يكي از ديپلماتهاي مقيم وين ساعتي پيش بخشهاي اصلي اين گزارش را در اختيار خبرنگار "مهر" قرار داد.
اهم اين گزارش كه ناظر به موارد مختلفي است ، به صورت خلاصه در ذيل مي آيد:
1- شوراي حكام در جلسه ماه سپتامبر 2004 آخرين گزارشي را كه بوسيله مدير كل در مورد اجراي توافقنامه بين جمهوري اسلامي ايران و آژانس براي كاربرد پادمانهاي مربوط به معاهده منع توليد و گسترش تسليحات هسته اي (معاهده پادمانها ) ارائه شد را مورد توجه قرار داد .
2- روز 18 سپتامبر 2004 شوراي حكام قطعنامه GOV/2004/79 را اتخاذ كرد كه در آن :
- موكدا" از ايران خواسته شد كه بطور مثبت با اقدامات در خواست شده اژانس و يا بوسيله شورا و مطابق با عهدنامه پادمانها كه شامل قانون توسعه دستيابي به اماكن و پرسنل مي باشد، همكاري كرده و با تهيه اطلاعات بيشتر در مورد وسعت كامل و ماهيت برنامه غني سازي و با انجام تمام اقدامات در توان اين كشور براي شفاف سازي مسائل باقيمانده از جمله منابع و دلايل الودگي اورانيوم غني شده و و توليد داخلي و استفاده سانتريفوژها، پيش از نشست 25 نوامبر 2004 اقدام كند.
- بر اهميت مستمر همكاري ايران مطابق با تمام قوانين پروتكل الحاقي شامل تامين همه دسترسي هاي زمانبندي شده مورد درخواست تاكيد شد و از ايران خواسته شد كه يك بار ديگر بدون تاخير پروتكل را تاييد كند .
- تاكيد مي شود كه اجراي تصميمات داوطلبانه ايران براي تعليق فعاليتهاي مربوط به غني سازي و فرآوري كه در تاريخ 26 دسامبر 2003 و 24 فوريه 2004 اعلام شد به طور جدي پيگيري شود و تاكيد شد كه چنين تعليقي به شورا اطمينان بيشتر در مورد فعاليتهاي آينده ايران مي دهد . تعليق سريع همه فعاليتهاي مربوط به غني سازي اورانيوم شامل ساخت و وارد كردن اجزاي سانتريفوژها ، مونتاژ و آزمايش سانتريفوژها و توليد مواد مغذي كه شامل آزمونها و مراحل توليد در تاسيسات تبديل اورانيوم UCF مي شود به گونه اي تحت بازرسي اژانس قرار گيرد كه آژانس بتواند اجراي مفاد آن را در گزارشها تاييد كند .
- بار ديگر از ايران خواسته شد به عنوان يك گام جهت افزايش اعتماد به طور داوطلبانه در تصميم خود را براي راه اندازي راكتور تحقيقاتي آب سنگين تجديد نظر كند .
-نياز به همكاري كامل و سريع با اژانس كشورهاي ثالث در رابطه با شفاف سازي مسائل باقيمانده مورد تاكيد قرار گرفت و همكاري اين كشور با آژانس تا آن تاريخ مورد ستايش قرار گرفت .
-از دبير كل خواسته شد كه تا اجلاس ماه نوامبر شورا گزارشي را در مورد اجراي اين قطعنامه و تكرار يافته هاي آژانس در مورد برنامه هسته اي ايران از سپتامبر 2002 و يك توصيف كامل از همكاري ايران با اژانس در گذشته و حال از قبيل زمانبندي اظهارنامه ها و يك سابقه از توسعه همه جنبه هاي برنامه و همچنين يك تحليل مفصل از مفاهيم اين يافته ها در رابطه با اجراي عهدنامه پادمانها بوسيله ايران، ارائه دهد .
- از دبير كل خواسته شد كه تا اجلاس نوامبر شوراي حكام گزارشي را در مورد پاسخ ايران به اين درخواستها كه بوسيله شورا در قطعنامه هاي گذشته مطرح شد به ويژه در مورد درخواستهاي مربوط به تعليق كامل همه فعاليتهاي فرآوري و غني سازي ارائه دهد.
