بسیاری از کتابهای موجود در کشور قابل اعتنا نیستند

دکتر محمد بقایی ماکان در گفتگو با خبرنگارمهر در مورد ضوابط و معیارهای انتخاب یک اثر برای بررسی و نقد گفت: هر اثری که منتشر می‎شود با یک بررسی مختصر قابل ارزیابی است که آیا به کار مطالعه می‏آید یا خیر، همین الگو برای منتقدان در حوزه‏‎های مختلف دارای اعتبار است. امرزه متاسفانه کتابهایی که در کشور منتشر می‎شوند به دلایل مختلف که مهمترین آن شیوه نگارش است در خور اعتنا نیستند و این همان نکته مهمی است که هر منتقد و کارشناس در حوزه فکری خود به سادگی در می‏‎یابد.

وی افزود: بنابراین انتخاب کتاب قابل بحث و بررسی، کار دشواری نیست. اما منتقد پس از یافتن چنین کتابی لازم است آگاهی کافی نسبت به محتوای آن داشته باشد. گاهی انتظار می‏رود که میزان آگاهی منتقد از خود نویسنده نیز اگر بیشتر نیست کمتر هم نباشد. دیگر اینکه منتقد باید عاری از حب و بغض باشد و کتاب را به معنای واقعی کلمه نقد کند. یعنی نیک و بد آن را با هم درنظر بگیرد.

این کارشناس زبان و ادبیات فارسی درادامه تصریح کرد: متاسفانه در کشورما انتقاد از معنای اصلی خود خارج شده است و به مفهوم ایراد گرفتن و چون و چرا کردن به کار می‎رود و حتی گاهی جنبه اهانت و دشنام به خود می‎گیرد که به هیچ یک از اینها نمی‏توان نام نقد داد و به قول حافظ اگر این نقدها را عیار بگیرند نامی جز هتاکی، ناسزاگویی و خصومت بر آنها نمی‎توان نهاد.

بقایی ماکان درباره اینکه چگونه خود را برای نقد و برسی یک اثر آماده می‎کند نیز اظهار داشت: طبیعی است که هر  منتقد برای نقد هر موضوع و اثری باید نسبت به آن اشراف داشته باشد، این اشراف حاصل سالها تجربه است که اندک اندک در ذهن منتقد جمع می‎شوند و این آمادگی را در او پدید می‎آورد که دست به کار نقد بزند. بر این اساس کسی می‏تواند خود را منتقد بنامد که علاوه بر ذهنی جستجوگر و باریک بین دارای آگاهیهای لازم در موضوع مورد نقد خود باشد.