ثبت دو اثر ایرانی دیگر در حافظه جهانی / «پلیس» معادل ندارد

خواهر این شاعر همچنین با اشاره به درخواست پزشک معالج وی از وزیر بهداشت برای درمان عزیزی در خارج از کشور تاکید کرد: دکتر تورج جویباری آن زمان معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه بود و به همین خاطر امیدوار بودیم این اتفاق بیفتد، ولی الان او فقط پزشک معالج احمد است و به همین خاطر فعلاً امیدی به اعزام احمد به خارج نداریم.

 

احمد عزیزی شاعر و مداح اهل بیت (ع) 15 اسفندماه 86 به دلیل کاهش سطح هوشیاری ناشی از تشنج، بیماری قلبی و کلیوی به کما رفت و از همان روز تاکنون در بیمارستان امام رضا (ع) کرمانشاه بستری است.

 

درهای وزارت علوم برای «ادبیات» همچنان بسته است

 

یکی دیگر از خبرهایی که توجه اهالی ادبیات را به خود جلب کرد، این بود که علیرغم گذشت سه سال از ارائه طرح تاسیس گرایش‌های «ادبیات معاصر» و «ادبیات داستانی» در دانشگاه‌ها، این دو گرایش تحصیلی به سال تحصیلی جدید نرسیدند.

 

پیشنهاد تاسیس گرایش‌های تحصیلی نامبرده در مقطع کارشناسی ارشد حدود سه سال پیش در قالب دو طرح جداگانه از سوی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات و زبان‌های خارجی دانشگاه علامه طباطبایی به وزارت علوم پیشنهاد شد.

 

این دو طرح اخیر پس از تصویب در معاونت آموزشی دانشگاه علامه طباطبایی به وزارت علوم رفت و قرار بود سال 88 وارد دفترچه راهنمای انتخاب رشته دانشجویان تحصیلات تکمیلی شود، اما همچنان در دست بررسی است.

 

غلامرضا مستعلی پارسا مدیرگروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی درباره سرنوشت این دو پیشنهاد گفت: سرفصل‌هایی که برای گرایش‌های «ادبیات داستانی» و «ادبیات معاصر» ارائه شده بود، اصلاحیه خورده و پس از بررسی مجدد، دوباره به وزارت علوم رفته است.

 

وی مشکلات اداری را دلیل تاخیر در صدور مجوز تاسیس این دو گرایش تحصیلی عنوان کرد و با این حال افزود: دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد در حال حاضر مشغول انتخاب رشته هستند و متاسفانه گرایش‌های مذکور به دفترچه راهنمای انتخاب رشته سال تحصیلی 90 - 91 نرسید.

 

هدف از تاسیس دو گرایش اخیر، وارد کردن مسائل جدید ادبی و آشنایی بیشتر دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی با ادبیات معاصر ایران و دیگر کشورها عنوان شده است.

 

«ارج ایرج» و حاشیه‌های آن

 

در هفته‌ای که گذشت مراسمی به یاد ایرانشناس فقید ایرج افشار و با عنوان «ارج ایرج» توسط مرکز پژوهشی میراث مکتوب در تالار فردوسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران برگزار شد که باحاشیه‌هایی نیز همراه بود.

 

اولین و مهم‌ترین حاشیه این مراسم برگزاری آن در دمای حدود 30 درجه سانتی‌گراد بود! به دلیل خراب بودن سیستم‌های سرمایشی تالار فردوسی دانشکده ادبیات، حاضران در سالن مجبور بودند خود را با برگه‌های کنداکتور برنامه باد بزنند و با توجه به اینکه روی این برگه‌ها تصویر زنده‌یاد افشار حک شده بود، فضای سالن حالتی جالب به خود گرفته بود.

 

میزبان این برنامه دانشگاه تهران بود، اما به رغم حضور وزیر ارشاد، فرهاد رهبر رئیس این دانشگاه به برنامه نیامد و از طریق غلامحسین کریمی دوستان رئیس دانشکده ادبیات، سلامش را به حاضران ابلاغ کرد.

