به گزارش خبرنگار مهر در قزوین، کلینیک گیاه پزشکی مرکزی است که در آنجا بازرسی و تشخیص مسائل و مشکلات مربوط به سلامتی گیاه صورت گرفته و توصیه های لازم در مورد روش های کنترل مشکلات ارائه می شود.
این مراکز همچنین محلی جهت بررسی مشکلات گیاه و نیازهای کشاورزان و نیز مرکز اطلاع رسانی برای خدمات ترویجی و کشاورزان است.
کلینیک های گیاه پزشکی رابطی بین مراکز تحقیقات ملی کشاورزی، مراکز ترویجی و جامعه کشاورزی هم بشمار می روند و فعالیت عمده آنها ارائه خدمات تکنیکی به طور مستقیم به کشاورزان است و کانالی اساسی برای دستیابی کشاورزان به مراکز علمی تخصصی کشاورزی است که نیازهای تحقیقاتی زارعان را تامین می کند.
این مراکز از نظر پیچیدگی کار با توجه به موقعیت منطقه و امکان دسترسی به خدمات تخصصی از قبیل روشهای
ویروس شناسی متفاوتند، برخی از آنها به ویژه زمانیکه با مراکز تحقیقات ملی کشاورزی در ارتباط هستند ممکن است وظایف قرنطینه ای داشته و درگیر هدایت آزمایشات مزرعه ای باشند اما با این حال بیشتر کلینیک ها در مشارکت زارعین در فعالیت های تحقیقاتی و آموزشی مربوط به مدیریت آفات نقش مهمی دارند.
قزوین که از استانهای کشاورزی کشور محسوب می شود در سالهای اخیر با پایلوت شدن برای تولید محصولات ارگانیک گامی در مسیر تولید محصولات سالم کشاورزی برداشته و با راه اندازی و تاسیس کلینیک های گیاه پزشکی در کنار آگاه سازی کشاورزان در استفاده اصولی از سموم کشاورزی و تولید محصول سالم به کاهش مصرف سموم در بخش کشاورزی کمک شایانی کرده است.
فعالیت 37 کلینیک و 109 کارشناس در قزوین
علیرغم فعالیت 37 کلینیک بخش خصوصی با 109 کارشناس در استان قزوین، بدلیل عدم آشنایی کشاورزان با خدمات این نوع مراکز و نیز استفاده گسترده از خدمات دولتی این کلینیک ها نتوانسته جایگاه مناسب خود را پیدا کند.
به منظور اطلاع از اقدامات انجام شده در این بخش به سراغ مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی استان قزوین رفتیم تا ضمن گفتگو در جریان کارهای مهم انجام شده در این بخش قرار گیریم.
محمد حسین مصلی راد در گفتگو با خبرنگار مهر در قزوین اظهارداشـت: کلینیک های گیاه پزشکی با بهره گیری از کارشناسان کشاورزی در قالب شبکه های پایش و پیش آگاهی آفات و بیماریهای گیاهی در استان مشغول فعالیت هستند که از اعتبارات دولتی استفاده می کنند.
وی با اشاره به مبارزه با آفات و بیماریهای تهدید کننده در بخش کشاورزی تصریح کرد: امسال مبارزه با سن مادر در شهرستان بوئدین زهرا در سطح پنج هکتار از مزارع ریزش اولیه آغاز شده و در سطح سه هکتار از مزارع الموت و کوهین مبارزه با ملخ شروع شده است.
وی افزود: مبارزه با شته و آفت کلزا به صورت پراکنده در سطح30 هکتار در شهرستان آبیک نیز توسط این معاونت شروع شده و ادامه دارد.
مصلحی راد یادآورشد: با تلاش کارشناسان و بهره برداران عملیات مبارزه با علف های هرز در مزارع گندم و جو در سطح 500 هکتار به صورت پراکنده نیز در شهرستانها انجام می شود.
کنترل بیولوژیک آفات در استان
این مسئول و کارشناس از اجرای طرح کنترل بیولوژیک در گلخانه های استان خبرداد و اظهارداشت: طرح کنترل بیولوژیک آفات در سطح 2.5 هکتار از گلخانه های استان آغاز شده و تا پایان فروردین ماه در سطح 15 هکتار کنترل غیرشیمیایی کرم خوشه خوار انگور انجام می شود.
