گفته‌هایم وارونه جلوه داده می‌شود/ تبریز شهر نمایشگاهی ایران است

به گزارش خبرنگار مهر، در دنیای اقتصاد مدرن امروز تجربه، دانش جدید و سبک و دیدگاه خاص از ضروریات است اما "حبیب ماهوتی" مدیرعامل 60 ساله نمایشگاه بین المللی تبریز از چهره هایی است که چاشنی "خبرسازی" را نیز خواسته یا ناخواسته همواره به فعالیتهای خود اضافه کرده است.

ماهوتی که از بنیانگذاران نمایشگاه بین المللی تبریز به شمار می آید، از همان ابتدای تاسیس در دهه 70 به مدت 19 سال مدیرعامل این مجموعه بوده و خوابهای زیادی برای توسعه این مجموعه دیده است که از ایجاد سالن های نمایشگاهی جدید و مدرن گرفته تا احداث سالن اجلاس سرانی که بتواند پاسخگوی حضور همزمان 15 رئیس جمهور باشد را شامل می شود.

او با وجود اینکه دل پری از کم لطفی برخی مجموعه های اداری به نمایشگاه بین المللی تبریز دارد بارها مدعی شد که تبریز به شهر نمایشگاهی ایران تبدیل شده ضمن اینکه در طول مصاحبه سعی کرد بگوید مایل است به دور از جنجال و هیاهو فقط به یک چیز بیاندیشد: تبدیل تبریز به شهر نمایشگاهی.

شاید حساس ترین موضوع مورد بحث،  مسائل و مشکلاتی بود که هر از چندگاهی گریبان او و مجموعه اش را گرفته و وی را دوباره بر صدر اخبار می آورد.

در این گفتگو از ماهوتی خواستم در خصوص مشکلات اخیرش شفاف تر توضیح دهد. وی با اکراه گفت: وقتی صحبت می کنم عده ای بلافاصله با سوء استفاده و طرح وارونه گفته هایم، مرا به دردسر می اندازند که در مواقعی زورم نمی رسد موضوع را حل و فصل کنم.

وقتی با اصرارم روبرو شد به شرط اینکه این جملات را منتشر نکنیم گفت: برای مثال شهرداری 18 میلیارد تومان عوارض از نمایشگاه بین المللی تبریز مطالبه کرده است که اگر قرار باشد این مبلغ را پرداخت کنیم باید نمایشگاه تعطیل شود .

گرچه ماهوتی از ما خواست این موضوع را ننویسیم، مباد باعث سوء تفاهم و اختلال در روند کاری مسئولان شود؛ اما "اشاره" خلاصه به گفته های وی در این حد خارج از لطف و دایره انصاف نبود!

متن این گفتگو بدین شرح است:

یکی از دلایل موفقیت و یا ناکامی مجموعه های نمایشگاهی همکاری یا عدم همکاری دستگاه های مختلف اداری با این مجموعه هاست. به نظر می رسد نظر مدیریت ارشد استان نسبت به جریان سرمایه گذاری و فعالیت های اقتصادی بسیار مثبت است اما این همراهی در مدیریت های رده میانی و پائین زیاد ملموس نیست.

تصمیمم این بود که به این مباحث وارد نشوم و حتی المقدور از بیان این مسایل اجتناب کنم اما موضوع این است که من از 18 سالگی فعالیتم را شروع و چندین واحد تولیدی دایر کرده ام اما در هیچ یک از بانک تسهیلات نگرفته ام در نمایشگاه بین المللی تبریز هم یک ریال به بانک ها بدهی ندارم و در حقیقت این نمایشگاه بار مالی به دولت نداشته است.

اما اینکه بگویم این نمایشگاه را من به تنهایی ساخته ام حرف منطقی نیست چرا که اگر در سال های اول حمایت های استاندار وقت و مدیران مسئول نبود هرگز چنین مجموعه ای ایجاد نمی شد و فعالیت نمایشگاهی با این عظمت که همه استان ها آن را به عنوان الگو قرار داده اند ادامه نمی یافت. اما نباید این را هم از نظر دور داشت که این علاقه به همکاری و تعامل در بین استانداران متفاوت بوده است و تعدادی از استانداران کم علاقه بوده اند و تعدادی علاقمند ولی همه آنها در مراسم های افتتاحیه و یا در جریان برگزاری نمایشگاه های مختلف حضور داشته اند.

