رفتینگ؛ ماجراجویانه‌ترین رشته گردشگری در ایران

به گزارش خبرنگار مهر، کیانوش محرابی، مدیرعامل انجمن رفتینگ ایران قرار است در دوره های ارشد امداد و نجات سیل و رودخانه و داوری بین‌المللی شرکت کند تا در آسیا نخستین فردی باشد که دوره مربیگری بین‌المللی رفتینگ را گذرانده و عنوان سی و سومین کشور دارای مدرک مربی بین المللی را کسب کند. او معتقد است رفتینگ یا قایقرانی در رودخانه‌های خروشان جزو ماجراجویانه ترین رشته های وزشی، تفریحی و گردشگری در ایران است.

این کارشناس رفتینگ گفت: انجمن رفتینگ ایران توسط افراد متخصص در زمینه رفتینگ با هدف معرفی استانداردهای بین المللی ایمنی و اجرایی رفتینگ در ایران، آموزش جوامع محلی و برگزاری دوره های مختلف، توسعه توریسم رودخانه ای، توسعه توریسم ورزشی، توسعه امداد و نجات رودخانه و سیل، اشتغالزایی تشکیل شده است.

وی ادامه داد: طرح راه‌اندازی ورزش رفتینگ را نیز به فدراسیون قایقرانی دادیم ولی کمیته‌ ملی طبیعت‌گردی بیشتر از آن استقبال کرد. برای آموزش راهنمایان رودخانه نیز طرحی را به معاون وقت آموزشی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری دادیم او از این طرح استقبال کرد و پیشنهاد تاسیس مؤسسه‌ آموزشی راهنمایان رودخانه را داد ولی وقتی این انجمن را ثبت کردیم، معاون آموزشی عوض شد.

محرابی گفت: پس از دو سال دوندگی، معاونت آموزشی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری گفت که باید از سازمان تربیت بدنی نامه بیاوریم و ما را به جایی رساندند که از آموزش زیر نظر سازمان میراث فرهنگی و گردشگری منصرف شدیم، چون فکر کردیم هر وقت بخواهیم می‌توانیم برای آموزش از فدراسیون بین‌المللی رفتینگ استاد بیاوریم. البته ما مؤسسه‌ی خود را برای اکوتوریسم ماجراجویانه راه‌اندازی کردیم، از سازمان میراث فرهنگی و گردشگری هم استعلام گرفتیم اما به خاطر کاری که انجام می‌دهیم به مجوز دیگری از این سازمان نیاز نداریم.

کیانوش محرابی گفت که فرهنگستان زبان و ادب فارسی معادل کلمه رفتینگ را آبگردی انتخاب کرده است هر چند که آبگردی تنها اسمی است که نمی توان به این رشته ورزشی و تفریحی ربطش داد. چون کار ما بسیار مهیج است و آبگردی اصلا معنی واقعی رفتینگ را نمی‌رساند.

برخی از آژانسها روش آزمون و خطا را در پیش گرفته اند

محرابی رفتینگ را رشته ورزشی و گردشگری بسیار مفرحی دانست که اگر با ایمنی و مهارت راهنمایان آن همراه نباشد خطرناک خواهد بود.

وی ادامه داد: با این حال برخی از دفاتر خدمات مسافرتی در ایران تصور می کنند که متخصص این کار هستند و مردم را بدون جلیقه و کلاه ایمنی با قایق به داخل رودخانه می برند. این در حالی است که وقتی از آژانسداران دعوت می کنیم تا در دوره های تخصصی آموزشی ما شرکت کنند آنها می گویند با روش آزمون و خطا یاد می گیریم و احتیاجی به آموزش نداریم!

مسافران رفتینگ تجربه هیجان انگیزی را خواهند داشت

این کارشناس رفتینگ گفت: گردشگری که می خواهد در تورهای رفتینگ شرکت کند احتیاج مبرم به مهارت خاصی ندارد، ترس نداشتن از آب و پارو زدن مهمترین ویژگی است که باید برای بردن گردشگر به داخل آب آن را بررسی کرد. اما داشتن مهارت برای راهنمای رفتینگ و تور بسیار بسیار مهم است. او باید دوره های بسیار سختی را گذرانده باشد به عنوان مثال استاد رفتینگ باید 20 سال و هر سال 6 ماه در رودخانه تمرین کرده باشد.

یک عمر آموزش برای راهنمایی تور رفتینگ!

تکنسین نجات رودخانه گفت: یک قایقران یا راهنمای مبتدی باید حداقل صد سفر رودخانه ای انجام داده و در آزمون پایانی آن نیز قبول شده باشد در این صورت او تازه مدرک راهنمای درجه 3 را کسب می کند.

وی ادامه داد: اما راهنمای درجه 3 برای اینکه یک درجه بالاتر برود باید 300 سفر رودخانه ای برود و آزمون داده باشد. همچنین راهنمای درجه 4 باید 600 سفر انجام داده باشد. اما کسی که بخواهد تور به داخل رودخانه ببرد باید راهنمای درجه 5 باشد که حداقل 900 سفر رودخانه ای انجام داده است. نکته دیگر اینکه رده بندی راهنماها به اینجا ختم نمی شود بلکه بعد از درجه 5 راهنمایی، تازه درجه های سرپرستی شروع می شود تا یک راهنما، استاد قایقرانی در رودخانه های وحشی شود.