وی خاطرنشان کرد: طرح کنترل غیرشیمیایی آفت کرم ساقه خوار برنج در سطح 150هکتار از مزارع منطقه الموت انجام می شود.
مصلحی راد گفت: با تله گذاری و تعیین زمان مناسب مبارزه با آفات می توان با کاهش و بهینه سازی میزان مصرف سموم کشاورزی به تولید محصول سالم کمک کرد.
وی اضافه کرد: سالانه300 تا400 تن سم هم بطور میانگین برای مبارزه با آفات در سطح260هزار هکتار از اراضی استان مصرف می شود که با کاهش میزان مصرف می توان به تولید محصولات سالم کمک کرد.
مصلحی راد میزان مصرف سم در میانگین جهانی را یک لیتر در هرهکتار و در ایران 75 صدم لیتر ذکر کرد و گفت: مصرف بی رویه و نامتعادل در برخی بخشها مشکل ساز شده که با برگزاری دوره های آموزشی برای بهره برداران و استفاده از کارشناسان کلینیک جهاد کشاورزی در مسیر فرهنگ سازی و اطلاع رسانی برای اصلاح مصرف سم اقدام شده است.
وی نحوه و میزان مصرف سم در محصولات تازه خوری کشاورزی را نگران کننده دانست و خاطرنشان کرد: مهمترین وظیفه کارشناسان فعال در کلینیک های گیاه پزشکی سازمان جهاد کشاورزی کاهش میزان مصرف و استفاده بهینه و بموقع سموم در کشاورزی است.
مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی استان قزوین نوع سم مورد استفاده، زمان مبارزه با آفات، روش سم پاشی مناسب، انتخاب فاصله زمان سمپاشی تا برداشت محصول را در سالم سازی محصول و کاهش مصرف سموم بسیار موثر و ضروری خواند.
در توزیع سم مشکلی وجود ندارد
وی با اشاره به توزیع مناسب و کافی سموم کشاورزی در سطح استان تصریح کرد: خوشبختانه با وجود80 فروشگاه توزیع سم در استان که بطور فعال(20 واحد نیمه و غیرفعال) در زمینه توزیع سم همکاری می کنند و هیچ مشکلی در توزیع سم در استان وجود ندارد و با استقرار نمایندگان واردکننده سموم کشاورزی و دفع آفات نباتی کشور در استان بهره برداران در تامین و تهیه سم دغدغه ای ندارند.
استفاده از روشهای نوین سمپاشی
این کارشناس کشاورزی اولویت سال جاری مدیریت حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی را استفاده از روشهای نوین سمپاشی و مبارزه با آفات ذکر کرد و گفت: کنترل بیولوژیک در گلخانه های ایران برای اولین بار در استان قزوین انجام شده و با کشت دوم محصولات گلخانه ای که از روشهای جدید کنترل بیولوژیک محسوب می شود که بدون استفاده از سم در گلخانه ای به مساحت پنج هزار مترمربع در حال اجراست نسبت به تولید محصولات ارگانیک( خیار، گوجه فرنگی، کاهو) به صورت پایلوت اقدام شده که طرح موفقی است.
وی اظهارداشت: در صورت موفقیت کامل این طرح که با تصویب سازمان حفظ نباتات کشور و موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور اجرا می شود این طرح در سایر نقاط دیگر کشور هم توسعه خواهد یافت.
مصلحی راد افزود: با اختصاص520 میلیون تومان اعتبار در سال گذشته نیز80 هزار و96 هکتار از مزارع گندم و جو علیه سن غلات سمپاشی شد.
وی کنترل بیولوژیک 1.5 هکتار از مزارع به صورت پایلوت، مبارزه با آفت کرم خوشه خوار انگور در سطح 1.5هکتار، مبارزه غیر شیمیایی کرم خوشه خوار انگور در سطح50 هکتار و کنترل بیولوژیک کرم ساقه خوار برنج در سطح900 هکتار را از دیگر اقدامات این مدیریت در سال گذشته دانست.
