به گزارش خبرنگار مهر، علی ترابی بیش از یک سال به عنوان سرپرست دفتر موسیقی وزارت ارشاد فعالیت کرد که این مدت خود رکوردی در حیطه مدیریت دفتر موسیقی و شاید در کل مدیریت فرهنگی محسوب می شود؛ در مراسم معارفه مدیر جدید دفتر موسیقی که دیروز برگزار شد به درستی از حسن مدیریت وی در این مدت تقدیر شد.
علی ترابی در مدت سرپرستی اش کارنامه خوبی از خود به جا گذاشت که از جمله آنها برگزاری جشنواره موسیقی فجر، برنامه ریزی و تصمیم گیری برای اجراهای متنوع ارکسترسمفونیک تهران، راه اندازی مجدد ارکستر موسیقی ملی و همچنین برگزار کردن جشنواره موسیقی نواحی پس از 5 سال توقف بود.
وی در سمت سرپرست و رئیس جشنواره در نشست تحلیلی هفتمین جشنواره موسیقی نواحی که به منظور بررسی کم و کیف برگزاری این جشنواره و با حضور جهانگیر نصری اشرفی دبیر هفتمین جشنواره موسیقی نواحی در محل خبرگزاری مهر برگزار شد به سئوالات مطرح شده پاسخ داد.
خبرگزاری مهر - گروه موسیقی : دلیل وقفه ایجاد شده به مدت پنج سال برای برگزاری جشنواره موسیقی نواحی چه بوده است؟
-علی ترابی : دلایل عدم برگزاری جشنواره موسیقی نواحی به عنوان رویدادی قابل توجه در جهت اشاعه فرهنگ موسیقایی قومی و عشایری ایران که از گنجینه های فرهنگ غنی ایران زمین است را من نمی دانم، اما معتقدم که با هر انگیزه ای که این تصمیم گرفته شده تصمیم خوبی نبوده است چرا که در دراز مدت به پیکره موسیقی نواحی آسیب وارد کرده است ولی با همه سهل انگاری هایی که در برگزاری این جشنواره طی این 5 سال صورت گرفته من معتقدم که راه اندازی مجدد این رویداد فرهنگی اتفاق نیکویی یود که باید از جان و دل برای استمرار برگزاری این جشنواره در دوره های بعد مایه گذاشت و امیدوارم که جشنواره موسیقی نواحی از این پس دچار وقفه نشود ؛ ضمن اینکه این جشنواره با توجه به حجم اجراهایی که دربردارد رویداد ارزانی است بنابراین جشنواره موسیقی نواحی در سالهای آینده باید خیلی جدی تر برگزار شود.
* چطور شد که دفتر موسیقی بار دیگر تصمیم به برگزاری این جشنواره گرفت؟
- در ذات عنوان جشنواره موسیقی نواحی تناقضی وجود دارد چرا که انواع جشنواره های موسیقی نواحی مقتضیاتی در بردارد که لزوما با هم سازگار نیستند به این معنا که وقتی مراحل برگزاری یک جشنواره انجام می شود در نگاه نخست هدف از برگزاری این جشنواره جلب نظر مخاطب عام است در واقع یکی از موفقیت های هر جشنواره ای در حوزه های مختلف هنری توجه به همین نکته است بنابراین خیلی تخصصی و حرفه ای به این پدیده نگریسته نمی شود و حال اینکه ذات موسیقی نواحی با ذائقه ای که مخاطب امروز دارد خیلی همخوان نیست و مخاطب عام را به نوعی در برنمی گیرد و در این بین آن بخش هایی از موسیقی نواحی که اصیل تر است بیش از سایرعناوین موسیقی نواحی در جذب مخاطب ناموفق تر است و در این بین اگر مخاطب عام جذب یک کنسرت و یا تکخوانی و تکنوازی هنرمند بومی می شود اغلب قطعات مورد توجه برگرفته از تلفیقی از موسیقی نواحی و آنچه مردم دوست دارند است که اجرای گروه موسیقی رستاک از این دسته از موسیقی است که به طور طبیعی تا اندازه ای از اصالت های موسیقی نواحی فاصله گرفته است بنابراین این مشکلی است که در برگزاری موسیقی نواحی همواره وجود دارد.