3- گزارش كنوني در پاسخ به اين درخواستها ارائه مي شود:
بخش نخست مسائل مربوط به اجراي پادمانها در ايران از قبيل توسعه برنامه هسته اي ايران ، يافته هاي آژانس ، مفاهيم همكاري ايران و برآورد كلي را طرح مي كند.
بخش دوم مسائل مربوط به تعليق فعاليتهاي غني سازي و فرآوري بوسيله ايران را مطرح مي سازد .
موارد نقض ادعايي از سوي آژانس
در ادامه گزارش مهر از گزارش البرادعي مي خوانيم: براساس همه اطلاعاتي كه هم اكنون در اختيار اژانس مي باشد ، ايران در بخشي از موارد در دوره گسترده اي از زمان در اجراي تعهدات خود طبق عهدنامه پادمانها در خصوص گزارش مواد هسته اي ، فراوري و استفاده و همچنين اظهار تاسيساتي كه چنين موادي در آنها فراوري و ذخيره شدند ، كوتاهي كرده است.
اين موارد عبارتند از:
a.كوتاهي در گزارش
(i) وارد كردن اورانيوم طبيعي در سال 1991 و انتقال متعاقب آن براي فرآوري بيشتر
(ii) فعاليتها شامل غني سازي و استفاده از اورانيوم طبيعي وارد شده از جمله توليد و فقدان مواد هسته اي در مكانهاي مناسب و توليد و انتقال پسماندهاي حاصل ازآن.
(iii) استفاده از هگزا فلوريد 6 طبيعي وارد شده براي آزمايش سانتريفوژها در كارگاه شركت كالاي الكتريك در سال 1999 و 2002 و توليد متعاقب اورانيوم غني شده و فرآوري شده
(iv) وارد كردن فلز اورانيوم طبيعي در سال 1993 و انتقال متعلقات مربوطه براي استفاده در آزمايشهاي غني سازي ليزري شامل توليد اورانيوم غني شده ، فقدان مواد هسته اي در اين عملياتها و توليد و انتقال پسماندهاي حاصله .
(v) توليد UO2 , UO3, UF4, UF6 و كربنات اورانيل آمونيوم (AUC) از UO2 فرآوري شده وارداتي و U3O8 فرآوري شده و U3O8 طبيعي و توليد و انتقال پسماندهاي منتج و
(vi) توليد UO2 طبيعي و فرآوري شده در مركز اتمي اصفهان و پرتو افكني انها در رآكتور تحقيقاتي تهران ، فراوري متعاقب مواد كه شامل جداسازي پلوتونيوم ، توليد و انتقال زباله هاي منتج و ذخيره ضايعات حاصل از پرتوافكني مركز تحقيقات اتمي تهران.
b. كوتاهي در اظهارات
(i) تاسيسات غني سازي آزمايشي (تحقيقاتي ) در كارگاه شركت كالاي الكتريك و
(ii) غني سازي ليزري در مركز تحقيقات غني سازي تهران و واحد غني سازي ليزري اورانيوم آزمايشي لشكرآباد .
c.كوتاهي درارائه اطلاعات طرح يا كوتاهي در روزآمد كردن اطلاعات در خصوص:
(i) تاسيساتي كه اورانيوم طبيعي وارد شده در سال 1991 (از جمله پسمانهاي توليد شده ) در آنها تحويل گرفته شده ، ذخيره شده و سپس فراوري شده است (مركز تحقيقاتي جابرابن حيان، مركز تحقيقات اتمي اصفهان و تهران , تاسيسات ذخيره پسمانها در اصفهان و انارك )
(ii) تاسيسات ايجاد شده دراصفهان و تهران كه در آنها UO2 , UO3 , UF4 , UF6 و AUC از UO2 فرآوري شده، U3O8 فراوري شده و U3O8 طبيعي توليد شده اند .
(iii) ذخيره پسمانها در اصفهان و انارك به شيوه زمانبندي شده .