 

وزیر کرمانی ارشاد در ابتدای سخنانش به حضور استادان بنام در سالن محل برپایی مراسم اشاره کرد و به شوخی گفت: سخن گفتن در جمع شما شاید زیره به کرمان بردن یا به قول ما پسته به رفسنجان بردن باشد!

 

سیدمحمد حسینی همچنین در سخنرانی خود یک بار نام ایرج افشار را «نادر» بیان کرد و با توجه به اینکه متوجه این اشتباه خود نشد و آن را تصحیح نکرد، این مسئله باعث همهمه‌ و پچپچه‌ای کوتاه مدت در سالن شد.

 

 

تعدادی از سخنرانان از جمله اکبر ایرانی و سیدفرید قاسمی حین سخن گفتن از ایرج افشار نتوانستند جلوی گریه خود را بگیرند و حسن آنها به حاضران هم منتقل شد و فضای سالن برای دقایقی در سکوت همراه با تالم فرو رفت.

 

از دیگر نکات جالب این مراسم، ارائه آماری درباره تعداد تپش‌های قلب ایرج افشار در زندگی‌اش و نیز تعداد صفحات کتاب‌های او از سوی دو تن از سخنرانان بود.

 

محمدحسن ابریشمی برای نشان دادن تلاش‌های افشار در نگارش بیش از 300 عنوان کتاب و بیش از 2000 مقاله در طول زندگی‌اش گفت: قلب ایرج افشار در طول 85 سال عمرش بیش از 3 میلیارد و 128 میلیون بار زد و این عدد با کلماتی که او در کتاب‌هایش آورده برابری می‌کند!

 

همچنین سید فرید قاسمی گفت: جوانان باید بدانند ایرج افشار در 31 هزار و 198 روز و 8 ساعت عمرش چه کارهایی کرده است!

 

در مراسم «ارج ایرج» که بیش از 5 ساعت به طول انجامید و سخنرانان متعددی داشت، اصغر دادبه که اجرای آن را بر عهده گرفته بود، برای تنظیم وقت به سخنرانان وعده داد اگر در 10 دقیقه سخنانتان را بیان کنید، به شما جایزه داده می‌شود و نمره دادن او به سخنرانان پس از ایراد سخنانشان، فضای مراسم را تا حدودی از حالت خشکی درآورده بود.

 

عثمان محمدپرست نوازنده دوتار که از خواف خراسان برای یادبود ایرج افشار به مراسم «ارج ایرج» آمده بود، در این برنامه کنار سیدمحمد حسینی نشسته بود و به نظر می‌رسید همنشینی او با لباس محلی با وزیر ارشاد، برای عکاسان به یک سوژه جالب تبدیل شده است.

 

او پس از نواختن قطعاتی زیبا به یاد افشار، به درخواست حاضران در سالن قطعه معروف «نوایی نوایی» را نواخت که فضای سالن را طراوت خاصی بخشید و با استقبال روبرو شد.
 

آینده موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی در هاله‌ای از ابهام

 

اما بشنوید از فعالیت‌های موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی که از سال گذشته تا امروز با فراز و نشیب‌هایی همراه بوده است.

 

عمده‌ترین دلیل این وضعیت، نداشتن هیئت امنا است؛ بر اساس قانون معاون فرهنگی وزیر ارشاد می‌بایست پس از پایان هر دوره از فعالیت هیئت امنا، اعضای جدید را به وزیر پیشنهاد دهد تا او هم با صلاحدید خود احکام آنها را صادر کند.

 

در دوره جدید فعالیت وزارت ارشاد و پس از برکناری صفارهرندی، تنها کسانی که از وزیر جدید ارشاد (حسینی) به عنوان عضو هیئت امنای موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی حکم دارند، محمدمهدی فداکار و بهمن دری اخوی معاونان اداری - مالی و امور فرهنگی این وزارتخانه‌اند.

 

این در حالی است که هیئت امنای این موسسه در سال گذشته غیرفعال بوده و هیچ جلسه‌ای با موضوع نمایشگاه بیست و چهارم برگزار نکرده است.

