دكتر يونس حمامي لاله زار، مشاور فرهنگي انجمن كليميان تهران، در گفت و گو با خبرنگار گروه دين و انديشه خبرگزاري "مهر" در پاسخ به اين پرسش كه در آيين يهود نيايش به چه تعبيري است گفت : نيايش را با دو منظر مي تواند در نظر گرفت يكي مفهوم عام آن به معناي عبادت و پرستش ، مانند شكل دعاها، نمازها و مناجاتها كه در آيين يهود در زمان گذشته وقتي معبد بيت المقدس وجود داشت اين موضوع به شكل تقديم قرباني بوده است. در مفهوم عام تر و گسترده تر آن ، اگر انسان زندگي اش را بر اساس دستورات خداوند تنظيم كند و هر گامي كه بر مي دارد در نظرش رضاي خدا باشد در اين صورت كل زندگي نيايش است.
وي در ادامه افزود : نيايش در مفهوم خاص شامل دعاها و مناسك است. در جنبه تاريخي آن نيايش ها در آيين يهود و كتاب مقدس به شكل واحد و خاصي نيست . البته افراد در زمانها و موقعيتهاي خاص و يا براي رفع بلا و مصيبت و به شكلهاي مختلف دربرابر درگاه خداوند به نيايش و به عبادت مي پردازند اما در زمان هاي گذشته اين آداب شكل خاصي گرفتند و به صورت نمازها به وجود آمدند كه در ديدگاه توحيدي خداوند انسان را منشاء خير و خوبي مي داند و همه چيز را در اختيار او قرار مي دهد و آنچه را كه در اختيار انسان قرار داده است براي رضاي خداست.
دكتر حمامي نيايش ها را به نوعي نماد دانست و گفت : نمادها در زمانهاي مختلف متفاوت بودند كه جنبه عملي آن تقديم قرباني بود كه آن هم در زمان بر پايي بيت المقدس و در زمان حضرت داوود (ع) و سليمان (ع) در يك محل خاصي انجام مي شد و همراه با آن دعا ها اعمال ويژه اي هم انجام مي شد. اين قرباني ها در حد توان فرد بود. برخي كه متمول بودن گاوي را قرباني مي كردند و برخي ديگر آرد تقديم معبد مي كردند. در آن زمان اين اعمال جنبه اصلي داشته و درخواستها در كنار آن انجام مي شده است و حتي شكل نماز خواندن هم متفاوت بود. اما بعد از حضرت موسي (ع) و دستور تورات برگزاري دعا ها به شكل خاصي صورت مي گيرد. در طي تاريخ كه بيت المقدس اول توسط بخت النصر و بيت المقدس دوم توسط رومي ها ويران مي شود نماز جايگاه اصلي را پيدا مي كند و به شكل واحدي به وجود مي آيد. همچنين در نماز پوشش هاي به خصوصي وجود دارد كه پارچه مستطيلي است كه چهار گوشه آن بندهايي وجود دارد كه به حساب حروف ابجد بر اساس نام خداوند گره خورده و بر سر و دوش خود مي اندازند، اين نماز در آيين يهود " تفيلا " گفته مي شود. اين نماد پارچه اي به معناي اين است كه سر و دست آدمي بايد در راه خداوند باشد و نمازها در سه نوبت برگزار مي شود. دعاهاي خاصي در زمان اعياد، وقوع اتفاقات و بلاياي طبيعي و درخواستهايي از خداوند نيز وجود دارد.
مشاور فرهنگي انجمن كليميان تهران منابعي كه در آيين يهود به عنوان كتابهاي نيايشي استفاده مي شود را " سيدرويشاريم " ناميد و گفت : در كنار نمازهاي روزانه عده اي از كتاب مقدس و مزامير به عنوان دعا بهره مي برند و اشخاصي مانند ربي يهودا هلوي از عارفان اسپانيايي قرن 12 ميلادي است كه نيايشهاي عارفانه اي به درگاه خداوند دارد.
وي فلسفه نيايش را در آيين يهود مهم ارزيابي كرد و اظهار داشت : انسان به عنوان محوري ترين موجود در عالم هستي جايگاه ويژه اي ميان موجودات دارد. اين جايگاه ويژه به سبب اختيار است كه عملكرد انسان ارزشي بالاتر پيدا مي كند. به همين خاطر دعا كردن و نماز در تورات به عنوان اين است كه "خداوند را با تمام قلبتان پرستش كنيد ". به اين شكل انسان وقتش را در راه نيايش خداوند اختصاص داده و در منابع يهود آمده كه خداوند علاقمند و دوستدار و نيايش افراد صالح است. انسان موجود فراموش كاري است و به اين واسطه نماز از سوي خداوند بر بندگان تكليف شده كه در تمام زمان ها به ياد خداوند باشيد. شايد انسان توانايي هاي بسياري از لحاظ عقل و هوش داشته باشد اما نهايتا محتاج وجود بالاتري است كه حاضر و ناظر بر اعمال اوست و مسير كلي زندگي او را تعيين مي كند و به همين واسطه بر زندگي خودش ناظري آگاه را احساس مي كند. نيايش جنبه حقانيت آن وجود بي مانند است كه انسان حالت گفت و گو را با او متصور مي شود. انسان در حضور خداست و در حال مكالمه با اوست و جنبه انتظار پاسخ گويي و بيان او نيز در اين حالت وجود دارد كه نمونه عالي آن نيايش هاي انبياء است.
نظر شما