اجرای دو صفحه مونولوگ در سکوت کار سختی است.
*سکوت در تئاتر خیلی اتفاق میافتد، اما در تلویزیون صبر و حوصله تماشاگر زیاد نیست؟
- مظلومی: به نظرم نباید از سکوت ترسید. سکوت به موقع مثل کار "ملاقات بانوی سالخورده" میتواند موثر باشد. سکوت در تلویزیون و سینما هم به شدت جواب میدهد و این بستگی به دکوپاژ کارگردان هم دارد. مهم این است که عمق و اثرگذاری سکوت درست ساخته شود، حتی سکوت ممکن است تا چند دقیقه هم قابل تحمل باشد و نگرانی به وجود نیاورد.
ـ صلاحمند: نقش سکوت در سینمای کمدی درست مثل نقش سکوت در موسیقی است. اگر به موسیقی شناخت داشته باشید، میدانید در میان نتهایی که نوشته میشود سکوت است و نقش بازی میکند. من در کارم از سکوت برای شروع استفاده کنم تا اثر ریتم و ضرباهنگ بگیرد. آنچه سینمای کمدی را میسازد ری اکشنهای یک بازیگر برای بازیگر دیگر است. فلشی است برای تماشاگر که او کار خنده دار کرد. اغلب ریاکشنها در سکوت اتفاق میافتد و این اتفاق از سینمای صامت آمده است. اگر سکوت نادرست استفاده شود کار را از ریتم میاندازد.
مظلومی: سکوت را باید از موسیقی یاد گرفت. قلب ما یک موسیقی درونی میزند. بنابراین سکوت نقش موثری دارد.
*آقای صلاحمند شما که علاقمند به استفاده از بازیگران تئاتر هستید، چرا در آثار سینماییتان از بازیگران تئاتر استفاده نمیکنید؟
- صلاحمند: به دلیل اینکه در سینما نقش تهیهکننده به خصوص نوع سینمایی که ما کار میکنیم بارز است. آنچه در سینما عمل میکند، مثلث است که زاویای آن تماشاگر، کارگردان و تهیهکننده است. این سه مرتب در حال چالش هستند و با هم در حال ارتباط هستند و کشیدگی هر کدام از آنها نوع مثلث ما را تغییر میدهد. فیلم "نیش زنبور" و "سه درجه تب" را مثال بزنم. شاید خیلی چیزها را من در این دو فیلم علاقمند نباشم، اما نقطهای است که به تعامل رسیدهایم. فرق تماشاگر در سینما در این است که به خاطر تصویر بازیگر بلیت میخرد و به سینما میرود.
اعتقاد دارم تهیهکنندگان فرقی نمیکند برای سینمای بدنه باشد یا معناگرا، تهیهکنندهای که حرفهای باشد تماشاگر را بهتر از من کارگردان میشناسد، حال ممکن است نوع نگاه و ایده او را به کل سینما قبول نداشته باشم؛ اما به مشاوره او به تماشاگر گوش میدهم. من به سینمایی اعتقاد دارم که یک قدم کوچک از تماشاگر جلو باشیم و فیلم را صرفاً برای تماشاگر میسازم و کاری به فروش آن ندارم. من الان فیلم "سه درجه تب" را در اکران دارم که بین دو فیلم "جدایی نادر از سیمین" و "اخراجیها 3" ساندویچ شده است، ولی خوشحالم که تماشاگر از فیلم من راضی بیرون بیاید. خوشحالی مخاطب برایم لذتبخش است.
- - - - - - - -
گفتگو: فاطمه عودباشی، الهام نداف
نظر شما