دراين ميان، هيچگونه ترديدي نيست كه فيلمهاي متحرك هاليوود مخاطبانش را با تصاوير و اصواتي آشنا كرده اند كه درصورت عدم حضور چنين رسانه اي، هيچگاه امكان تجربه آن براي مردم نواحي دور وجود نداشت . توليدات هاليوودي مخاطبان ودوستداران سينما را به دنياي هم واقعي و هم فانتزي رهنمون مي شدند و آنها را تااعماق زمين و اوج آسمان پيش مي بردند.
اما آنچه كه دراين ميان ازاهميت بسياري برخورداراست رسالتي است كه برعهده رسانه ها گذاشته شده وصنعت فيلمسازي غرب بارها وبارها نشان داده كه هيچگونه تعهدي نسبت به آن احساس نمي كند.
تاريخ شكل گيري فيلمهاي سينمايي درهاليوود نشان مي دهد كه هاليوود معمولا تصويري مغشوش از سرزمين هاي ناشناخته جهان وساكنان آن ارائه مي دهند. ساخت فيلم درمورد اقليتهاي جهان همچون جوامع سياه پوست، افراد بومي سرزمين هاي مختلف، آسيايي ها وبه و يژه مسلمانان و نمايش تصويري نا متعارف ازمردمان اين سرزمينها، بي ترديد نشان دهنده غرض ورزي است كه ساليان سال ازسوي هاليوود اعمال شده و هاليوود نشان داده كه هيچ تمايلي به تغييررويه خود ندارد.
نگاهي اجمالي به فيلمهاي توليد شده درسالهاي دورونزديك نشان مي دهند كه تمامي اين ملتها از يوي هاليوود مورد تهاجم قرارگرفته اند، اما ترديدي نيست كه اين تهاجم درمورد جوامع مسلمان با شدت بيشتري همراه بوده است وتصاويركليشه اي ومنفي كه ازساكنان سرزمينهاي مسلمان نشين ارائه شده ، مغرضانه ترازسايراقوام بوده است.
اين تخاصم و تهاجم تبليغاتي- فرهنگي هاليوود درشخصيت سازي منفي ازافراد ساكن درخاورميانه و پرداختن به فرهنگ عرب، به ويژه اسلام با نگاهي انتقادي و نفي گرايانه، ازدهه 1920 وبا شكل گيري فيلمهاي صامت آغازشد.
فيلمهاي "شيخ " محصول سال 1921 و" پسرشيخ" محصول سال 1926 با شركت " رادولف والنتينو" ازجمله نخستين آثاري بودند كه تصويرمنفي ازمسلمانان درفيلمهاي هاليوودي ارائه دادند.
درهردواثر، مسلمانها انسانهايي دزد ، كلاهبردار، قاتل و ظالم معرفي شده اند و البته فيلمهاي ديگري هم كه دراين دهه كليد خوردند ، همچنان به ارائه تصوير منفي ازمسلمانان ادامه دادند و درنهايت اين تصويرجعلي، منفي و اغراق آميزاز مسلمانان، براي آثارهاليوودي يك وحدت رويه شد.
فيلم هاي"آهنگ عشق"(1923 )،"كافه اي درقاهره" و"عروس كوير" درزمره اين آثارجاي دارند .
فيلم"آهنگ عشق" داستان يك فرمانده فقيرالجزايري را روايت مي كند كه توطئه هاي كلوني فرانسه را خنثي كرده وبه شاه آفريقاي شمالي تبديل مي شود.
دراين ميان فيلم "كافه اي درقاهره" محصول سال1924 نيز شرح حال يك راهزن عرب را درمحوريت دارد كه يك مرد وزن انگليسي را به قتل مي رساند اما دخترشان را نزد خود نگه مي دارد تا با وي ازدواج كند.
به گزارش خبرگزاري " مهر" فيلم " عروس كوير" محصول سال 1928 شرح حال مرد عربي به نام " قاسم بن علي " است كه رهبري گروهي ازعربهاي ملي گرا را كه توسط افسران فرانسوي دستگيرشده اند ومورد شكنجه قرارگرفته اند ، برعهده مي گيرد.
تمامي اين فيلمها مسلمانان را به عنوان افرادي خشن وظالم معرفي مي كنند ونكته جالب توجه دراينجاست كه درپايان نشان مي دهند درنبردي كه ميان مسلمانها وغربي ها درگرفته است ، موفقيت ازآن غربيهاست.
فرمانده الجزايري فيلم " آهنگ عشق " توسط سربازهاي فرانسوي به قتل مي رسد، دختري كه قراراست درفيلم " كافه اي درقاهره " با مرد مسلمان ازدواج كند توسط يك مرد انگليسي نجات مي يابد وفيلم " عروس كوير" دربرگيرنده فرارشخصيتي است كه " بن علي " را دستگيركرده وبه قتل رسانده است .
دراين ميان فيلم " پسرصحرا" ازجمله فيلمهاي صامتي بود كه ازنقطه نظرمتفاوتي به تخريب پنداره موجود نسبت به مسلمانها پرداخت.
