شعله های روشن و مسئولان خاموش/ مشعلهای گاز رومشکان سه ماهه شدند!

به گزارش خبرنگار مهر، شعله ور شدن زبانه های آتش در دل کوه "درمره" بخش رومشکان شهرستان کوهدشت از فروردین ماه سالجاری آغاز شده و به گفته کارشناسان گازی که در منطقه مشتعل شده گاز طبیعی است که این امر حکایت از وجود یک میدان نفت و گاز در منطقه دارد.

با این اوصاف از زمانی که اولین شعله های گاز بر بالای کوه "درمره" شهرستان کوهدشت مشاهده شد بیش از دو ماه می گذرد ولی همچنان کارشناسان وزارت نفت موفق به مهار گاز در منطقه نشده اند تا این سرمایه ملی به راحتی از دست برود.

نشت گاز جاذبه گردشگری شد!

این در حالیست که وقوع این پدیده نادر در استان لرستان موجب هجوم سیل علاقمندان برای دیدن شعله های گاز در منطقه شده است به طوریکه روزانه صدها نفر از این محل بازدید می کنند و با شعله های گاز که از جای جای کوه بیرون می زند عکس یادگاری می گیرند.

عکسهای جدید نشت گاز در رومشکان - این عکسها در هفته جاری گرفته شده است

این در حالیست که کارشناسان مختلف در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد علت نشت گاز دو احتمال را مطرح کردند که یکی از آنها که قوت بیشتری دارد نشت گاز به دلیل عملیات های اکتشاف نفت در منطقه است و احتمالی که قوت آن ضعیف تر است وجود منبع گازی دیگری در محل نشت گاز است که به دلایل مختلف از جمله شکستگیهای زمین به سطح زمین آمده است.

با این حال کارشناسان شرکت نفت در آخرین اظهار نظری که در جلسه بخشداری رومشکان داشته اند عنوان کرده اند که این نشست گاز ربطی به چاههای حفر شده در منطقه ندارد تا اظهار نظر در این زمینه پیچیده تر شود.

به هر روی این روزها در حالیکه معلوم نیست عملیات مهار گاز در چه وضعیتی قرار دارد و اصلا در این زمینه اقداماتی انجام می شود یا خیر این مردم هستند که با حضور در محل کوههای مرکز بخش رومشکان از مشعلهای گاز موجود در منطقه دیدن و گاهی از این گازی که به راحتی هدر می رود برای پختن غذا و گرم کردن چای استفاده می کنند تا دلشان نسوزد که این گاز چرا به راحتی از دست می رود.

گاز تمام شود مشعلها هم خاموش می شوند!

در آخرین اظهار نظر مسئولان مدیر کل مدیریت بحران استان لرستان گفته بود که مطابق اظهارات کارشناسان شرکت ملی حفاری نشت گاز ارتباطی به محل چاه ندارد ولی به حفاریهای انجام شده در منطقه بی ارتباط نیست.

رضا آریایی با تاکید بر اینکه خود چاههای حفر شده نفت دچار نشتی نشده اند، یادآور شد: توجه به اینکه محل نشت گاز بیش از دو هزار و 500 متر زیر زمین است چاره ای نداریم به جز اینکه بگذاریم گاز بسوزد تا خودش تمام شود.

وی در مورد خطرات شعله های آتش برای محیط زیست منطقه نیز با اشاره به فنس کشی اطراف شعله های آتش، یادآور شده بود که به منظور جلوگیری از سرایت آتش به مزارع و مراتع مقرر شده است که در نزدیکی این منطقه "آتش بر" هایی احداث شود.

به هر روی هر چند مسئولان و کارشناسان امیدوار بودند که در مدت زمان کوتاهی این شعله های آتش فروکش کند و خاموش شود ولی همچنان کوه "درمره" بخش رومشکان شاهد مشعلهای گازی است که در میان سکوت مسئولان شرکت نفت در حال سوختن است.

هر چند تلاش خبرنگار مهر برای ارتباط با کارشناسان شرکت نفت مستقر در منطقه نتیجه ای به دنبال نداشت ولی به نظر می رسد تنها کاری که برای جلوگیری از سرایت آتش انجام شده فنس کشی کوه درمره و قرق کردن منطقه بوده است و هنوز توفیقی برای مهار این گاز حاصل نشده است.

احتمالات پیرامون علت های نشت گاز

استاد دانشگاه شهید چمران اهواز که در این رابطه با خبرنگار مهر گفتگو می کرد با اشاره به دلایل نشت گاز در منطقه تصریح کرد: نشت گاز ممکن است به دو دلیل طبیعی و مصنوعی در منطقه رخ داده باشد.

دکتر رامین کرمی از دلایل مصنوعی نشت گاز به تزریق گاز در چاههای در دست بهره برداری نفت اشاره کرد و گفت: در برخی از میادین نفتی برای خروج نفت از تزریق گاز استفاده می شود که ممکن است در حین این عملیات به دلیل شکستگی سنگ ها این گاز از جای دیگری سر دربیارود.

وی ادامه داد: این در حالیست که اگر در منطقه چاه در حال بهره برداری وجود ندارد تزریق گاز به صورت مصنوعی یک احتمال منتفی است.

وی با تاکید بر اینکه در صورت منتفی بودن عامل مصنوعی باید به دنبال عامل طبیعی نشت گاز بود، ادامه داد: در این زمینه نیز دو احتمال مطرح است که یکی از این احتمالات وجود یک چشمه گازی در منطقه و نشت آن به سطح زمین به علت حرکت های تکتونیکی و شکستن سنگها می باشد و احتمال دیگر اختلال در سیستم حفاری چاههای نفت در منطقه است.