(iv) تاسيسات ازمايشي غني سازي در كارگاه شركت كالاي الكتريك
(v) كارخانه هاي غني سازي ليزري در مركز تحقيقاتي تهران و لشكر آباد و اماكني كه پسماندهاي حاصل از فراوري در آنجا ذخيره شده اند از جمله تاسيسات ذخيره پسماند در كرج و
(vi)عمليات مربوط به پرتوافكني اورانيوم و تاسيسات تهران كه جداسازي پلوتونيوم در آن صورت پذيرفته و همچنين تاسيسات مديريت پسمانها درمركز تحقيقات اتمي تهران
d. كوتاهي درخصوص همكاري براي تسهيل اجراي پادمانها
به عنوان اقداماتي اصلاحي، ايران گزارشهاي تكميلي مربوط به همه اين فعاليتها را ارائه كرده است كه اطلاعات مربوط به تاسيساتي كه اين فعاليتها در انها صورت گرفته است را ارائه كرده است كه اين گزارشهاي اصلاحي پيشتر بوسيله اژانس رصد شده بود درحاليكه بنا به تعليق فعاليتها بود اما فعاليتها در اين مراكز همچنان در جريان است .
- نتايج تحليلي از نمونه برداري محيطي بوسيله آژانس بدقت مورد مطالعه قرار گرفت. مهمترين ملاحظات از نتايج قابل دسترس به اطلاعات، مي تواند در بخشهاي زير خلاصه شود:
a. تركيبات داخلي بطور عمده و فراواني آلودگي LEU را نشان داده است، در حاليكه تركيبات وارد شده حكايت از آلودگي در هم LEU و هم در HEU دارد.
b . آلودگي در PFEP متفاوت از آن چيزي است كه در كارگاه شركت كالاي الكتريك و در فرايند فني تكميلي پيدا شد.
c. نمونه گرفته شده در اجزاء و تركيبات وارداتي كه در كارگاههاي توليدي بكار برده شده اند و اكنون در نطنز و پارس تراش انبار شده اند و همينطور نمونه هاي گرفته شده از كارگاه شركت كالا الكتريك و دستگاههاي ايجاد موازنه كه درآنجا مورد استفاده قرار مي گرفتند نشان مي دهد كه غني سازي بيش از 70 درصد اورانيوم 235 محقق شده است در حاليكه عملاً هيچگونه ضعيف سازي اورانيوم ديده نمي شود.
d. قسمتهاي LEU و HEU در بسياري از نمونه ها، اورانيوم 236 ارتقاء داده شده مي باشند كه نشان مي دهد كه استفاده اورانيوم بازيافت شده به مثابه تهيه سوخت بوده است. همچنين بعضي از نتايجي كه از طريق آژانس حصول گرديده نشان مي دهد كه ممكن است كشور منشاء آلودگي داراي يك اورانيوم 236 ارتقاء داده شده است(البته در سطحي متفاوت).
e. در باره بخشهاي 36% غني شده اورانيوم 235 (دراندازه 32 در صد تا 38 درصد).
(i ) آلودگي 36 درصدي اورانيوم 235 در كارگاه شركت كالاي الكتريك(بيشتر در يك اتاق) و در دستگاههاي ايجاد موازنه كه از كارگاه فرايند تكنيك منتقل شده بود پيدا شد.
(ii) در كارگاه بطور اساسي بيشتر بخشهاي اورانيوم 36 در صدي 235 در مقايسه با تعداد بخشهاي اورانيوم 235 با ديگر سطوح غني سازي وجود داشت.
f. بخشهاي متعدد اورانيوم 54 درصدي 235 (در اندازه 50 الي 60 درصد) در تركيبات وارد شده پيدا شد و در پروانه هاي مورد آزمايش قرارگرفته اجزاء بكار گرفته شده گرد آوري گرديد; مقداري اورانيوم آلوده 54 در صدي 235 در كارگاه شركت كالا الكتريك پيدا شد.
g. بعضي از بخشهاي اورانيوم 54 در صدي 235 در يك نمونه جمع آوري شده از سازه هاي شيميائي PFEP كه هنوزدر آن زمان نمونه گيري انجام نشده بود يافت شد.
