خبرگزاری مهر ـ گروه فرهنگ و ادب: هفته‌ای که گذشت سرآغاز رسمی فعالیت کتابفروشیها، ناشران و مراکز پخش کتاب بود. از این هفته همه این گروه‌ها در بازار حضور یافتند و کار خود را آغاز کردند. با این حال صعودی که تا قبل از عید در بازار کتاب و میزان فروش کتابفروشیها دیده می‌شد با آمدن عید و مسائلی که به همراه دارد، دیگر مشاهده نمی‌شود. این هفته و دیگر هفته‌های بعد از عید، به شدت دچار رکود بود. به احتمال زیاد چون اهالی این بازار از این رخوت آگاهی دارند تا هفته دوم کار خود را آغاز نمی‌کنند. البته برخی هم فعالیتشان را از ابتدای همین هفته آغاز کردند.
ساعت 11 صبح روز پنجشنبه 25 فروردین ماه ، بازارچه کتاب تقریبا خالی از جمعیت است. وارد فروشگاه ققنوس که می‌شوم، فروشنده را تنها پشت پیشخان می‌‌بینم. درباره فروش این هفته می‌گوید: بازار از اول هفته خراب بود. نمی دانم شاید دلیلش نمایشگاه کتاب باشد. فروش خوبی نداشتیم. بیشتر عنوان‌هایی هم که فروختیم، از موضوعات علوم سیاسی و اجتماعی بود. کتاب " مبانی و مفاهیم نظریه فرهنگی" فروش بدی نداشت و قفسه‌هایش خالی و پر شد.
فروشنده ققنوس می‌گوید: صبح و بعداز ظهر کتابفروشی خلوت است. بیشترین زمان فروش از ساعت 10 تا 16 روز است. در این هفته هم بیشترین میزان فروش متعلق به روز یکشنبه است. پنجشنبه هم که از صبح بازارچه کتاب خالی است. از مراکز فروشمان در شهرستان‌ها هم یک افت محسوس در فروش گزارش شده است. من تا به حال چنین وضعی را تجربه نکرده بودم. وضعیت فعلی مانند فروش در تابستان هم نیست.
نقدینگی مردم پایین آمده است
این کتابفروش می‌گوید: من دلیل این شرایط را دو مورد می‌دانم. اول به دلیل تعطیلات نوروز که باعث پایین آمدن نقدینگی مردم شد و دوم هم نزدیک بودن برپایی نمایشگاه کتاب. اگر بخواهم چند عنوان از کتاب‌هایی را که این هفته فروش بهتری داشتند نام ببرم باید به "سال بلوا"، "نگران نباش"، "سمفونی مردگان"، " پسری که مرا دوست داشت"، " این سوی بهشت"، " آب سوخته" و " جامعه‌شناسی گیدنز" اشاره کنم.
فروشنده کتابفروشی طهوری نیز در مورد حضور مخاطبان به این کتابفروشی می‌گوید: این هفته خلوت بود. هفته دوم عید که به کتابفروشی آمدیم در واقع برای فرار از یکنواختی و رخوت خانه بود. در همین هفته بی‌رونق روز یکشنبه جایگاه بهتری نسبت به دیگر روزها داشت. ما فروشنده کتاب‌های نفیس نیستیم و چند عنوان به‌صورت گزیده از این کتاب‌ها می‌فروشیم. چند دیوان شعر و ترجمه کریم زمانی از قرآن کریم را از عید به این طرف، خوب فروختیم.
این کتابفروش درباره فراز و فرود میزان فروش در طول سال می‌گوید: چند سالی است که وضع فروش به این منوال است که از مهر تا شب عید فروش رشد دارد و شب عید به بالاترین نقطه منحنی می‌رسد. اما از عید تا نمایشگاه کتاب که در اردیبهشت برگزار می‌شود، فروش افت می‌کند. اوج فروش در نمایشگاه است و دوباره تا مهرماه و شروع دانشگاه‌ها، بازار دچار رخوت و رکود می‌شود.
کتاب‌ها تا زمان نمایشگاه در انبار می‌مانند
فروشنده کتابفروشی طهوری ادامه می دهد: زمان نمایشگاه اوج و شکوفایی فروش ناشران، کتابفروشیها و پخش‌کننده‌هاست. عده‌ای از مخاطبان نمایشگاه از شهرستان‌ها برای تهیه کتاب به تهران می‌آیند و کتابفروش‌ها و ناشران بسیاری از کتاب‌های خود مثلا 200 عنوان را در انبار می‌گذارند تا هنگام نمایشگاه آنها را ارائه کنند. در مورد حضورمان در نمایشگاه امسال باید بگویم که امسال هم مانند سال‌های گذشته، با حدود 50 عنوان کتاب در نمایشگاه شرکت می‌کنیم.
فروشنده کتابفروشی امیرکبیر نیز معتقد است در هفته دوم عید فروش چندانی حاصل نشده است. با این حال بیشتر مراجعه‌کنندگان به این فروشگاه، افراد غیرتهرانی بوده‌اند.
او می‌گوید: هفته گذشته کار حالت نیمه‌رسمی داشت و با شروع این هفته رسما، فعالیت آغاز شد. البته این هفته هم، هفته پررفت و آمدی نبود. فقط روزهای یکشنبه و دوشنبه میزان فروش کمی بیشتر از دیگر روزهای هفته بود.
"غرور و تعصب"، " صد سال تنهایی" و " ناتور دشت" عناوین رمان‌هایی خارجی هستند که فروشنده در میان قفسه‌های کتاب به آنها به عنوان پرفروش‌های هفته اشاره می‌کند. این کتابفروش معتقد است رمان‌های ایرانی فروش خوبی ندارند: " رمان ایرانی، فروش خوبی ندارد؛ حتی برندگان جوایز مختلف. چون خوب تبلیغ نمی‌شوند. غیر از معدودی از افراد که متخصص این امور هستند، مردم نمی‌دانند که فلان رمان برنده فلان جایزه است."