 

با توجه به اینکه مدیرعامل موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی برای امضای قراردادهای بالاتر از 50 میلیون تومان، نیازمند اخذ تائیدیه از هیئت امنا - که عملاً وجود خارجی ندارد - است لذا مدیرعامل فعلی این موسسه از پذیرش مسئولیت نمایشگاه توسط موسسه متبوعش خودداری کرده و به همین دلیل معاون فرهنگی وزیر ارشاد خود مسئولیت تمام امور نمایشگاه را به عهده گرفته است.

 

به همین دلیل امسال برای اولین بار مجری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، نه موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی بلکه یکی دیگر از موسسات تابعه وزارت ارشاد یعنی «خانه کتاب» بوده است.

 

 

زمزمه‌هایی هم که هر از چند گاه در خصوص تغییر مدیرعامل و تعیین اعضای جدید هیئت امنای این موسسه توسط معاون فرهنگی وزیر ارشاد شنیده می‌شود، نه تنها از ابهامات موجود نکاسته بلکه بر آنها افزوده است، چرا که این افراد تنها می‌بایست با حکم وزیر ارشاد منصوب شوند.

 

در واقع اگر قرار باشد مدیرعامل موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی - که ماه‌هاست هیئت امنا ندارد - تغییر کند، این جابجایی تنها منوط به تشکیل هیئت امنای جدید است.

 

شنیده‌های خبرنگار مهر حاکی از آن است که رئیس موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی - که از دو روز بعد از نمایشگاه کتاب تهران به سر کار خود نرفته و البته برخی شنیده‌ها دلیل این وضعیت را بیماری حجتی می‌داند - روز 9 خرداد بعد از دو هفته به دفتر کار خود بازگشته است.

 

موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران سال 1371 و به عنوان یکی از بازوهای اجرایی وزارت ارشاد و باهدف «ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی در بین اقشار مختلف جامعه و برگزاری نمایشگاه‌های فرهنگی» تاسیس شد و در 19 سال گذشته هم این موسسه مجری 24 دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران و 187 دوره نمایشگاه استانی کتاب بوده است.

 

ادامه مبارزه مترجم پیشکسوت با آلزایمر

 

این روزها ابراهیم یونسی مترجم پیشکسوت کشورمان حال و روز خوشی ندارد. او با بیماری آلزایمز دست به گریبان است.

 

یونسی که از حدود دو سال پیش با این عارضه رو به رو است، درباره وضعیت فعلی خود گفت: آشفته‌ام و چیزی یاد نمی‌آورم. اگر بخواهم به خاطرات گذشته فکر می‌کنم باید چند دقیقه تمرکز کنم و در یکی دو دقیقه اول چیزهایی به خاطرم می‌آید، ولی همان هم از ذهنم می‌رود.

 

مترجم کتاب‌هایی مانند «آروزهای بزرگ» دیکنز و «اسپارتاکوس» فاست در ادامه گفت: در این لحظات هم اگر زن و بچه یا افراد دیگری کنارم باشند، خنده‌شان می‌گیرد.

 

یونسی درباره تاثیر داروهای تجویزی توسط پزشکان معالجش هم یادآور شد: داروها را استفاده می‌کنم، ولی تاثیر ندارد. فکر کنم اینها (دکترها) خودشان هم می‌دانند که داروهایشان برای من بی‌تاثیر است.

 

وی در پاسخ به این سئوال که چرا برای درمان بیماری خود به خارج از کشور نمی‌رود، گفت: با کدام پول؟ من فقط یک حقوق کارمندی می‌گیرم و غیر از آن یک شاهی هم ندارم خودم را مداوا کنم.

 

این مترجم پیشکسوت همچنین درباره فعالیت‌هایش در این حیطه (ترجمه) تاکید کرد: ترجمه به درد نمی‌خورد چون چیزی از این بابت به آدم نمی‌دهند؛ مگر اینکه ناشری دلش برای کسی بسوزد و کتاب‌هایش را چاپ کند.

