غریبی شاعر عاشقانه ها در شهرش/ بزرگانی که از یاد می روند

به گزارش خبرنگار مهر در زنجان، شهر زنجان شهر استثنایی است، شهری دوست داشتنی است با مردمانی که لیاقت دوست داشتن و عاشق شدن را دارند اما هیچ کس نمی داند عشقانه های شهرش را چه کسی سروده و استاد مسلم غزل معاصر ایران کیست؟ و نمی دانند کسی که بر سر قبر مزارش  شعر مشهورش با نام "نام من عشق است آیا می شناسیدم؟" حک شده که بوده و چه گفته؟

 

 سنگ قبر حسین منزوی

 

آری حسین منزوی آشنای غریب در وطن و آشنا در دیدار غربت،  امروز کمتر کسی در زنجان حسین منزوی را می شناسد، نمی داند شاعر خسته از بی توجهی ها و کینه توزیها شهرش کیست.

وقتی اشعار حسین منزوی را مرور می کنی به زنجانی بودنت افتخار می کنی و خجالت میکشی که چرا این اقتدار غزل معاصر ایران زمین در شهر خودش غریبه است و در خلوت گورستان پایئن زنجان بی یاد و نامی مانده است.

حسین منزوی اگر در زمان خود غریبانه زندگی کرد و غریبانه مرد امروز هم باید گفت غریب است.

چرا زنجان و زنجانی قدر داشته هایش را نمیداند و تاکی می خواهد از افتخارات و بزرگانش غافل شود و این راه بسی طولانی است راهی که ادامه آن زوال فرهنگ و اصالت فرهنگی زنجان را در پی دارد.

امروز اگر در کوچه و پس کوچه های شهر زنجان قدم بزنی و از کسی سئوال کنی کمتر کسی را می بینی که حسین منزوی را بشناسد و اگر هم بشناسد بداند حسین منزوی اهل زنجان بوده است.

 
 

حسین منزوی در اول مهر 1325 در زنجان در خانواده‌ای فرهنگی متولد شد.او از سنین جوانی سرودن شعر را آغاز کرد و در سال 1346 به عنوان شاعری مطرح و تاثیر گذار در جامعه مطرح شد و غزل‌های او مورد توجه غزل سرایان قرار گرفت.
او در سال 1346 وارد دانشگاه شد و در دانشکده ادبیات تهران ثبت نام کرد اما دیری نمی گذرد که در می یابد، این رشته نمی تواند انتظارات او را بر آورده کند،به همین دلیل در سال 1350 درس را نیمه کاره رها می کند.او در همان سال مجموعه شعر "حنجره زخمی تغزل"‌‏را منتشر می کند. این کتاب در بخش " شعر جهان‌‏" جایزه "فروغ فرخزاد" را که در آن دوران جزء معتبرترین جوایز ادبی ایران به شمار می رفت، دریافت می کند‌‏.

پس از انتشار این کتاب،"منزوی" تصمیم به ادامه تحصیل در رشته علوم اجتماعی می گیرد اما این این رشته را نیز نیمه کاره رها می کند و در صدا و سیما مشغول به کار می شود و در این دوران برنامه "یک شعر یک شاعر" را تهیه وکارگردانی می کند.

منزوی پس از مدتی به زنجان (محل تولدش)‌‏ باز می گردد و تا پایان عمر در آنجا اقامت می کند. در دوران اقامت اش ،در زنجان بیکار نمی نشیند و به ساختن ترانه و تصنیف می پردازد. او تا پایان عمر همچنان به کار خود ادامه داد.

" منزوی" پیشنهادهایی به غزل امروز داد. او همانند "نیما" که تحولی شگرف در شعر به وجود آورد، تحولی در غزل معاصر به وجود آورد.

او در دوره ای غزل سرود که همه منتقدان فکر می کردند عمر شعر کلاسیک و غزل به پایان رسیده است اما "منزوی" ثابت کرد که غزل از پتانسیل بالایی برخوردار است و نمی توان آن را نادیده گرفت.

"منزوی" در شعر سپید نیز دستی داشت، شعرهای سپید او گاهی حتی با شعر بزرگترین شاعران سپید سرا پهلو می زند. "منزوی" موسیقی را خوب می شناخت.