اختلال در روند حفاری چاههای نفت یک احتمال ضعیف است

کرمی که دارای دکترای زمین شناسی مهندسی است با یادآوری اینکه در چاههای حفاری شده تمام مجرا تحت فشار گاز قرار دارد، عنوان کرد: در صورتیکه در حین عملیات حفاری اختلالی به وجود بیاید احتمال نشت گاز وجود دارد.

وی با تشریح روند حفاری چاههای نفت به نحوه پوشش و سیمانته کردن چاهها اشاره کرد و یادآور شد: در هنگام عملیات حفاری پس از انجام کار جداره گذاری چاه را سیمانته و سپس محیط چاه را ایزوله می کنند و پس از تست چاه و اطمینان از این فرآیند کار را آغاز می کنند.

این استاد دانشگاه معتقد است که در عملیات حفاری چاههای نفت این رویه به دقت انجام می شود و ادامه می دهد: البته این احتمال وجود دارد که اختلال در هر کدام از مراحل پوشش چاه موجب نشت گاز شود چرا که وقتی چاه حفر می شود تمام مجرای چاه از سیال پر می شود و کوچکترین اختلال ممکن است منجر به نشت گاز شود.

کرمی ادامه داد: در مجموع امکان این امر وجود دارد که به دلیل نقص در عملیات ایزوله سازی و "کیسینگ ناموفق" چاه از طریق لایه های سنگی سستی که در منطقه وجود دارد گاز نشت کرده و از شکاف های کوه بیرون زده باشد.

وی که پیش از این در عملیات حفاری چاههای نفت حضور عملیاتی داشته است، تصریح کرد: به هر حال با توجه به اینکه به طور معمول در حفاری چاهها این عملیات به شکل دقیق صورت می گیرد احتمال این موضوع ضعیف است.

هر گونه نشت گاز به یک منبع نیاز دارد / کارشناسان می توانند علت را پیدا کنند

کرمی با تاکید بر اینکه همه موارد مطرح شده پیرامون علت نشت گاز تنها در حد یک احتمال قابل بررسی است، عنوان کرد: کارشناسان مستقر در منطقه می توانند با آزمایش هر کدام از احتمالات به علت دقیق نشت گاز دست پیدا کنند.

وی با تاکید بر اینکه بدون فعالیت کارشناسی و مطالعه نمی توان در این زمینه اظهار نظر دقیق کرد، بیان داشت: به هر حال هر گونه نشت گاز به یک منبع نیاز دارد که این منبع باید در منطقه شناسایی شود.

این استاد دانشگاه شهید چمران اهواز در مورد برآورد حجم گاز خارج شده در منطقه نیز عنوان کرد: خیلی نمی توان با قاطعیت در مورد حجم گاز خروجی اظهار نظر کرد ولی به شکل تخمینی می توان با اندازه گیری سرعت، فشار، چگالی و همچنین وسعت سطح خروجی گاز این میزان را برآورد کرد.

تبعات زیست محیطی نشت و سوختن گاز در منطقه

کرمی همچنین در ادامه سخنان خود به تبعات زیست محیطی نشت گاز اشاره کرد و گفت: با توجه به نحوه خروج گاز در منطقه این گاز به شکل کامل سوخته نمی شود که با این اوصاف علاوه بر تولید دی اکسید کربن ما شاهد تولید اکسیدهای مضر دیگری در پی سوختن گاز در منطقه هستیم.

وی تصریح کرد: از سوی دیگر با توجه به اینکه ناخالصی های دیگری به همراه گاز از شکافهای کوه خارج می شود سوختن آنها می تواند به شکل اکسیدهای سمی وارد محیط اطراف شود که این اکسیدها بسیار خطرناک هستند.

دکتر رامین کرمی با تاکید بر اینکه نشت و سوختن گاز در منطقه به طور قطعی با خود مشکلات زیست محیطی را به همراه دارد، یادآور شد: حتی اگر این گاز به طور کامل هم سوخته شود بازهم سمومی را در هوا پراکنده می کند که این سموم دارای خطراتی هستند.

مسئولان در انتظار خاموش شدن شعله ها؛ شعله ها چشم به راه تمام شدن گاز!

به هر حال این روزها مسئولان منتظر مانده اند تا مشعلهای گاز رومشکان به خودی خود خاموش شوند و گویا هیچ تلاشی برای مهار این گاز و یا حداقل اعلام علت نشت آن صورت نمی گیرد.

به نظر می رسد حداقل کاری که مسئولان شرکت نفت باید انجام دهند بررسی علت نشت گاز در منطقه و اعلام آن به مردم است نه اینکه با بی ارتباط دانستن نشت گاز به حفارهای صورت گرفته صورت مسئله را پاک کنند.

در حالیکه کارشناسان شرکت نفت ارتباط نشت گاز به حفاری چاههای نفت صورت گرفته در منطقه را رد می کنند که هنوز خود آنها دلیلی برای این نشت گاز اعلام نکرده اند که این امر موجب بروز شایعاتی در میان مردم شده است.

بنابر این گزارش عملیات اکتشاف نفت در شهرستان کوهدشت پیش از این توسط شرکت اکتشافی "سی ان پی سی" وابسته به شرکت نفت متشکل از کارشناسان ایرانی و چینی مستقر در منطقه از سالها قبل آغاز شده و پیش بینی می شود این میدان نفتی حداقل قابلیت استخراج روزانه 10 هزار بشکه نفت را داشته باشد.