اين اثرشرح حال پسري به نام " رائول" است كه توسط يك قبيله كويرنشين عربي بزرگ مي شود .اوبه " باربارا " كه دختريك افسراست علاقه مند مي شود اما ازآنجايي كه عرب ومسلمان است با پاسخ منفي دخترمورد علاقه اش مواجه مي شود اما زمانيكه درفيلم مشخص مي شود كه ريشه هاي " رائول " عربي نيست ازسوي باربارا مورد پذيرش قرارمي گيرد.
اين اثربي ترديد القا كننده اين مفهوم نژاد پرستانه است كه عربها ومسلمانان غيرقابل تحمل هستند و نبايد آنها را با فرهنگ مدرن غرب مقايسه كرد.
به گزارش خبرگزاري " مهر" درطول قرن بيستم نيزتغييرات چنداني درزمينه تغييركليشه موجود درمورد مسلمانان بوجود نيامد .مسلمانان درسالهاي اخيرهمچنان به عنوان افرادي خطرناك ، قاتل وبي رحم معرفي شده اند .وبه رغم اينكه درسالهاي اخيرتعداد افرادي كه با فرهنگ اسلام آشنا هستند افزايش يافته است، اما در آثار جديد هاليوود نيز، همان مسائلي را ميتوان ديد كه دردهه 20 مشاهده مي شد.
آنچه كه براساس تاريخ واقعي شكل مي گيرد، كمتردرفيلمهاي هاليوودي نمود داشته است ودراين محصولات حتي كساني كه نقش عربها ومسلمانان را بازي مي كردند به هيچ وجه با فرهنگ اين ديارومردمان آن آشنا نيستند.
نمونه اين امر فيلم " باد وشير"محصول 1975 است كه وقايع سال 1904 را روايت مي كند.
دراين اثر" شون كانري" نقش عرب مسلماني را بازي مي كند كه يك زن آمريكايي را درمراكش مي ربايد واز" تئودورروزولت "، رييس جمهوردرخواست مي كند درازاي آزادي زن ، باج سنگيني را پرداخت كند.
يكي ازكارشناسان فيلم درمورد نقش" شون كانري" دراين فيلم اعتقاد دارد كه اين شخصيت درسال 1904 طليعه دارتروريستهاي امروزي بوده است.
سازندگان اين فيلم ادعا كردند كه اين اثربراساس يك رويداد واقعي جلودوربين رفته است ويك پرونده آدم ربايي واقعي اساس وشالوده فيلم را تشكيل داده است با اين وجود با كمي تحقيق درتاريخ مي توان دريافت كه قرباني آدم ربايي سال 1904 يك مرد بود نه يك زن.
تغييري كه درفيلمنامه اين اثرصورت گرفته به وضوح تنها درجهت افزايش ميزان هيجان فيلم نبوده است بلكه مي خواسته برچسب توجيه نكردني را برروي جامعه عرب ومسلمان نصب كند وآنها را به عنوان گروهي تروريست معرفي مي كند كه ازمواجهه با افرادي قدرتمند ترازيك زن بيمناك هستند.
علاوه براين نماياندن پنداره هاي منفي ازعملكرد مسلمانها درفيلمهاي هاليوودي نه تنها ازميزان پذيرفتن جامعه عرب توسط جهان كاست، بلكه استفاده از"شون كانري" به عنوان يك تروريست عرب، نشان داد كه عربها حتي لياقت احياي نقش خود را درفيلمهايي كه پيرامونشان ساخته مي شود، ندارند.
درفيلمهايي كه دردهه هفتاد وهشتاد درهاليوود ساخته شد، جهان عرب، درجايگاهي پست و پايين قرار داده شد وتنها پوشش دهنده داستانها وطرح هايي شد كه دست دوم مي نمودند.
فيلم "يكشنبه سياه" محصول 1977 داستان توطئه تروريستي مسلمانهاست كه دريك استوديوم بمب گذاري مي كنند ودرصدد قتل تمامي ساكنان آن ازجمله رييس جمهورآمريكا برمي آيند.
به گزارش خبرگزاري "مهر" فيلم "نريون سياه" محصول سال 1979 ازديگرفيلمهايي است كه مي تواند دراين طبقه بندي جاي گيرد. اين اثر با صحنه اي آغازمي شود كه درآن مسلمانها برروي عرشه يك كشتي به بد رفتاري با يك اسب مي پردازند وزمانيكه كشتي غرق مي شود با استفاده ازيك چاقوبه يك پسرحمله كرده ودارايي هاي وي رامي ربايند.
كتابي كه اين فيلم براساس آن جلودوربين رفت اثري از " جيمزپارلي " بود اما هيچ كدام ازاين عناصر را دربرنمي گرفت.
با اين وجود، ارائه تصاويرمغشوش ازمسلمانها درفيلمهاي سينمايي تنها به همين عوامل محدود نمي شود ومعرف ديدگاهي است كه نه تنها به تخريب اين دين مي پردازد، بلكه براي ارائه تصويري منفي ازپيروان آن ازكوچكترين تلاشي مذايقه نمي كند.
نظر شما