سرانجام حسین"منزوی" که مدتها ازبیماری قلبی رنج می برد، در 16 اردیبهشت ماه 1383 در کمال ناباوری زندگی را با همه عشقی که به آن داشت وداع گفت.

 

محمد علی بهمنی گفت: حسین منزوی تنها کسی بود که تعریف تازه ای از غزل بعد از نیما ارائه داد و از پلی که به همت هوشنگ ابتهاج میان غزل دیروز و امروز ایجاد شده بود عبور کرد و سماع غزل را به ما نشان داد.

محمد علی بهمنی در سالروز مرگ حسین منزوی شاعر فقید زنجانی در گفتگو با خبرنگار مهر گفت : ابتدا منوچهر نیستانی از این پل عبور کرد و دلشوره ها را ریخت اما منزوی سماع غزل را نیز روی پل به نمایش گذاشت، سماعی که هر کس ارادت به غزل امروز دارد به آن توجه دارد.

 

خالق مجموعه‌ شعر "من زنده ام هنوز و غزل فکر می کنم" گفت: گر چه شاید بعد از مرگ هر کسی بسیاری ادعای نزدیک بودن با آن شخص را  داشته باشند  اما من و منزوی با هم بزرگ شدیم و حداقل  50 عکس از زمان کوچکی تا بزرگی داریم و "منزوی به من آموخت بهمنی شده ام..."

 

وی گفت: از دیدگاه من نه تنها شعر بلکه هیچ هنری قاعده پذیر نیست و مثل یک رود جاری است که حرکت می کند.

 

بهمنی افزود : هر زمانی که ما مقداری ضعف پیدا می کنیم یا دلشوره ای داریم فکر می کنیم چنین اتفاقی هم برای شعر افتاده است. در حالی که چنین نیست، این اتفاقی است که برای ما افتاده و فکر می کنیم این شعر است که دچار بحران شده است در صورتی که هنر با هر مشکلی بحران را نمی پذیرد.

یکی از شعرای هم دوره حسین منزوی با انتقاد از اینکه دانشگاه ها و محیط های آکادمیک در زمان حیات منزوی از او بهره ای نبردند، گفت: برای بزرگداشت منزوی باید در جهت شناخت منزوی کوشید و شاعری را که انگیزه دریا شدن داشت تجزیه و تحلیل کرد.

 

علیرضا سلطانی افزود: در کشور ما کسی که دست به تولید کارهای فرهنگی می زند باید نهایت تلاش خود را برای برجسته شدن انجام دهد و حسین منزوی نیز در این راه، هزینه های بسیار سنگینی متحمل شد.

وی ادامه داد: امیدواریم در جهت شناخت شعرا خصوصاً در زمان حیات آنان کوشش های بیشتری صورت گیرد.
 

سلطانی بر لزوم تشکیل بنیاد  منزوی برای معرفی هرچه بهتر و بیشتر آثار وی تاکید کرد و افزود: بی شک شکل گیری بنیاد "منزوی" گامی مهم در راستای شناساندن و حفظ آثار شعری این شاعر برجسته غزلسرای کشور است و مسئولان استان زنجان باید به این امر توجه جدی داشته باشند

شعرهای آزاد حسین منزوی به آلمانی ترجمه شد

علی غضنفری همه شعرهای نو و سپید زنده‌یاد حسین منزوی را به آلمانی ترجمه کرد.

علی غضنفری مترجم ایرانی در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: همه شعرهای نو و سپید زنده‌یاد حسین منزوی را به آلمانی ترجمه کرده‌ام.

وی در عین حال افزود: البته سه یا چهار قطعه شعر را که مربوط به اشخاص می‌شود ترجمه نکرده‌ام. با این حال مجموعه اخیر حدود 99 درصد شعرهای آزاد منزوی را شامل می‌شود.

این مترجم اضافه کرد: با توجه به اینکه قرار است مجموعه اخیر به صورت دوزبانه (فارسی و آلمانی) چاپ شود و شعرهای سپید و نو منزوی هم به حدود 200 صفحه می‌رسد، فکر می‌کنم کتاب اخیر بالغ بر 400 صفحه شود.

 

امروز  در حالی فرهنگ دوستان و شاعران زنجانی یاد و خاطره هفتمین سال رجعت غریبانه حسین منزوی را گرامی می دارند که امروز هموطنان این شاعر هنوز او را نمی شناسند.