مرتضی حیدری آلکثیر از شاعران جوان آیینی که به ویژه در حوزه شعرهای بومی جنوب کشور دست به سرایش میزند در گفتگویی با خبرنگار مهر درباره رهنمودهای رهبر انقلاب درباره شعر آیینی و مداحی توضیح داد: در چند دیداری که حضور داشتم، متوجه شدم که ایشان خیلی صریح و شفاف روی اصل موضوعات انگشت میگذارند؛ مسائلی که فکر میکنیم میدانیم ولی وقتی عملکردمان را مرور میکنیم متوجه میشویم آنها را فراموش کردهایم. رهبر انقلاب با شناختی که از شعر دارند روی مسائل حکمتآموز و حکمتآفرین تاکید میکنند که ما برای دستیابی به آن اهداف باید تلاش کنیم.
این شاعر همچنین از جایگاه شعر قومی و بومی اینگونه گفت: شعرهای بومی و قومیتی را میتوان از نوع شعر آیینی دانست و حتی این شعر و برخی قالبهای قومی آیینیتر از شعرهایی با زبان معیار ایرانی هستند.
وی ادامه داد: شما ملاحظه میکنید در هیئتهای مذهبی و در مداحیهای قومیتی مردم بیشتر با اشعار ارتباط برقرار و آن حس حزن را دریافت میکنند. هرقدر شعر به زبان مادری افراد نزدیکتر باشد، مخاطب ارتباط بهتری با آن برقرار می کند و این امر در نوحهها دوچندان است.
مولف «تشنه در ابر» با اشاره به اینکه بهترین زبان شعری برای اینکه حس حزن مخاطب را برانگیزد، زبان مادری است بیان کرد: شعرهایی که به زبانهای بومی سروده میشوند، بیشترین ظرفیت را برای انتقال لطافت و عاطفه موجود در ادبیات دارند.
آلکثیر افزود: من در نشست اخیری که در محضر رهبر انقلاب بودیم، شعری در قالب «ابوذیه» خواندم که این قالب را مداحها در قسمتهای حساس روضه و اوج اشک استفاده میکنند و هیچ قالبی به اندازه ابوذیه سلیقه عام و خاص را در مداحی پاسخ نمیگوید.
حیدری آل کثیر در حال شعرخوانی در آخرین جلسه شاعران آئینی در محضر رهبر انقلاب
این شاعر با تاکید بر اینکه ابوذیه قالب شعری غنی است، توضیح داد: این قالب به راحتی معانی مختلف را در 4 بیت در خود میگنجاند و مانند دوبیتی است که به دلیل زبان ساده ولی عمیقش همه مردم را برمیانگیزاند.
وی اضافه کرد: ظاهرا اینگونه است که این قالبهای بومی مورد بیمهری قرار گرفتهاند و در مداحیهای شهرهای بزرگ کمتر مورد استفاده قرار میگیرند، ولی در شهرهای کوچکتر زیاد استفاده میشوند و گرمی مجالس از آنهاست به طور نمونه در شهرهای جنوب کشور همچون شوشتر، دزفول، بهبهان و ... از همین قالب شعری استفاده میکنند ولی در کلان شهرها سبکهای جدید وارد شده و معمولا از آنها استفاده میشود.
آلکثیر استفاده یک مداح از قالبهای مختلف و متناسب با شرایط را از بینش یک مداح دانسته و گفت: در بین قالبهای شعر عربی ابوذیه، موّال و قصیده عربی در یک ردیف هستند؛ ولی از لحاظ ساختار ابوذیه 4 بیت دارد که 3 بیت قافیه جناس دارد و به همین دلیل خیلی بهتر معنا را انتقال میدهد و حس عجیبی ایجاد میکند که در هیچ قالب دیگری چنین نیست.
وی در پایان گفت: من به مداحان پیشنهاد میکنم تا جایی که امکان دارد از این قالبهای متفاوت استفاده کنند. مثلا به دوبیتی توجه داشته باشند که در زمان جنگ هم بهترین قالب برای مداحی بود. اگر مداحان در انتخاب قالبها تجدیدنظر و قالبهای فراموششده را احیا کنند مجالس گرمتری خواهند داشت.
یادآور میشود، آلکثیر روز چهارشنبه گذشته در آستانه میلاد خجسته امام علی (ع) در دیدار رهبری به خوانش این ابوذیه پرداخته بود:
نردلک حبه حبه انصوغ شعبان
وعلی وحشتنه ثغرغک دوم شعبان
یعادل کل فرحنه نصف شعبان
متی ننظر جمالک سطع ضیه؟
(دوباره دانه دانه برمیگردیم و شعوب (مردم تو) میشویم
چرا که بر وحشت تاریکمان لبخند تو همیشه ساطع است
نیمه شعبان تمامی شادی ماست
بگو در کدام روز میبینیم که زیبایی تو نورش را نمایان کرده است؟)
رهبر معظم انقلاب بعد از خواندن این ابوذیه، بیمقدمه یک ابوذیه خواندند که به گفته آلکثیر، یک ابوذیه عاشقانه است. و اما آن شعر:
إلبرد بشفاک یدعج والله لیله
مضت لیله ابوصالک والله لیله
عثربیها الدهر واحواک لیه»
نظر شما