به گزارش خبرنگار مهر، باغ اکبریه بیرجند با وسعتی حدود 45 هزار متر مربع با شماره 2326 در 20خردادماه سال 1378 هـ.ش در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
همچنین این باغ اخیرا در سی و پنجمین اجلاس یونسکو در فهرست آثار جهانی به ثبت رسید و جزء 9 باغ برتر ایرانی ثبت جهانی شد.
این باغ در سه دوره تاریخی زندیه، قاجاریه و پهلوی اول به عنوان محل سکونت، پذیرایی و انجام امور دیوانی مورد استفاده قرار می گرفت.
باغ اکبریه در بستری کوهستانی واقع شده و متشکل از دو بنا است که قدیمی ترین آن ساختمانی متعلق به حشمت الدوله پدر ابراهیم شوکتالملک که تاریخ احداث آن به اواخر دوره زندیه و اوایل دوره قاجاریه (1364ـ1300هـ . ق) می رسد و بنای دیگری که در این مجموعه واقع است ساختمان تشریفات است که توسط شوکت الملک بنیان شده است.
بنای مزبوردر دور حکومت پهلوی وقف آستان قدس رضوی شد و در سال 1371 در اختیار سازمان میراث فرهنگی قرار گرفت.
در حال حاضر اگرچه بخشی از آن به عنوان موزه استفاده می شود ولی می توان گفت بخش بزرگی ازاین باغ زیبای ایرانی در اختیار سازمان میراث فرهنگی و گردشگری خراسان جنوبی قرار دارد.
از بخش مرکزی که در دوره قاجار احداث شده به عنوان موزه باستان‌شناسی و مردم شناسی استفاده می شود. بخش ساخته شده در دوره پهلوی کاربری اداری دارد و بالاخره دیگر بخش‌ها به سفره‌خانه و چایخانه سنتی اختصاص یافته است.
این مجموعه شامل باغ، عمارت، سر در ورودی، اصطبل، حمام، خمخانه بخش اداری، تالار تشریفات، استخر و غیره مریوط به دور صفویه است.
این مجموعه دارای تزئینات مقرنس، گچکاری و آیینه کاری در داخل و آجرکاری در نمای خارجی است.
انعکاس تصویر باغ در حوض مقابل عمارت و میان باغ تایید ویژه ای بر حس چند بعدی فضا دارد و این نکته را بیان می کند که باغ نه تنها در چهار جهت اصلی بلکه در جهت زمین و آسمان نیز گسترانیده شده است.
به زعم بسیاری از کارشناسان گردشگری ثبت جهانی باغ اکبریه، استان خراسان جنوبی را در ردیف مقاصد گردشگران بین المللی قرار خواهد داد که با انگیزه دیدار از آثار جهانی بشر به این استان سفر خواهند کرد.
اگر چه خبرگزاری مهر در سال های گذشته نیز گزارشی از بناهای تاریخی بسیار زیبا و کهن استان که به عنوان ساختمان اداری مورد استفاده قرار می گرفت تهیه نمود، اما در این زمینه هیچ اقدامی برای جابجایی ادارات از سوی مسئولین امر انجام نشد و اکنون با ثبت جهانی باغ اکبریه بیرجند مهر این رسالت را داشت تا باری دیگر به مسئولین امر گوش زد نماید که در شان یک میراث جهانی نیست که به عنوان ساختمان اداری از آن استفاده شود.
اگر چه اقدام میراث فرهنگی در ثبت جهانی این مجموعه را نمی توان نادیده گرفت اما آیا میراث فرهنگی می تواند این حق را برای خود مسلم داشته باشد که بنایی که هم اکنون در میراث جهانی ثبت شده است را در انحصار یک ساختمان اداری داشته باشد؟
با ثبت جهانی باغ اکبریه بیرجند علاوه بر اینکه یونسکو اقداماتی برای معرفی این باغ به افراد دیگر نقاط جهان انجام می دهد، این باغ زیبای ایرانی را از حمایت های دیگر این سازمان بین المللی نیز برخوردار می کند.
متاسفانه بی مهری مسئولان و سازمان میراث فرهنگی در حق اماکن تاریخی بیرجند و به طور کلی استان خراسان جنوبی باعث عدم آشنایی مردم به ویژه جوانان با تاریخ این استان شده و عدم استفاده عمومی از این بنا ها جذب گردشگر به این استان را به حداقل رسانده است.
خبرگزاری مهر آماده انعکاس توضیح و نظرات مسئولان ذیربط در این خصوص است.
..............
گزارش: فاطمه زیراچی
نظر شما