مدير مركز پژوهش هاي ارتباطات: كار تربيتي و فرهنگي از دل تفكرعلمي بيرون مي آيد // تصميم گيري ها بايد بر مبناي نظريات علمي و كارشناسي باشد نه نظريه هاي مديران

دكتر ابراهيم آبادي در گفت و گو با خبرنگار دانشگاهي "مهر"، گفت: بحث فرهنگي علم، خرد علمي، اخلاق علمي يا تفكر علمي بحث بسيار مهمي است كه توجه به آن بايد در سطح كلان صورت گيرد.

همانطور كه يك دانه گندم يا محصول زراعي تنها در يك بستر مناسب رشد مي كند، علم هم در بستر فرهنگ علمي و تفكر عملي مي تواند رشد كند و بلوغ برسد

استاد روانشناسي تربيتي دانشگاه علامه طباطبايي در ادامه خاطر نشان ساخت: اگر تفكر علمي نداشته باشيم در زندگي فردي، جمعي، روابط خانوادگي و آموزشي موفق نخواهيم بود. همانطور كه يك دانه گندم يا محصول زراعي تنها در يك بستر مناسب رشد مي كند، علم هم در بستر فرهنگ علمي و تفكر عملي مي تواند رشد كند و بلوغ برسد.

وي افزود: در نظام آموزشي كشور بايد فرهنگ و تفكر علمي حاكم باشد. در كنش ميان عناصر آموزشي بين دانشجويان با همديگر، استادان با همديگر، دانشجويان و اساتيد و ... و به طور كلي در سطح جامعه فاقد فرهنگ علمي و تفكر علمي هستيم. مثلا در زندگي شخصي در خريد ماشين، خريد خانه، پس انداز، روابط با بچه ها مگر چقدر تفكر علمي بر رفتارمان و تصميم گيري هايمان حاكم است و چقدر مبتني بر فكر و خرد تصميم گيري مي كنيم. همچنين در رعايت انضباط اجتماعي، در رانندگي، در ترافيك، در خريدمان و مصرفمان تفكر علمي و تعقل و انديشه را تا چه ميزان تاثير مي دهيم. اگر تمامي اين موارد بر اساس تفكر علمي و مبتني بر تعقل و انديشه شكل گيرند، بسياري از مشكلات حل خواهد شد.

در نظام آموزشي مشكل عمده اي كه وجود دارد اين است كه فقط به آموزش مي پردازيم و به كار تربيتي و فرهنگي كمتر پرداخته مي شود. كار تربيتي و فرهنگي از دل تفكرعلمي بيرون مي آيد به همين جهت ايجاد باور فرهنگي به علم بايد به عنوان پايه اساسي در نظام آموزشي و در سطح وسيعتر در جامعه مطرح باشد. در يك رابطه متقابل بين دانشجو و استاد كه فقط اموزش داده مي شود طبيعتا نه تربيتي بيرون مي آيد و نه تفكر علمي

وي كه به تازگي از سمت خود به عنوان رياست مطالعات فرهنگي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري استعفا داده است، تصريح كرد: تفكر علمي بايد به عنوان يك پايه اساسي مطرح شود؛ اما در نظام آموزشي مشكل عمده اي كه وجود دارد اين است كه فقط به آموزش مي پردازيم و به كار تربيتي و فرهنگي كمتر پرداخته مي شود. كار تربيتي و فرهنگي از دل تفكرعلمي بيرون مي آيد به همين جهت ايجاد باور فرهنگي به علم بايد به عنوان پايه اساسي در نظام آموزشي و در سطح وسيعتر در جامعه مطرح باشد. در يك رابطه متقابل بين دانشجو و استاد كه فقط آموزش داده مي شود طبيعتا نه تربيتي بيرون مي آيد و نه تفكر علمي.

دكتر ابراهيم آبادي در ادامه يادآور شد: ايجاد باور فرهنگي و تفكر علمي به وضعيت نظام و اجتماع علمي كشور برمي گردد. بايد اجتماع علمي را از آموزش صرف خارج كنيم و از اختلال رابطه بين استاد و دانشجو جلوگيري كنيم. اين رابطه بايد مبتني بر رابطه تربيتي تنظيم شود و از يك رابطه صرف آموشي خارج شود.

وي در ادامه گفت: البته اين تنها يك وجه قضيه است. ما بايد فرهنگ علمي را به عنوان يك برنامه در نظر بگيريم و براي ايجاد چنين برنامه اي نياز به مطالعه و برنامه ريزي داريم. اين طور نيست كه بگوييم اين فرهنگ علمي خود به خود شكل مي گيرد. در دنيا براي گسترش فرهنگ علمي، تفكر و زندگي و حيات اجتماعي مبتني بر علم نوعي برنامه ريزي صورت مي گيرد. اينكه نهادهاي مدني چگونه مي توانند مشاركت داشته باشند و فعال باشند، دولت چگونه مي تواند فعال شود، دستگاه هاي اجتماعي چگونه مي توانند در اين زمينه عمل كنند بايد گلوگاه هايي كه به تصميم گيري و اجرا معطوف مي شود و نيازمند به تفكر علمي است ساماندهي شوند. اين موضوع از مبحث هايي است كه نياز به مطالعه و برنامه دارد. از آنجا كه ما اصلا به اين مسئله توجه نكرده ايم و مطالعات كاربردي و راهبردي انجام نداده ايم و انجام نمي دهيم، برنامه اي هم نداريم.

دولت بايد به عنوان يك برنامه اجتماعي و فرهنگي ايجاد باور فرهنگي به علم و تفكر علمي را دستور كار خود قرار دهد. دولت بايد در سطح كلان به نظريات كارشناسي، مطالعه، تدبير و تعقل بها بدهد

مدير مركز پژوهش هاي ارتباطات به نقش دولت در ايجاد چنين باور فرهنگي به علم اشاره كرد و افزود: دولت بايد به عنوان يك برنامه اجتماعي و فرهنگي ايجاد باور فرهنگي به علم و تفكر علمي را دستور كار خود قرار دهد. دولت بايد در سطح كلان به نظريات كارشناسي، مطالعه، تدبير و تعقل بها بدهد. به طور كلي تصميم گيري ها بايد مبتني بر علم باشد.

وي در پايان تصريح كرد: وقتي مي گويم فرهنگ و تفكر علمي اين اصطلاح به اين معني است كه وقتي در نهادهاي كلان تصميم گيري صورت مي گيرد، نظريه علمي و كارشناسي بايد مبنا باشد نه نظريه مدير، مگر اينكه مدير به عنوان كارشناس عمل كند. اين شيوه تصميم گيري و زندگي در همه نظام هاي جامعه بايد حاكم باشد. در نظام آموزشي، نظام هاي اجتماعي، خانواده و ...