36) بر اساس موارد فوق و ديگر فعاليتهاي تائيد آژانس، ارزيابي فعلي آژانس در باره مسائل آلودگي بشرح ذيل است:
* از اطلاعات بدست آمده از كشوري كه بسياري از اجزاء سانتريفيوژ P1 از آنجا وارد شده مشخص مي شود كه تمام اجزا HEU پيدا شده در نمونه گيري در ايران از آن كشورنيآمده است.
*ممكن است كه اجزا و تركيبات داخلي نمونه گيري شده كه در ايران توليد شده اند نسبتاً تميز بوده باشند و اينكه آنها در فرايند غني سازي مورد استفاده قرار نگرفته اند اما از طريق تجهيزات كنترل كيفيت آلوده كه هم در تركيبات وارداتي و هم در تركيبات صادراتي استفاده شدند آلوده شده باشند.
* اين مساله موجه به نظر مي رسد كه آلودگي HEU كه در كارگاه شركت كالا الكتريك و نطنز پيدا شده ، ممكن است ناشي غني سازي اورانيوم در محلهاي خاصي در ايران نباشد ليكن قبل از اينكه بتوان نتيجه محكمي بدست آورد نياز به بازرسي هاي بيشتر است(مثلاً در تركيب بخشها و نمونه هاي گرفته شده در جاهاي اصلي تركيبات).
درخواستهاي ديگر شوراي حكام: تعليق
ادامه گزارش مهر حاكيست: شوراي حكام از مدير كل درخواست كرده تا گزارشي را پيرامون پاسخ ايران به درخواست هائي كه شوراي حكام از طريق قطعنامه هاي قبلي كرده است، به ويژه درخواستهاي مربوط به تعليق كامل تمام فعاليتهاي مربوط غني سازي و فراوري ارائه دهد.
شوراي حكام پنج قطعنامه(بند) پذيرفته وخلاصه يكي از آنها را مبني بر اينكه مديركل تعدادي از درخواستهاي ايران را انجام داده، تائيد كرده است. اين درخواستها را مي توان در يك يا دو بند به شرح ذيل خلاصه كرد:
a. درخواستهائي مبني بر اينكه ايران به تعهداتش بر اساس توافقات پادمان پايبند بوده، حل تمام مسائل مهم(ازجمله مسائل مربوط به آلودگي اورانيوم غني شده ضعيف و اورانيوم غني شده قوي طبيعي ودور نماي برنامه هاي سانتريفيوژ P2 ايران وديگر برنامه هاي غني سازي ليزري و آزمايشات po-210 )، اتخاذ تدابير صحيح و فراهم نمودن دسترسي به اماكن و اشخاص و اطلاعات مورد نياز تحت نظارت توافق پادمان از جمله فراهم نمودن بيانيه ها و اعلاميه هاي كامل برنامه هاي هسته اي گذشته و حال بويژه برنامه غني سازي با در نظر گرفتن آزمايشات تبديلي اش و از طريق تائيد نمونه برداري محيطي.
b. درخواست از ايران مبني بر امضاء، تصويب و انجام كامل پروتكل الحاقي توافق پادمان بر اساس مدل پروتكل الحاقي و به عنوان تدبير اعتماد سازي و اقدام هماهنگ با پروتكل الحاقي شامل پيروي از ضرب الاجل اعلاميه ها، پيش بيني شده دربند 3 پروتكل.
c.در خواست براي شفافيت و همكاري با آژانس.
d. درخواست مبني بر اينكه ايران تمام فعاليتهاي مربوط به غني سازي و فراوري را به حالت تعليق در آورد. از جمله شامل تجديد نظر براي شروع توليد آزمايش در UCF همكاري با اين درخواستها شوراي حكام مبني بر اينكه ايران مواد هسته اي را به پايگاه غني سازي سوخت نطنز ارسال نكند وايران تصميم خود مبني بر آزمايش UCF و همچنين تصميم خود مبني بر شروع فعاليت راكتور تحقيقاتي آب سنگين را مورد بازبيني و تجديد نظر قرار دهد .
نظر شما