مصلحی راد در خصوص شرایط صدور مجور و میزان تسهیلات گفت: با درخواست متقاضی که باید کارشناس گیاه پزشکی باشد مراحل صدور مجوز و بررسی صلاحیت آغاز می شود که پس از آزمون کتبی و استعلام از بهداشت و نیروی انتظامی، نظام مهندسی صدور پروانه را که به امضای روسای جهاد کشاورزی و نظام مهندسی رسیده صادر می کند.
این مسئول خاطرنشان کرد: علیرغم بی رونقی فعالیت این کلینیک ها تعداد پنج نفر هم متقاضی راه اندازی کلینیک
گیاه پزشکی در استان هستند که بدلیل تکمیل ظرفیت مجوز جدید صادر نمی شود.
کشاورزان سراغ کلینیکهای گیاه پزشکی نمی روند
حسینی یکی از موسسان کلینیک های گیاه پزشکی در قزوین در خصوص مشکلات این مراکز گفت: وابستگی به سیستم دولتی موجب شده کشاورزان بدلیل درآمد کم و استفاده از خدمات مراکز دولتی مانند سازمان جهاد کشاورزی هیچ رغبتی به استفاده از خدمات کارشناسی این مراکز نداشته باشند لذا سراغ کارشناسان این بخش نمی روند و هنوز این کلینیک ها جایگاه خود را نیافته است.
وی افزود: سیستم دولتی اگر از مزارع بازدید نکند و خدمات خود را کاهش دهد و در عوض کشاورزان به سمت این کلیلنیک ها هدایت شوند بتدریج بهره برداران با خدمات ما آشنا شده و مراجعه بیشتر می شود.
این کارشناس یادآورشد: در حال حاضر اداره این کلینیک ها درآمدزا نیست و صرفه اقتصادی ندارد که امیدواریم این مشکل برطرف شود.
یک کشاورزی هم گفت: خدمات گیاه پزشکی گران است و مار ترجیح می دهیم از همان جهاد کشاورزی استفاده کنیم.
حسن صبوریان افزود: ما هم دلمان می خواهد از خدمات بهتری استفاده کنیم اما وقتی دخل و خرجمان با هم نمی خواند مجبوریم سراغ خدمات ارزانتر برویم.
وی خاطرنشان کرد: از سویی نظارت کافی بر کار کلینیکها وجود ندارد و قیمتهای آنها متناسب با بودجه های ما نیست و همین امر سبب شده ما خیلی به این کلینیکها کاری نداشته باشیم.
تسهیلات500 میلیون ریالی کلینیک ها
محمد رضا صفری رئیس سازمان جهادکشاورزی استان قزوین هم در خصوص تسهیلات راه اندازی کلینیک های گیاه پزشکی گفت: در سالهای گذشته برای احداث، راه اندازی، خرید مکان و تجیهزات آزمایشگاهی حدود500 میلیون ریال تسهیلات به متقاضیان داده می شد که با کاهش اعتبارات در سال جاری این میزان به 200 میلیون ریال کاهش یافته است.
وی تصریح کرد: این تسهیلات با کارمزد پنج درصد و یک سال زمان بازپرداخت پس از راه اندازی اعطا می شود.
اغلب کارشناسان گیاه پزشکی قزوین زن هستند/ کشاورزان کارشناس مرد می خواهند!
در هنگام تهیه گزارش متوجه شدیم اکثر کارشناسان فعال در کلینیک های گیاه پزشکی استان زن هستند ودر بررسی ها مشخص شد کشاورزان مناطق روستایی بیشتر مایل هستند تا از کارشناسان مرد در مزارع استفاده کنند و از بانوان کارشناس زیاد استقبال نمی کنند که در این خصوص نیز امیدواریم با فرهنگ سازی زمینه بهره مندی از دیدگاههای بانوان کارشناس که از تخصص خوبی در این زمینه برخوردارند بیشتر فراهم شود.
امید است با افزایش آگاهی علمی کشاورزان و بهره برداران و استفاده از روشهای مدرن کشاورزی و نیز بهره گیری از کارشناسان فن در کلینیک های گیاه پزشکی با کاهش میزان سموم در مزارع ضمن تولید محصولات سالم در کنار کمک به تغذیه سالم مردم گامی در مسیر جهاد اقتصادی برداشته شود.
....................................................
گزار ش و عکس : محمدرضا جباری
نظر شما