به گزارش خبرنگار مهر، درست است که راه اندازی مناطق ویژه اقتصادی در توسعه اقتصادی و صنعتی استانی مانند آذربایجان شرقی بسیار موثر است اما تحلیلگران و اقتصاددانان می گویند ایجاد و راه اندازی چنین مناطقی بیش از آنکه به نفع توسعه آذربایجان شرقی باشد می تواند پیامدهای ناخوشایندی داشته باشد که قادر است روند توسعه استان را با چالش مواجه کند.
اقتصاددانان با اشاره به وجود منطقه آزاد تجاری صنعتی ارس در آذربایجان شرقی، ایجاد مناطق ویژه اقتصادی جدید در این استان را عامل تضعیف کننده نقش ارس می دانند و بر این باورند هیچ توجیهی برای این اقدام نمی توان یافت.
آنان همچنین ایجاد مناطق ویژه اقتصادی جدید در آذربایجان شرقی را مغایر با مفاد طرح آمایش سرزمین این استان قلمداد می کنند و معتقدند بی توجهی به رعایت مفاد این طرح باعث برهم خوردن چارجوب شهری شده و هدفگذاری برای رفع محرومیت از مناطق دورافتاده را با چالش های اساسی مواجه خواهد کرد.
اقتصاددانان از سوی دیگر ایجاد منطقه ویژه اقتصادی جدیدی به نام سهلان در مجاورت کلانشهر تبریز را در تضاد با نظریه "بسط تمرکز" دانسته و اعتقاد دارند، بر اساس این نظریه فعالیت های اقتصادی باید به خارج از شهرهای بزرگ هدایت شود در حالیکه با ایجاد منطقه ویژه اقتصادی در سهلان، فعالیت های اقتصادی در این کلانشهر به نوعی توسعه پیدا می کند.
آنان هشدار می دهند که در صورت عدم رعایت مفاد طرح آمایش سرزمین آذربایجان شرقی و نیز قرار گرفتن در نقطه مقابل نظریه علمی بسط تمرکز، مشکلات موجود بیشتر شده و به این ترتیب مناطق محروم، محروم تر و مناطق با رفاه نسبی، مرفه تر خواهند شد.
صرفنظر از این دیدگاه ها، نظرات دیگری ارائه می شود که محور آن ها مبتنی بر وجود یک پشتوانه فکری به دنبال اندیشه ایجاد و یا توسعه مناطق ویژه اقتصادی است که در حقیقت تحقق بخش توسعه منطقه است.
مدافعان این نظریات می کوشند مطرح کنند که در صورت رعایت اهداف پیش بینی شده برای فعالیت مناطق ویژه اقتصادی مانند سپردن اداره این مناطق به بخش خصوصی و یا استفاده از نیروهای ماهر و مجرب، جریان توسعه استان و کشور شتاب گرفته و مشکلات در مسیر مرتفع شدن قرار می گیرند.
در کشورمان بعد از ابلاغ سیاستهای اصل 44 قانون اساسی، مناطق آزاد و ویژه اقتصادی اهمیت شایان توجهی یافتند. این مناطق حدود دو دهه پیش، بر اساس مواد 19و 20 قانون برنامه اول توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور شکل گرفتند و هم اکنون شش منطقه آزاد و 17 منطقه ویژه اقتصادی در کشور فعالیت میکنند و به زودی با نهایی شدن روند قانونی تشکیل 23 منطقه پیشنهادی جدید، این مناطق ویژه نیز به جرگه مناطق ویژه موجود کشور خواهند پیوست.
اهداف مناطق ویژه اقتصادی پشتیبانی از فعالیتهای اقتصادی و برقراری ارتباط تجاری بینالمللی و تحرک در اقتصاد منطقهای و تولید و پردازش کالا، انتقال فناوری، صادرات غیرنفتی، ایجاد اشتغال مولد و جلب و تشویق سرمایهگذاری داخلی و خارجی، صادرات مجدد، ترانزیت و انتقال کالا تعیین شده است.
..............................
حامد عاطفی فر
نظر شما