به گزارش خبرنگار مهر، در ایران، تاسیس رادیو با تلگراف بیسیم ارتباط دارد. در ایران در اواخر سال 1303 در دویست هزار متر مربع زمینهای "قصر قاجار" مقدمات راه‌اندازی تلگراف بیسیم توسط وزارت جنگ فراهم شد و نخستین دکل موج بلند به ارتفاع 120 متر که هنوز (1379) پایه آن موجود است، نصب شد.
در 24 اردیبهشت 1304 دستگاه 20 کیلو واتی موج بلند نصب شد و در ششم اردیبهشت 1305کار بیسیم با پخش تلگرافی برای دعوت عمومی برای همکاری به کشورهای مختلف جهان افتتاح شد. در سال 1307 نصب دو دستگاه موج کوتاه آغاز و در سال 1309 از آنها بهره برداری و مرکز گیرنده به نجف آباد تهران و مرکز مخابرات به میدان توپخانه منتقل شد.
اما مقدمات تاسیس رادیو، طبق مقرارت ایران ورود دستگاههای مخابراتی و استفاده از آنها تنها در حیطه مسئولیت وزارت پست و تلگراف و تلفن بود. این مسئله را می‌توان از مکاتبه شخصی به نام داوود موشه لازار و دایره تجارت داخلی وزارت فلاحت و تجارت و فواید عامه دریافت: آقای داوود موشه لازار، در جواب مراسله شما مورخه 14 ژوئن 1929(خرداد 1308) راجع به تاسیس دستگاه رادیو در ایران، باید بگویم که ورود دستگاه تلگراف و تلفن بیسیم گیرنده و یا مخابره کننده مطالب و آلات و اسباب آن جز برای اداره تلگراف بیسیم دولت وقت به طور کلی ممنوع است، لکن وارد کردن و استفاده از دستگاههای "رادیو کنیر" که فقط برای شنیدن نغمات به کار می‌رود و همچنین تاسیس سینمای ناطق در ایران با رعایت مقررات مربوط مانعی ندارد. مقدمات تأسیس رادیو تهران فراهم شد.
بعد از صدور فرمان تأسیس رادیو، قرار شد از دو فرستنده موج کوتاه 20 کیلو واتی و متوسط 2 کیلوواتی وزارت پست و تلگراف و تلفن، که برای ارسال تلگراف بیسیم توسط کارخانه آلمانی تلفنکنtelefunken دربیسیم قصر، نصب شده بود استفاده شود.
برای آمادگی پخش برنامه پس ازافتتاح رادیو جمعی ازاستادان و نویسندگان عالی قدر ازجمله استاد سعید نفیسی و دکترذبیح الله صفا و عده‌ای از بانوان روشنفکر یک سلسله گفتارهای ادبی، تاریخی، جغرافیایی، اجتماعی و خانه داری را قبلاً تهیه کرده بودند به طوری که احتیاجات رادیو را برای مدت سه ماه تأمین می‌کرد. عده‌ای مترجم و ماشین نویس را هم استخدام کردیم و برای انتخاب گوینده درباشگاه افسران و با حضور عده‌ای از دانشمندان و ادبا و متخصصان صوت ازجمله عده‌ای آلمانی جلساتی تشکیل شد و امتحانات دقیقی به عمل آمد.
کارهای فنی رادیو با وزرات پست و تلگراف و تلفن ابراهیم علم، شوکت الملک وزیرپست و تلگراف و تلفن بودند بود و امور مربوط به دستگاههای فرستنده و استودیو زیرنظر دکتر داریوش، رئیس کل بیسیم اداره می شد. موسیقی زیرنظر سرگرد غلام حسین مین باشیان، رئیس مدرسه عالی موسیقی بود و اخبار و مطالب مربوطه را هم من فراهم می‌کردم.
بودجه رادیو که فقط هشتاد هزارتومان بود، توسط سازمان پرورش افکارتأمین می شد. بعد ازفراهم شدن مقدمات، بالاخره رادیو درساعت ده با مداد روزچهار اردیبهشت ماه 1319 افتتاح شد. درشروع کارساختمان رادیو ازدو طبقه در بیسیم قصرتشکیل می‌شد که طبقه اول شامل یک اتاق انتظار و دستگاههای فرستنده و تقویت کننده بود و طبقه دوم از یک اتاق که با نصب پرده در سقف و دوبل کردن در ورودی و خروجی و سیمان کاری دیوارهای داخلی به صورت استودیو درآمده بود.
تا سال 1342که کل تشکیلات رادیو به وزارت اطلاعات منتقل شد و این وضعیت تا ایجاد سازمان رادیو تلویزیون ملی ایران در سال 1350 ادامه داشت. اداره و تشکیلات رادیو به این نامها خوانده می‌شد: انتشارات و تبلیغات، رادیو و خبرگزاری، انتشارات و رادیو، انتشارات و اطلاعات و اداره کل انتشارات و رادیو.
ازسال1319تا سال1327برنامه‌های رادیو در همان استودیوی اولیه اجرا و پخش می‌شد، ولی فاصله نه کیلومتری فرستنده از شهر و وجود تنها یک اتومبیل برای رفت و آمد اعضای ارکستر و گویندگان باعث شد واقع درضلع غربی میدان توپخانه درجوار اداره راهنمایی و رانندگی محلی در نظر گرفته شد.
درمیدان ارگ دو استودیوی کوچک ساختند که اخبار از آن محل پخش می‌شد. البته رسماً ازساعت شش بعد ازظهر و با اجرای برنامه منظم رادیو شروع به فعالیت کرد. مراسم عصر درمدرسه دارالفنون با پخش سرود آغاز شد و به این صورت ادامه یافت.
در طول این سال‌ها نیز رادیو گسترش پیدا کرد و هم اکنون 20 شبکه رادیویی و بیش از 30 رادیو استانی در معاونت صدا تاسیس شده است. هر کدام از این شبکه های رادیویی ( سراسری، تهران، جوان، قرآن، معارف، فرهنگ، ورزش، سلامت، پیام، صدای آشنا، گفتگو و...) با اهداف خاصی راه اندازی شده‌اند و به فعالیت خود ادامه می‌دهند.
نظر شما