 

وی در عین حال از واگذاری کتاب‌های قبلی‌اش به انتشارات نگاه برای تجدید چاپشان خبر داد.
 
ابراهیم یونسی با 85 سال عمر از نویسندگان و مترجمان پیشکسوتی محسوب می‌شود که بیش از 80 کتاب از زبان انگلیسی به فارسی ترجمه کرده ‌است؛ آرزوهای بزرگ (چارلز دیکنز)، یک جفت چشم آبی (توماس هاردی)، مردی که خورشید را در دست داشت (جک ریموند جونز)، با این رسوایی چه بخشایشی (رندل جاناتان)، اسپارتاکوس (هوارد فاست) و دفتر یادداشت روزانه یک نویسنده (داستایفسکی) از جمله آنهاست.

 

کتاب‌های هنر داستان نویسی، دلداده‌ها، رویا به رویا، مادرم دو بار گریست، کج‌کلاه و کولی، گورستان غریبان، زمستان بی‌بهار، شکفتن باغ، دادا شیرین و اندوه شب بی پایان هم از جمله آثار تالیفی ابراهیم یونسی است.
 

شبکه اجتماعی تبیان با 4000 عضو

 

در هفته‌ای که گذشت محمدجعفر محمدزاده معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد ضمن بازدید از موسسه فرهنگی و اطلاع رسانی تبیان، از نزدیک با فعالیت‌های آن آشنا شد.

 

در این مراسم حجت‌الاسلام المسلمین سید محمدرضا آقامیری قائم مقام موسسه فرهنگی و اطلاع رسانی تبیان با ارائه گزارشی از فعالیت‌های این موسسه درباره شبکه اجتماعی تبیان و ویژگی‌های آن، هدف از تاسیس سایت تبیان را استفاده از امکانات وب برای کاربران اینترنت به ویژه در حوزه‌های دینی عنوان کرد و گفت: در حال حاضر محتوای حدود 40 هزار کتاب و مقاله در کتابخانه آنلاین تبیان بارگذاری شده و تمام کاربران می‌توانند به صورت رایگان از این محتوای عمدتاً مذهبی استفاده کنند.

 

به گفته وی در این کتابخانه روزانه به طور متوسط 130 مطلب تولیدی جدید بارگذاری می‌شود و همچنین اطلاعات مربوط به حدود 10 هزار ساعت درس خارج فقه علمای حوزه، 13 هزار قطعه فیلم و 100 هزار قطعه صدا برای استفاده عموم کاربران قرار گرفته است.

 

آقامیری با بیان اینکه 8 ماه پیش جشن بازدید یک میلیون نفر از سایت تبیان برگزار شده است، به آغاز به کار شبکه اجتماعی تبیان پرداخت و یادآور شد: این شبکه اجتماعی 8 روز پیش رسماً راه اندازی شد و نکته جالب این است که تنها در این 8 روز تعداد اعضای آن به حدود 4 هزار نفر رسیده و با توجه به محدودیت‌های ناشی از تحریم شرکت‌های فعال در حوزه IT، این عدد  قابل توجه است.

 

 
معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد هم از حمایت از آن دسته از شبکه‌های اجتماعی که در جهت بومی‌سازی موجود در فضای مجازی گام برمی‌دارند، خبر داد و گفت: ما به جای فرار از این فضاها باید تهدیدات آنها را به فرصت تبدیل کنیم.

 

محمدزاده افزود: راه استفاده از شبکه‌های اجتماعی همانند دیگر فناوری‌های حوزه علم برای ما باز است و آن این است که شبکه‌های اجتماعی را بومی کنیم.

 

معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد از شناسنامه‌دار کردن سایت‌ها پس از اجرای طرح ساماندهی پایگاه‌های مجازی در این معاونت خبر داد و همچنین تاکید کرد: لازم است میزبانی تمام پایگاه‌های اطلاع رسانی خبری به داخل کشور منتقل شود.