*برای جذب مخاطب عام و فرهنگ سازی در این عرصه چه باید کرد ؟
- یا باید عنوان این جشنواره را تغییر داد و به صورت گلخانه ای خیلی محدود و تخصصی به آن نگریست و یا اینکه وقتی عنوان موسیقی نواحی بر ساختار یک رویداد فرهنگی گذاشته می شود باید ذائقه مخاطب عام را نیز درنظر گرفت؛ البته ناگفته نماند که ذائقه عمومی هم از این موسیقی تاثیر می گیرد و قطعا بین این نوع موسیقی و مخاطب تاثیر و تاثری وجود دارد اما معتقدم که در یک نگاه کلی هنر موسیقی که باید با ذائقه عموم همراهی کند، به عبارت بهتر در شرایط فعلی اینگونه است چرایی
* با توجه به صحبت های شما می توان نتیجه گرفت که هر اندازه این جشنواره را با سر و صدا و تبلیغات فراوان برگزارکنیم باز هم مغلوب جریان رسانه هستیم؛ جریانی که به دلیل مسائل اقتصادی ذائقه های موسیقی را به نوعی شکل می دهد.
- دقیقا مسئله همین است و سخت است که از مخاطب بخواهیم در یک مقطع زمانی به دیدن موسیقی بیاید که شاید از آن لذت نبرد؛ ضمن اینکه باید متذکر شوم که جریان موسیقی نواحی دیگر یک جریان بالنده و پویا نیست به این معنا که در طول سالهای گذشته که این جشنواره برگزار نشده من بسیار شنیده ام که تعداد بسیاری ازهنرمندان این عرصه فوت کرده اند و اغلب نگران این موضوع هستند که با مرگ این هنرمندان ریشه های این موسیقی هم قطع می شود و باید این هنرمندان را دریافت ؛ بنابراین این نگرانی به نوعی مبین این مطلب است که جریان موسیقی نواحی دیگر پویا نیست.
* آیا منظور این است که باید تسلیم شویم؟
- بحث تسلیم مطرح نیست بلکه منظور این است که وقتی یک جریانی خیلی رشد ندارد - چون در رشد است که تغییر ایجاد می شود- نباید نگران از دست رفتن آن بود و تقریبا نود درصد از این قطعات آثاری است که بارها و بارها اجرا شده است و شاید زوایای جدیدی برای پژوهش باقی نمانده باشد به همین دلیل فکر می کنم تا این موضوع به یک جریان تبدیل نشود - البته خیلی هم امیدوار نیستم که به جریان تبدیل شود- خیلی نمی توان به شکل حرفه ای و پژوهشی خاص این جشنواره را برگزار کرد از همین رو به نظرمن دغدغه اصلی ما باید نگه داشتن همین حداقل ها به بهترین شکل ممکن باشد نه اینکه دنبال جذب ابعاد تازه از این جریان باشیم چراکه معتقدم در طول این سالها ابعاد تازه ای به این نوع موسیقی اضافه نشده است.
- در سایه ایجاد جریان است که یک پدیده فرهنگی زنده نگه داشته می شود بنابراین حفظ یک پدیده فرهنگی به نام موسیقی نواحی به یک سیاستگذاری کلان و حمایت همه جانبه دولت نیاز دارد به گونه ای که موسیقی نواحی را به گونه ای اداره کند تا در دراز مدت جریان داشته باشد و حال سئوال این است که از نظر متولیان چه باید کرد که این جریان ادامه پیدا کند؟
- آنچه من گفتم یک گزارش از آن چیزی است که در جریان برگزاری این جشنواره دریافت کردم و به این نکته واقف هستم که برای زنده نگه داشتن این هنر و معرفی آن به نسل جوان باید از آن حمایت کرد و به دلیل همین حمایت بود که پایگاه های موسیقی نواحی در شهرستان ها را راه اندازی کردیم و به اعلام عمومی هم رساندیم و در این راستا حمایت از تولید آلبوم های موسیقی نواحی هم صورت گرفته است ؛ در واقع حمایت هایی از این دست مبین این مطلب است که دفتر وزارت ارشاد هم به این خطر آگاه است و می داند جشنواره موسیقی شرایط ماندگاری ندارد و بزرگان این نوع موسیقی دیر یا زود از بین می روند منتها حرف من این است که پس از برگزار کردن جشنواره موسیقی نواحی در طول چهار سال با درنظر گرفتن سلیقه مخاطب عام ، می توان زوایای تخصصی تر این نوع موسیقی اشاره کرد در واقع در درجه اول پدیده موسیقی نواحی مانند بیماری در حال مرگ است و اول باید آن را زنده نگه داشت؛ از همین رو اگر بیش از هرعنوانی بر روی پژوهش تمرکز کنیم و برانجام اجراهای خیلی تخصصی اصرار داشته باشیم هویت و ماهیت این پدیده از بین می رود به همین دلیل در درجه نخست باید سرمایه گذاری لازم بر تداوم این پدیده داشته باشیم و بعد از آن فعالیت های پژوهشی انجام داد.
