به گزارش خبرنگار مهر، نشست تخصصی "اصول حرفه‌ای خبرنگاری کتاب" صبح امروز پنجشنبه (22 اردیبهشت) با حضور ابراهیم زاهدی مطلق، روزنامه نگار و منتقد ادبی، رضا نقیب‌السادات استاد رشته علوم ارتباطات اجتماعی و علی‌اکبر معصومی فعال مطبوعاتی در محل غرفه سرای روزنامه‌نگاران ایران در نمایشگاه کتاب تهران برگزار شد.
نقیب السادات: اطلاق "روزنامه نگاری کتاب" در شرایط فعلی ایران خالی از منطق نیست
در این نشست ابتدا نقیب‌السادات با تاکید بر لزوم ارتقای سطح دانش خبرنگاران حوزه کتاب گفت: باید اذعان کرد که در سال های اخیر تحولاتی در این حوزه رخ داده است، اما برای رسیدن به شرایط مطلوب، خبرنگاران کتاب لازم است سطح معلومات خود را از اتفاقات این حوزه افزایش دهند.
وی در ادمه با تبیین دوره های مختلف روزنامه نگاری در جهان افزود: در ابتدای فعالیت این حرفه ما شاهد یک دوره رویکرد عین گرا بوده ایم و روزنامه نگاران سعی می کردند هر آنچه را می بینند، به افکار عمومی گزارش کنند. بعد از این دوره شاهد رویکرد تشریحی بوده ایم که گزارشگران می کوشیدند ضمن بیان رویدادها، به تشریح جزئیاتی از آن هم بپردازند.
این مدرس رشته روزنامه نگاری اضافه کرد: بین سال های جنگ جهانی اول و دوم روزنامه نگاری به رویکرد موشکافانه و عمقی به رویدادها روی آورد و بعد از جنگ دوم بین الملل هم رویکرد تحقیقی در دستور کار قرار گرفت.
نقیب السادات در ادامه درباره احتمال تعیین و تبیین اصول خبرنگاری کتاب جدا از اصول حرفه ای دیگر حوزه های خبری، با بیان اینکه "تجربه نشان داده که هر جا موضوع و محوری در جامعه غلبه کرده، شاهد شکل گیری گونه ای از روزنامه نگاری بوده ایم" گفت: وقتی ادعا می کنیم جامعه ایرانی رو به توسعه است و باید در سه دهه آینده به جایگاه اول علمی منطقه برسیم، به نظر می رسد اطلاق روزنامه نگاری کتاب هم خالی از منطق نباشد.
وی در عین حال با تاکید بر اینکه روزنامه نگاری کتاب برای عرض اندام در سطح مطبوعات و جامعه رسانه ای نیازمند چارچوب هایی است، به ذکر مثالی در این زمینه پرداخت و افزود: ما چند سال پیش درباره لزوم تبلیغ کتاب در تلویزیون تحقیقی را برای وزارت ارشاد انجام دادیم که در پایان به این نتیجه رسیدیم که حوزه عمل و پوشش این پروسه چهار مورد است.
به گفته این مدرس رشته روزنامه نگاری حوزه‌های مذکور عبارتند از 1- مدیریت (اداره) و سازماندهی کتاب 2- محتوای کتاب یا نشر 3- مخاطبان نشر و 4- آثار و پیامدهای نشر.
نقیب السادات در پایان با تاکید بر لزوم فعال‌تر بودن خبرنگاران حوزه کتاب اضافه کرد: متاسفانه خبرنگاران ما در این حوزه هنوز خود را باور نکرده اند و تصور اینکه مطالبشان در صفحه اول روزنامه کار شود، برایشان دشوار است.
معصومی: جای خالی خبرنگار حوزه نشر در فضای مطبوعات ما دیده می شود
در این نشست همچنین علی اکبر معصومی روزنامه نگار فعال در حوزه کتاب با اشاره به "فقدان خبرنگار حوزه نشر" گفت: باید بپذیریم که کتاب نیز همانند دیگر محصولات یک فرآیند مشخص تولید دارد و طبیعتاً اگر قرار بر پوشش اخبار این محصول است، باید به همه جوانب آن از جمله جریان روند تولید و نشر آن پرداخته شود؛ در حالی که ما اساساً خبرنگار نشر نداریم.
وی افزود: البته ما در خود حوزه خبرنگاری کتاب هم مشکلات جدی داریم که بخشی از آن به مشکلات چاپ کتاب برمی‌گردد که معمولاً پروسه ای طولانی مدت است. از سوی دیگر متاسفانه به جرات می توان گفت که بیش از 90 درصد خبرنگاران حوزه کتاب ما نمی دانند بررسی کتاب چیست و چه کسانی و بر اساس چه معیارهایی این کار را انجام می‌دهند؟
این روزنامه نگار با اشاره به پیشنهادی که در دوره معاون سابق امور فرهنگی وزارت ارشاد و با هدف برگزاری دوره های آموزشی برای خبرنگاران حوزه کتاب ارائه کرده است، تاکید کرد: بعضی از استادان می گفتند اگر کار معرفی کتاب در رسانه ها خوب انجام شود، کافی و نیازی به این قبیل طرح ها نیست و متاسفانه طرح ما هم به جایی نرسید.
معصومی همچنین از آنچه "سیاسی شدن مسئله ممیزی و بررسی کتاب" نامید انتقاد کرد و گفت: به نظرم اگر مسئولان امر و نیز خبرنگاران کتاب به امر بررسی کتاب، غیرسیاسی نگاه کنند، بسیاری از مسائل شفاف و در نهایت حل خواهد شد.
وی همچنین اضافه کرد: فکر می کنم در صفحات روزنامه ها شاهد نوعی خیانت از جانب ادبیات به کتاب هستیم و همه صفحات کتاب را صفحات ادبی می دانند؛ در حالی که کتاب حوزه های مختلفی دارد که کمتر هم به آنها پرداخته شده است.
زاهدی مطلق: صفحات کتاب روزنامه ها جای خود را به صفحات حوادث داده است
در نشست "اصول حرفه‌ای خبرنگاری کتاب" ابراهیم زاهدی مطلق روزنامه نگار و منتقد ادبی هم با تائید آن بخش از سخنان معصومی درباره فقدان خبرنگاری حوزه نشر گفت: این مسئله را در حوزه ای مانند سینما شاهد نیستیم و می بینیم که خبرنگاران این حوزه در تمام مراحل تولید یک فیلم کار اطلاع رسانی را انجام می دهند.
وی درباره کم مایه شدن صفحات ادبی روزنامه ها هم تاکید کرد: متاسفانه این ناشی از مسائل کلان دیگری است که در جامعه ایجاد شده است و می توان گفت الان جامعه ما گرسنگی های دیگری دارد؛ صفحات کتاب روزنامه ها کمتر شده و بسیار پیش می آید که این صفحات جای خود را به صفحات حوادث روزنامه ها می دهد!
زاهدی مطلق این وضعیت را ناشی از نگاه صاحبان روزنامه ها دانست و افزود: این مسئله باعث شده خبرنگاران حوزه کتاب مطالبشان را طوری تولید نکنند که ارزش کار شدن در صفحه اول روزنامه داشته باشد.
نظر شما