به گزارش خبرنگار مهر؛ سالن خانه فرهنگ گل‌ها که عصر روز گذشته میزبان این مراسم بود به ندرت در طول برگزاری این مراسم بیش از 10 میهمان را در خود پذیرا بود و این مساله مسئول دبیرخانه دائمی بنیاد مهدی آذر یزدی را که به عنوان نخستین سخنران در این مراسم حاضر بود به واکنش وا داشت: سال گذشته بسیاری از اهالی قلم بر ما خرده گرفتند که چرا سالگرد آذر در یزد برگزار شد و بعد مسافت و دوری راه را برای حضور ما لحاظ نکردید. حالا امسال به تهران آمدیم و میزبان شما شدیم، ولی باز حضوری را نمی‌بینیم؛ ای کاش این کار را نکرده بودیم.
رضا بردستانی افزود: تمام رسانه‌ها و فهرست بلندبالایی از نویسندگان را برای شرکت در این مراسم با فکس، تلفن و حتی پیامک به این مراسم دعوت کردیم. دیگر نمی‌دانم باید چه کار انجام می‌دادیم. شاید روش دیگری هم هست که سعی می‌کنیم بیاموزیم.
مسئول دبیرخانه دائمی بنیاد مهدی آذریزدی افزود: مصاحبه‌های زیادی را خواندیم که چرا این کار و آن کار نشده است، ولی نمی‌دانم چرا این آقایان اینجا نیامدند و منت نگذاشتند تا از نزدیک خواسته‌های خود را به ما منتقل کنند.
وی در ادامه با اشاره به جایگاه مهدی آذر یزدی در ادبیات کودک و نوجوان ایران اظهار داشت: آذر در سال 1335 با هوشیاری و زیرکی هر چه تمام‌تر عنوان قصه‌های خوب را برای آثارش برگزید. قصه‌هایی که به قولی یکی از پژوهشگران حوزه ادبیات بیش از 570 حکایت قرآنی و مذدهبی را در درون خود داراست. هوشمندی آذر در شناخت این نیاز و رفع آن بوده است؛ بدون آنکه بودجه‌ای در کار باشد یا سفارش و فرمایشی.
بردستانی افزود: ساده، سهل و ممتنع نویسی عنوانی است که باید آن را به نام آذر یزدی ثبت کرد.
وی همچنین دربخش دیگری از سخنان خود پیام محمدرضا فلاح زاده استاندار یزد را نیز قرائت کرد.
فلاح زاده در پیام خود با اشاره به اینکه مهدی آذریزدی نویسنده‌ای مانوس با قرآن کریم بوده است و پیوند میان قصه‌های وی با قرآن کریم روح و معنایی خاص به آنها داده، اظهار امیدواری کرد: آثار ماندگار مهدی آذر یزدی بتواند همچنان روشنی بخش محافل فرهنگی و ادبی کشور و دستمایه تلاش روزافزون فعالان عرصه فرهنگ و ادبیات کودک و نوجوان شود.
آذریزدی همانطور که زندگی می‌کرد، می‌نوشت
محمد میرکیانی نویسنده حوزه ادبیات کودک و نوجوان نیز دیگر سخنران این مراسم بود که در ابتدای سخنان خود با اشاره به اینکه آذریزدی را باید یک یتیم فرهنگی نامید، گفت: آذر به همان شکلی که زندگی می‌کرد، می‌نوشت و در زندگی سعی خود را کرد که مدیون کسی نباشد. پس از رحلتش هم گویا این موضوع ادامه دارد، کسی نمی‌خواهد گامی برای او بردارد.
میرکیانی با اشاره به اینکه تمام نویسندگان حوزه کودک و نوجوان وامدار آذریزدی هستند، افزود: زمانی که فضای آثار حوزه کودک و نوجوان در ایران بسیار غیربومی بود، آذریزدی در کویر بومی کشور ما درخت پربار و سایه گستری جلوه کرد که کودکان و نوجوانان بتوانند از آن بهره‌مند شوند.
وی همچنین گفت: آذریزدی به روشنی در طول حیات خود توانست سهمش را از ادبیات کهن ایران به فرزندان سرزمین خودش منتقل کند. ادبیاتی که تا پیش از او جسته و گریخته برای کودکان و نوجوانان منتقل شده بود، ولی او به شیوه‌ای سازمان یافته توانست آن را سامان دهد.
آذریزدی کم فروشی نکرد
میرکیانی در ادامه با اشاره به خصوصیات آثار آذریزدی گفت: انتخاب درست عنوان برای کتاب یکی از مهم‌ترین خصوصیات کتاب‌های آذریزدی بود که جزو اولین معیارهایی است که در ارزیابی یک اثر به چشم می‌آید و در رابطه با آذر شاید تاکنون از دید منتقدان پنهان مانده است. از سوی دیگر تسلط بر واژگان و نثر نیز دیگر ویژگی آثار آذریزدی بوده است. او در آثارش به نوعی از واژگان استفاده می‌برد که مخاطبش در مواجهه با کتاب دنیایی از واژگان ساده و دلنشین را دریافت می‌کرد.
وی همچنین به تقسیم بندی‌های آذر حین نوشتن اشاره کرد و گفت: آذریزدی هیچ گاه کم فروشی نکرد. بسیاری از نویسندگان جوان گاه به یک بازنویسی معمولی از یک اثر دست می‌زنند که هیچ یک از خصوصیات یک کتاب مستقل را در اختیار ندارد، اما آذر در یک کتابش تنها به عنوان مثال؛ 20 قصه را می‌آورد و باعث می‌شد مخاطبانش با پول کمتری داستان‌های بیشتری بخوانند.