من معتقدم که باید از مدیران مختلف دستگاه های اداری همکاری گرفت و از امکانات آن ها استفاده کرد نه اینکه در انتظار همکاری آن ها نشست. با این وجود برخی از مدیران رده های پایین نسبت به فعالان اقتصادی کم لطفی دارند و این کم لطفی باعث رکود فعالیت این عده می شود حالا چه نمایشگاه باشد، چه یک واحد تولیدی دیگر.

حرف من این است اگر مدیران کمی سعه صدر داشتند کارها حداقل در نمایشگاه به خوبی پیش می رفت و به اندازه 10 سال جلوتر از حالا توسعه می یافت.

در مورد تغییر و تحولاتی که طی دو دهه گذشته از نظر سخت افزاری و نرم افزاری در نمایشگاه بین المللی تبریز روی داده صحبت کنید.

نمایشگاه بین المللی تبریز دائم در حال تغییر و تحول است اما متاسفانه از نظر سالن و محل برگزاری نمایشگاه ها بنا به دلایلی در رکود هستیم ولی بر اساس مذاکراتی که شده احتمالاً این بخش راکد را نیز به زودی فعال کنیم با همه این اوصاف از نظر کیفیت برگزاری و تعداد نمایشگاه ها حرف اول را می زنیم و می توانیم ادعا کنیم نمایشگاهی در این مجموعه برگزار می شود مطمئناً برای واحدهای شرکت کننده مثمرثمر است.

در برگزاری یک نمایشگاه به اینکه صرفاً درآمدی داشته باشیم هرگز فکر نمی کنیم و همیشه سعی مان بر این بوده است مشکلات و موانع پیش روی ما تاثیری در برگزاری با کیفیت نمایشگاه ها نداشته باشد.

خوشبختانه امسال وارد نوزدهمین سال فعالیت نمایشگاه بین المللی تبریز می شویم که واقعاً حرکت بزرگ و امتیاز فوق العاده ای برای استان و منطقه است و برای ما هم افتخار بزرگی است که تلاشمان به جایی رسیده که اکنون تمام محافل معتبر بین المللی نمایشگاه بین المللی تبریز را به خوبی می شناسند و به عبارتی این نمایشگاه به مرجع تبدیل شده است.

بهتر است در خصوص مسایل مربوط به ثبت نام واحدها جهت حضور در نمایشگاه هم بدانید که از هم اکنون تا پنج، شش سال بعد برخی غرفه ها رزرو شده و بهمین خاطر می بینیم که در برخی نمایشگاه ها با کمبود غرفه و فضای فیزیکی برای واگذاری به واحدهای تولیدی جدید مواجه ایم؛ برای رفع این مشکل درصدد ایجاد سالن های جدید هستیم تا از نظر سالن هم بتوانیم جوابگوی متقاضیان باشیم به ویژه این نیاز را برای فراهم کردن بستر مناسب جهت حضور واحدهای خارجی و البته واحدهای جدیدالتاسیس بیش از گذشته احساس می کنیم.

مشخصاً چه برنامه ای در این زمینه دارید؟

در نظر داریم سه سالن ایجاد کنیم که احتمالاً تا پایان امسال به سرانجام خواهند رسید، طرح های اولیه این سالن ها به خوبی پیش می رود و امیدواریم طبق برنامه پیش بینی شده بتوان آن ها را در مدار استفاده در فضای نمایشگاهی قرار داد. از بین این سالنها، دو واحد به عنوان سالن صنعتی برای برگزاری نمایشگاه ها پیش بینی شده و یک سالن دیگر که "سالن اجلاس" نامگذاری شده برای برگزاری همایش هایی در سطح بین المللی است که حتی می تواند امکان برگزاری برنامه هایی با حضور همزمان و چند روزه 15 رئیس جمهور را تضمین کند. با ایجاد این سالن ها متراژ فضای نمایشگاهی مجموعه که هم اکنون 50 هزار مترمربع است، افزایش چشمگیری خواهد یافت.