* با این اوصاف اصالت های این نوع موسیقی نادیده گرفته می شود؟
- موسیقی نواحی ایران را باید به شکل امروزی پذیرفت و در این بین خواه ناخواه برخی از اصالت ها نادیده گرفته می شود چراکه ذائقه مخاطب امروز نمی تواند همه اصالت ها را با هم بپذیرد به همین دلیل باید ذائقه مخاطب را برای پذیرش این نوع موسیقی تربیت کرد و در بخش دیگر هم ناگزیر باید بپذیرم که هنرمندان موسیقی نواحی از بخشی از اصالت های خود ناخواسته فاصله می گیرند و اگر قرار باشد که خیلی اصیل بمانند پدیده ای نخبه پسند می شود ؛ بنابراین این یک جریان دوطرفه است به این معنا که هراندازه این موسیقی تغییر پیدا می کند ما هم باید تلاش کنیم با برگزاری این جشنواره تغییری در ذائقه مخاطب ایجاد کنیم ولی با این اوصاف تنها بخش محدودی از مخاطب را در بر می گیرد؛ چراکه نمی توان انتظار داشت جمعیتی که برای دیدن موسیقی پاپ می آیند برای دیدن موسیقی نواحی هم پا پیش بگذارند و یا در ضبط های خانگی و ماشین های سواری این نوع موسیقی شنیده شود اما در این اندازه که مخاطب محدودی داشته باشد و بتواند روی پای خود بایستد انتظار می رود.
*سیاست دفتر موسیقی مبنی بر دعوت از هنرمندان خارجی در جشنواره موسیقی نواحی چیست؟
- جشنواره موسیقی نواحی رویدادی نبود که هر ساله برگزار شود و پنج سال وقفه در برگزاری آن ایجاد شد و سال گذشته شخصا برگزاری این جشنواره را پیگیری کردم و برای راه اندازی این جشنواره همه تلاش خود را در مدت زمان که اندکی که داشتیم به خرج دادم و آقای اشرفی هم با بزرگواری خود همت کردند و این جشنواره برگزار شد ؛ ولی اگر در این فرصت کم می خواستیم به سیاست های دراز مدت مبنی بر دعوت از هنرمندان متعددی خارجی فکر کنیم قطعا به اجرای امسال نمی رسیدیم ولی با این اوصاف برنامه ریزی مناسب برای برپایی جشنواره ای منحصر به فرد در آینده خواهیم داشت و از هنرمندان نام آور این حوزه دعوت به عمل می آوریم.
* با توجه به اینکه در برخی شهرستان ها پایگاه های موسیقی نواحی برپا کرده اید آیا در آینده جشنواره منطقه ای نیز برگزار می شود؟
- من هیچ اعتقادی به برگزاری جشنواره به شکل منطقه ای چه در حوزه موسیقی نواحی و چه درسایر حوزه های این هنر ندارم ، ضمن اینکه استعدادهای موسیقایی منطقه به طور مساوی در نقاط مختلف وجود ندارد که بر این اساس بخواهیم دسته بندی کنیم و جشنواره ای ترتیب دهیم به طورکلی ظرفیت های مشخصی در نقاظ مختلف ایران وجود دارد که باید روی آنها متمرکز شد و برنامه ریزی کرد به عنوان مثال برخی از استان ها تقریبا پدیده ای به نام موسیقی محلی ندارند و موسیقی شهری دسته دوم اجرا می کنند اما از سوی دیگر پایگاه موسیقی نواحی در استان ها بی ارتباط با جشنواره نیست وهمچنین پایگاه های موسیقی نواحی به عنوان محفلی برای تربیت کننده نیروهای جوان محسوب نمی شود که خروجی آن را در جشنواره دیده شود و تنها قرار است مرکزی برای رسیدگی به افراد و هنرمندان موسیقی نواحی باشد و در رویدادهای مختلف موسیقایی فعالیت این افراد درنظر گرفته می شود .
نظر شما