 

«پلیس»؛ انتخاب آخر فرهنگستان

 

اما بشنوید از سرانجام تلاش‌های فرهنگستان زبان و ادب فارسی برای انتخاب واژه‌ای معادل برای «پلیس».

 

این فرهنگستان در یک سال گذشته تلاش زیادی برای انتخاب واژه‌‌ای معادل «پلیس» صورت داد و آنطور که مسئولان دفتر واژه‌گزینی نظامی گفته‌اند 156 واژه جایگزین پیشنهاد شد و در نهایت تنها گزینه‌ای که نظر مسئولان دفتر واژه‌گزینی نظامی نیروهای مسلح را جلب کرد «پاسوَر» بود.

 

با این حال به دلیل اینکه کلمه «پلیس» از گذشته رایج بوده، جایگزینی آن با «پاسوَر» دشوار به نظر می‌رسید. از سوی دیگر تلفظ «پاسوَر» قدری سخت بود و به همین دلیل مسئولان دفتر واژه‌گزینی نظامی در نیروهای مسلح پیشنهاد کردند این کلمه با جدانویسی میان «پاس» و «ور» (پاس‌ور) استفاده شود.

 

مسائلی از این دست روند بررسی واژه جایگزین را برای «پلیس» طولانی کرد تا اینکه غلامعلی حدادعادل به حرف و حدیث‌ها در این باره پایان داد.

 

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی از عدم ابلاغ واژه‌ای جایگزین برای «پلیس» خبر داد و گفت: معادل «پاسور» حذف شده و دفتر رهبری به ما در فرهنگستان اعلام کرده‌اند که این کلمه نباید به عنوان جانشین «پلیس» انتخاب شود.
 
وی تاکید کرد: فرهنگستان هم با تمکین به این نظر اعلام می‌‌کند که «پلیس» معادلی ندارد و جایگزینی هم برایش انتخاب نخواهد شد و همچنان باید از این واژه استفاده شود.

 

از سرگیری نمایشگاه‌های استانی کتاب در تیرماه

 

برگزاری نمایشگاه‌های استانی کتاب با برگزاری صدو هشتاد و هفتمین نمایشگاه در نیمه سوم تیرماه از سر گرفته می‌شود.

 

این نمایشگاه‌ها 16 اسفندماه سال 89 با برگزاری یکصد و هشتاد و ششمین دوره آن در اصفهان و با توجه به در پیش بودن نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران موقتاً تعطیل شدند.

 

نمایشگاه‌های استانی کتاب هر ساله با نزدیک شدن به ایام نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در اه‌های فروردین و اردیبهشت به تعطیل مو‌قتی می‌روند و خردادماه ازسرگرفته می‌شوند اما این اتفاق امسال با کمی تاخیر روی می‌دهد.
 
نمایشگاه‌های مذکور غیر از دو ماه مذکور و نیز ماه مبارک رمضان در 9 ماه دیگر سال دائرند.
 
قرار بود یکصد و هشتاد و هفتمین نمایشگاه استانی کتاب اوایل خرداد ماه و پس از اختتامیه نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار شود، اما به دلیل پاره‌ای ناهماهنگی‌ها این مسئله به نیمه سوم تیرماه موکول شده است.
 
این دوره از نمایشگاه‌های استانی در همدان برگزار می‌شود. این در حالی است که همزمان مسئولان استانهای اردیبل و کردستان هم برای برگزاری دو نمایشگاه در تیرماه اعلام آمادگی کرده‌اند و هر چند این اتفاق قطعی نیست، برگزاری 188 و 189 نمایشگاه استانی کتاب در این ماه محتمل است.
 
در سال 89 حدود 25 نمایشگاه به همت موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران و همکاری ادارات کل ارشاد استان‌ها و با حضور ناشرانی از سراسر کشور در استان‌های مختلف برگزار شده است. آثار عرضه شده در نمایشگاه‌های استانی کتاب با تخفیف 40 درصدی (20 درصد توسط ناشر و 20 درصد توسط وزارت ارشاد) به فروش می‌رسد.