آقای ماهوتی! بحثی که همواره در نمایشگاه ها مطرح می شود این است که بازدیدها تخصصی نیست و مردم برای گذران اوقات فراغت و یا نوعی تفریح در نمایشگاه ها حضور می یابند، برای برگزاری نمایشگاه های تخصصی و سامان دادن به وضع موجود چه تدبیری دارید؟

برگزاری نمایشگاه ها رو به تخصصی شدن است، در زمان حاضر برخی نمایشگاه های عمومی از همدیگر جدا می شوند و تعداد نمایشگاه ها با توجه به این تفکیک ها بیشتر و تخصصی می شود. درباره حضور مردم عادی نیز نمی توان ایرادی گرفت. درب نمایشگاه باز است و همه می توانند در آن حضور یافته و بازدید کنند؛ این رویه در تمام دنیا رایج است و نمایشگاه بین المللی تبریز نمی تواند استثنا باشد. همشهریان ما حق دارند تا در نمایشگاه حضور یابند و از تولیدات کشورشان دیدن کرده و احیاناً با تکنولوژی های جدید که از سایر کشورها در معرض دید قرار داده شده اند آشنا شوند.

اتفاقاً همین بازدید عمومی دستاوردهای بزرگی داشته که منجر به ایجاد واحدهای مختلف تولیدی و صنعتی جدید شده است. در تائید این صحبتم باید به تعداد واحدهای صنعتی آذربایجان شرقی اشاره کنم که در زمان تاسیس نمایشگاه بین المللی تبریز 700 واحد بود ولی الان شمار آن ها به هشت هزار واحد رسیده است؛ مطمئناً وجود نمایشگاه در افزایش این رقم بی تاثیر نبوده است چرا که در استان های فاقد نمایشگاه و با یک مقایسه ساده می توان به راحتی به صحت این گفته پی برد.

در این شرایط هم دو روز اول برگزاری نمایشگاه ها مختص بازدید متخصصان است و این فرصتی برای سرمایه گذاران، فعالان اقتصادی و صاحبان واحدهای تولیدی است تا به تبادل دیدگاه هایشان بپردازند اما اگر در طول برگزاری نمایشگاه و از بین 100 هزار بازدیدکننده پنج نفر هم آمده و چیزی چشمشان را بگیرد و آن ها ترغیب به فعالیت اقتصادی شوند، حرکت بزرگی است. در واقع این حرکت گامی در جهت شکوفایی اقتصاد استان است که می توان از آن به عنوان یکی از دستاوردهای نمایشگاه بین المللی تبریز نام برد.

هدفمندی یارانه ها مهم ترین پروژه اقتصادی بعد از انقلاب اسلامی بوده و ضرورت اجرای آن مورد تائید همه است اما شیوه اجرای آن مورد انتقاد برخی فعالان اقتصادی است. صرفنظر از ورود به جزئیات بحث، مککن است در مورد آثار اجرای این قانون بر صنعت نمایشگاهی کشورمان توضیح دهید؟

هدفمند کردن یارانه ها حرکتی مثبت و درست بود که باید در کشورمان اجرا می شد و هیچ کس ایرادی بر آن ندارد اما نحوه اجرای قانون گاهی طرح شده و دیدگاهایی در این خصوص ارائه می شود. به نظرم اگر این قانون با اندکی آرامش و به تدریج انجام می شد موفقیت ها بیشتر از حالا به دست می آمد.

(با اندکی مکث و البته با خنده) اجازه بدهید بگویم هدفمندی یارانه ها صاحبان صنعت را فقط ترسانده است که این ترس به مرور زمان از بین خواهد رفت.

