دکتر محسن جوادی در گفتگو با خبرنگار مهر در پاسخ به پرسشی درباره مبانی و جایگاه فلسفه غرب در دنیای امروز به حوزه تخصصی مطالعات خود یعنی فلسفه اخلاق اشاره کرد و گفت: فلسفه اخلاق تأملاتی فلسفی و پرسش‌هایی درباره مقولات اخلاقی است که هم توصیفی‌اند و هم هنجاری.
جوادی یادآور شد: زادگاه جدید فلسفه اخلاق در دنیای امروز به یک معنا غرب است. البته در دوره‌های دیگری مثل یونان یا در جهان اسلام نیز به این بحث پرداخته شده اما ریشه فلسفه اخلاق در دوران جدید را می‌توان در فلسفه تحلیلی جستجو کرد.
عضو هیئت علمی دانشگاه قم با اشاره به اینکه فلسفه اخلاق در غرب رونق بسیاری دارد و دامنه‌اش را به حوزه‌های گوناگونی چون پزشکی و مانند آن نیز گسترانیده است، تصریح کرد: این مباحث در جهان اسلام هم با موج ترجمه، اساتید و دانشجویانی که در غرب تحصیل کرده‌اند یا به واسطه پیشرفت‌های صورت گرفته در زمینه امکانات ارتباطی مطرح شده و وارد جامعه ایران شده است؛ تا آن‌جا که حتی بسیاری از این مباحث در قالب نقد در جامعه ما نیز مورد بحث قرار گرفته‌اند.
وی با یادآوری اینکه مواجهه با مباحث اخلاقی غربی اجتناب ناپذیر است، گفت: به جای مواجهه حذفی همان الگویی را پیگیری کنیم که اولین اندیشمندان مسلمان با فلسفه یونان داشتند، به عنوان مثال در فارابی می‌بینیم که وی مطالب را آن قدر بومی کرد که گویی آنها را از متون بومی برگرفته است یا خواجه نصیرالدین طوسی آن‌چنان مباحث فلسفه را مورد بحث قرار داده و در قالب کلام اسلامی طرح کرده که گویی نمی‌توان تفکیکی میان آنها قائل شد.
این پژوهشگر فلسفه اخلاق با تأکید بر اینکه هضم و مواجهه درست با این گونه مسائل بسیار مهم است، یادآور شد: دین ما می‌گوید باید روش عقلی داشته باشیم و بنابراین مهم این است که به روش عقلی مباحث مختلف را تحلیل کنیم. آشنایی سطحی خطرناک است. آشنایی باید عمیق باشد تا موجب کژفهمی نشود. همان گونه که آشنایی عمیق اندیشمندان اسلامی با فلسفه یونان در گذشته و فهم درست آنها، رمز پویایی فلسفه اسلامی بوده است.
جوادی در پایان گفت: پس از آشنایی عمیق است که فهم اتفاق می‌افتد و در نهایت امور به نحوی پیش خواهند رفت که هم با مبانی فرهنگی و اعتقادی ما سازگار خواهند بود، هم اعتبار عقل زیر سؤال نخواهد رفت و هم نقاط ضعف بنیان‌های این افکار آشکار خواهد شد.
نظر شما