محرابی افزود: به این ترتیب کسی که مدرک استادی می گیرد رودخانه را مانند کف دستش خوب می شناسد و هیچ ابایی از قایقرانی در رودهای خروشان ندارد. بنابراین می توان گفت که گردشگران به راحتی می توانند به راهنمای تورشان اعتماد کنند چون کسی که درجه استادی گرفته باشد قایقرانی در رودخانه هایی با درجه های پایین تر برایش بسیار آسان است.

قهرمانان رودخانه ها، روستاییان هستند

کیانوش محرابی بیان کرد: شاید 25 سال پیش بود که پای اروپایی ها به نپال باز شد. آن زمان روستایی ها همکار اروپایی ها بودند تا قایق سواری را یاد بگیرند بعدها که تعداد مسافران زیاد شد روستاییان بهترین قایق سواران شدند و توانستند از محل حضور گردشگران در کنار رودخانه ها درآمد خوبی کسب کنند به این ترتیب می توان اکنون گفت که نپال پس از 10 سال به یکی از کشورهای معروف در قایق‌رانی تبدیل شده است.

وی تصریح کرد: دستمزد کم و قانع بودن و زحمت کشیدن روستاییان باعث موفقیت آنها در این کار شده است. بنابراین در ایران نیز می توان با راه اندازی این رشته گردشگری، جامعه روستایی را که بیشتر در کنار رودخانه ها زندگی می کنند ارتقا داد و زمینه شغلی مناسبی را برای آنها فراهم کرد چون روستاییان ورزشکارانی هستند که خوب می دانند چطور باید سرویس دهند و به پاکیزگی طبیعت خدمت کنند.

نگاه امداد و نجات از نگاه توریستی و ورزشی عمیق تر است

داور بین المللی رفتینگ گفت: در رفتینگ چند نگاه ورزشی، توریستی و امداد و نجات وجود دارد اما نگاه امداد و نجات از هر دوی آنها عمیق تر است. به عنوان مثال در ایران، فدراسیون‌ قایق‌رانی به رفتینگ نگاه ورزشی دارد ‌اما وقتی با ورزشکاران این حوزه ارتباط برقرار می‌کنیم، می‌بینیم نسبت به این نوع قایق‌رانی آشنایی کامل ندارد. از سوی دیگر چون رفتینگ شاخه‌ای از اکوتوریسم است پس می توان گفت که نگاه توریستی این رشته عمیق تر از ورزشی است چون اکوتوریست‌ها در برابر طبیعت مسؤول‌اند و نباید فرهنگ حساس جامعه محلی را تهدید کنند با این حال نگاه امداد و نجات به رفتینگ از گردشگری و ورزش، عمیق‌تر است چون شاید محیط درون رودخانه خطرناک باشد؛ ‌اما محیط بیرون خطرناک‌تر است و راهنما باید بین گردشگران و محیط طبیعی ارتباط برقرار کند.

رودخانه ها هم درجه بندی دارند

محرابی گفت: رودخانه ها بنا به درجه سهولت یا خطرناک بودن قایق سواری در آنها درجه بندی و سطح بندی می شوند بنابراین توریست ها بنا به تمایل و قدرتی که دارند می توانند در هر کدام از این سطح ها قایقرانی کنند منتها سنجیده می شوند که در رودخانه هایی با چه درجه ای برای قایقرانی آنها مناسبتر است.

وی خاطرنشان کرد: معمولا توریست ها در رودخانه هایی با درجه یک تا سه قایقرانی می کنند چون این دسته از رودخانه ها خطرناک نیستند. اما رودخانه هایی که درجه آنها 4 تا 5 است خطرناک هستند و برای ورود توریست مناسب نیستند. رودخانه هایی با درجه 6 نیز از همه اینها خطرناکتر است. بنابراین اگر قرار باشد که نکات ایمنی را به درستی رعایت نکرده و یا مهارت لازم را نداشته باشیم بسیار خطرناک است.

بررسیهای محرابی و گروهش در انجمن رفتینگ ایران نشان می دهد، سفیدرود از نظر سطح‌بندی رودخانه‌ای، درجه دو است و پل‌رود در نزدیکی رحیم‌آباد رودسر نیز خطری ندارد و می‌توان در آنها قایق‌رانی کرد. رودخانه‌ هراز هم جریان تندی دارد و بیشتر قسمت‌های آن سطح پنج و شش است که برای فعالیت گردشگری مناسب نیست؛ ولی بخش‌هایی از آن سطح یک و دو است و برای افرادی که چندان اهل هیجان نیستند، مناسب است. ارمندرود نیز دارای سطح دو و سه است که فقط برای قایقرانی افراد بین 12 تا 50 سال مناسب است.