نمایشگاه بین المللی تبریز هم بعد از اجرای قانون هدفمندی یارانه ها از نظر متراژ افت داشته اما از نظر کیفیت و کمیت واحدهای شرکت کننده هرگز. افت متراژ هم به این معنی است که مثلاً پارسال یک شرکت در فضایی به وسعت 200 متر غرفه می زد اما الان 24 متر برایش کفایت می کند.

از طرف دیگر با افزایش قیمت حامل های انرژی هزینه های نمایشگاه افزایش یافته اما با این وجود تا کنون قیمت واگذاری غرفه ها تغییر نکرده است و تا پایان امسال هم قصد افزایش قیمت نداریم ولی از سال بعد مبنای واگذاری غرفه ها 10 درصد افزایش خواهد یافت.

قبول می کنید که حضور شرکت های بزرگ بومی در نمایشگاه های مختلفی که در محل نمایشگاه بین المللی تبریز برگزار می شود کمرنگ شده است؟

برخی از شرکت ها تولیدات محدودی دارند و طی چند سال تحول چندانی ندارند لذا ضرورت ندارد در همه ادوار نمایشگاه حضور داشته باشند؛ بجای این شرکت ها، واحدهای جدید حضور می یابند که تولیدات جدید و یا آخرین دستاوردهای خود را عرضه می کنند.

با وجود اینکه شرکت های بزرگ بومی در نمایشگاه بین المللی تبریز حضور پیدا نمی کنند اما صاحبان این واحدها به طور مرتب در نمایشگاه حاضر شده و به تبادل نظر می پردازند.

فکر نمی کنید بخشی از عدم استقبال واحدها برای حضور در نمایشگاه به عملکرد خود نمایشگاه بین المللی تبریز برمی گردد؟ به نظر می رسد نمایشگاه بین المللی تبریز به خاطر اینکه رقیبی ندارد خودش را مکلف به افزایش سطح ارائه خدمات نمی بیند.

نه اصلاً! نمایشگاه های ایران را برای نمایشگاه بین المللی تبریز رقیب نمی بینم. من چشم اندازی در سال 64 برای نمایشگاه بین المللی تبریز ترسیم کرده بودم و آن این بود که می خواهیم تبریز را شهر نمایشگاهی ایران کنیم و اکنون ادعا می کنم که این چشم انداز محقق شده است؛ اغراق نیست که بگوییم نمایشگاه تبریز از نمایشگاه تهران برتر است؛ الان هم می گویم تبریز را شهر نمایشگاهی خاورمیانه خواهم کرد؛ چطور می شود که اعراب از ما جلو زده و برتریت خود را در دنیا نشان می دهد؟! یک بار دیگر می گویم اگر مسئولان حمایت کنند تا سه سال آینده تبریز را مرجع نمایشگاهی خاورمیانه می کنم.

در این شرایط چرا محوریت برخی نمایشگاه ها مانند نمایشگاه خودرو با وجود همه پتانسیل ها در منطقه به تبریز منتقل نمی شود؟

واحدهای تولیدی بنابه دلایل سیاسی به نمایشگاه های تهران می روند؛ در هیچ کجای دنیا نمایشگاه ها در پایتخت برگزار نمی شود بلکه مهم ترین نمایشگاه ها در استان های کوچک و شهرهای دور از پایتخت دایر می شود.معتقدم که نمایشگاه های تهران سیاسی است و صاحبان واحدها در تهران شرکت می کنند تا خود را به وزیر یا رئیس جمهور نشان دهند اما نمایشگاه تبریز تخصصی است و در کنار حضور متخصصان، مردم مخاطبان اصلی این نمایشگاه ها هستند.

در مورد نمایشگاه خودرو هم باید بگویم که امسال سیزدهمین دوره از این نمایشگاه در تبریز برگزار می شود اما نمایشگاه تهران یازدهمین دوره خود را تجربه خواهد کرد؛ در حقیقت مبتکر برگزاری نمایشگاه خودرو در ایران تبریز بوده است اما واحدها به خاطر همان مسایل سیاسی اقبال بیشتری برای حضور در نمایشگاه تهران دارند.

------------------------

گفتگو: حامد عاطفی فر