فروشنده فروشگاه امیرکبیر سخنانش را این‌گونه ادامه می‌دهد: در کل کتاب جدید، کم می‌آید. چون کتاب کم چاپ می‌شود. به نظرم این موضوع به خاطر عدم کارکرد مناسب در زمینه مجوز دادن به کتاب‌هاست. خب، با این رویه ناشرها از کار زده می‌شوند. البته بیشتر کتاب‌هایی هم که چاپ می‌شوند، از لحاظ محتوایی ضعیف‌اند.
افت فروش نداشتیم
در فروشگاه مولی اما اوضاع مساعدتر از دیگر کتابفروشیها توصیف می‌شود. " با وجود مشکلاتی که بعد از عید پیش می‌آید، افت فروش نداشتیم. تنها از هفتم تا یازدهم فروشمان کاهش داشت که البته علتش تعطیل بودن ناشرها و مراکز پخش بود." این گوشه‌ای از سخنان فروشنده این فروشگاه است.
عرفان اسلامی، فلسفه، رمان و تاریخ باستان موضوعاتی هستند که به ترتیب طی این هفته بیشترین فروش را در کتابفروشی مولی داشته‌اند. چهارشنبه روز اوج فروش این هفته مولی بوده که البته تفاوت آن با فروش روزهای دیگر ناچیز عنوان شد. "دن کاسمورو"، "احتمالا گم شده‌ام" و "خفاش شب" رمان‌های پرفروش این هفته هستند. به علاوه " شب‌های روشن" هنوز در این کتابفروشی جزو پرفروش‌هاست.
"چنین گفت زرتشت"، " هستی و زمان"، "تئاتر فلسفه" و "سینما به روایت اسلاوی ژیژک" که تازه به بازار آمده‌است از دیگر عناوین پرفروش هستند. " حکومتی که برای جهان دستور می‌نوشت"،" تاریخ ایران"، "کوروش بزرگ" و "هزار‌ه‌های گمشده" نیز عناوین پرفروش کتاب‌های تاریخی مولی هستند.
فروشنده در میان قفسه‌های کتاب قدم می‌زند و به بخش فلسفی می‌رسد. کتاب‌های "طرح اجمالی فلسفه اسپینوزا"، " سکولاریسم و دموکراسی اسلامی در ترکیه"، " تاریخ اندیشه سیاسی در اسلام" و " مشرب الارواح اوراد الیالی" کتاب‌هایی هستند که از این قفسه خارج می‌شوند. به علاوه کتاب "هایدگر و امر سیاسی تازه" با وجود این که به تازگی به سبد فروش اضافه شده است، طی 24 ساعت گذشته، فروش قابل توجهی داشته است.
نکته‌ای که فروشنده این کتابفروشی به آن اشاره می‌کند، پخش چاپ چندم دو کتاب با قیمت اولیه است:چاپ پنجم کتاب "تاریخ ایران مدرن" با همان قیمت 6هزار تومانی اش آمده و جالب است که پنج چاپ قبلی هم همین قیمت را داشتند. کتاب "نون نوشتن" هم که چاپ سومش به بازار آمده با همان قیمت چاپ اول منتشر شده است. به نظرم این موضوع از طرف ناشر حرکت بسیار خوبی است چون پشت این حرکت یک سیاست مناسب قرار دارد.
پرفروش‌های سه رقمی دو رقمی شدند
اما برای آگاهی از این که چه رمان‌هایی این هفته پرفروش بوده‌اند باید به خیابان کریم‌خان و کتابفروشی چشمه برویم. افت فروش در کتابفروشی‌های کریم‌خان نیز محسوس است. به عنوان مثال "قلابی و چند داستان دیگر " پرفروش‌ترین کتاب چشمه که پیش از عید 204 نسخه بود در حال حاضر جای خود را به کتاب "تهران در بعد از ظهر" نوشته مصطفی مستور با فروش 55 نسخه‌ای داده است. این کتاب در این هفته با فروش 51 جلدی در جایگاه دوم پرفروش‌های چشمه قرار گرفت.
"احتمالا گم شده‌ام" سارا سالار، این هفته 35 نسخه و "شبانه‌ها" از کازئو ایشی گورو با 3 نسخه اختلاف در رتبه بعدی قرار دارد. "یوسف‌آباد، خیابان سی وسوم" نوشته سینا دادخواه با 30 نسخه، "نگران نباش" نوشته مهسا محبعلی با 26 نسخه و "شهربانو" نوشته محمدحسن شهسواری با 24 نسخه در ادامه این جدول قرار دارند.
"چهل سالگی" از ناهید طباطبایی و "نامه‌ای از تیمارستان ایالتی" نوشته ریچارد گری براتیگان هر دو با فروش 20 جلدی در یک رتبه ایستاده‌اند. "مرگ ایوان ایلیچ" اثر لئو تولستوی و " حافظ از نگاهی دیگر" نوشته علی حصوری هم هر دو به فروش 16 جلدی از 11 تا 18 فروردین، رضایت داده‌اند.
از سخنان کتابفروش‌ها چنین برمی‌آید که روزهای آغازین هفته مانند یکشنبه یا دوشنبه که نزدیک به وسط هفته هستند بیشرین میزان فروش را دارند. نکته دیگر آنکه فعلا بازار کتاب با رکود روبروست و به نظر این وضع تا چند هفته دیگر و زمان برپایی نمایشگاه تهران باقی بماند. با این حال باید تا پایان هفته آتی منتظر بود.
----------------------------------------------------------
گزارش: صادق وفایی
نظر شما