باید به بی‌مهری‌ها عادت کرد
محسن چینی فروشان مدیر عامل سابق کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان نیز میهمان ویژه این مراسم بود که در ابتدای سخنان خود با اشاره به استقبال کم از این مراسم بیان داشت: از این نامهربانی‌ها نباید دلگیر شد؛ چرا که گفته‌اند یکی مرد جنگی به از صد هزار. کار فرهنگی همیشه از ابتدا مورد استقبال قرار نمی‌گیرد. برای یزد، بهانه دوری راه است و برای تهران بهانه چیزهای دیگر؛ باید به آن عادت کرد.
چینی‌فروشان ادامه داد: گاهی فکر می‌کنم آذریزدی چه ویژگی داشت که آذر ادبیات کودک و نوجوان ایران بود. به نظرم آذر یزدی درست در زمانه‌ای که حوزه کودک و نوجوان نیاز به برافروختن آتش دانستن داشتٰ او این آذر را برافروخت.
وی ادامه داد: وی در سال 1335 نوشتن را آغاز کرد. سالی که به لحاظ سیاسی و اجتماعی سال خاصی در ایران بود و مردم از کودتای سال 32 و فضای اختناق آن رها نشده بودند. او خلأیی احساس کرد و به دلیل باور درونی خود حس کرد که ممکن است ترجمه‌های موجود دردی را دوا نکرده باشد و به همین خاطر با تاکید بر ادبیات کهن ایران شروع به نوشتن کرد.
چینی فروشان با اشاره به اینکه آذریزدی نقطه برجسته‌ای در ادبیات کودک و نوجوان است، گفت: هانس کریستسن اندرسن در حوزه ادبیات کودک و نوجوان آدمی مثل آذر بود. در کشور ما ادبیات نوین کودک و نوجوان که اندرسن را به آن نسبت می‌دهند با آذر یزدی شروع شد و امروزه به جد نیازمند این هستیم که ویژگی‌های کار او به نویسندگان جوان ما منتقل شود.
آذریزدی فطری می‌نوشت
وی در ادامه با بیان اینکه آذریزدی به دو دلیل آذریزدی شد، گفت: همه می‌دانیم که ساده نویسی، توجه به مخاطب و شناخت او، تناسب اثر با زمان، از دل برخاستن و بر دل نشستن از ویژگی‌های آثار اوست و لذا معتقدم کارهای او چون فطری بود، به زبان مردم نزدیک بود و به همین دلیل، هنوز هم خواندنی و ماندنی است. از سوی دیگر ویژگی‌های شخصیتی او مانند متکی به خود بودن و دل به دیگری نبستن که باعث می‌شد به دنبال تکنیک و پیچیده نویسی نباشد و در مقابل راحت و بدون صحنه پردازی بسیار حرف بزند. از سوی دیگر شخصیت او بسیار کنجکاو بود و با این شخصیت سعی داشت همواره خود و دانشش را به روز کند؛ مطالعه کند و نوجو باشد.
چینی فروشان در ادامه خطاب به مسئولان بنیاد آذریزدی و نیز مسئولان فرهنگی یزد دو پیشنهاد ارائه داد و گفت: خانه آذریزدی همچنان بلاتکلیف است. می‌توان آن را موزه‌ای کرد و حتی در آن شب‌های گفتگو و کتابخوانی راه‌اندازی کرد و این ظرفیت را به جاذبه‌ها و دیدنی‌های استان یزد افزود. همچنین موضوع انتخاب کتاب سال مهدی آذریزدی را هم باید به طور جدی‌تری پیگیری کرد.
آذریزدی عصاره فرهنگ یزد است
غلامحسین دشتی، معاون سیاسی و امنیتی استانداری یزد در این مراسم با اشاره به تلاش‌های صورت گرفته برای گرامیداشت یاد آذریزدی در دوسال گذشته گفت: همه تلاش ما این است که آذریزدی به جایگاه حقیقی خود در استان و کشور دست بیابد و مقدمات این کار نیز انجام شده است، ولی با این حال قبول دارم که محل دفن وی هنوز به گونه‌ای نیست که شایسته وی باشد.
وی افزود: آذریزدی برای همیشه تاریخ ایران و همه کسانی که به فرهنگ و ارزش‌های اخلاقی می‌اندیشند، باقی خواهد ماند، اما من هم می‌گویم هنوز برای این باقی نگاه داشتن آماده نشده‌ایم.
دشتی با اشاره به آشنایی خانوادگی خود با او گفت: از اقوام شنیدم که در کودکی همبازی وی بودند، ولی در حین بازی‌های کودکی مشاهده می‌کردند که انگار روح او در جای دیگری است و بعدها بود که فهمیدیم او حتی حین بازی هم به فکر کتاب و خواندن بوده است.
دشتی گفت: آذر و خصوصیات او را باید همگی ریشه در فرهنگ یزد دانست که سرشار از سادگی، دوستی، پشتکار، کم تعلقی و نوآوری است. آذر یزدی در واقع نماینده خصلت‌هایی است که درگیر خاک هستند و این یعنی نمایندگی فرهنگ و تمدن یزد در آثار او.
دشتی با اشاره به اینکه آذریزدی نقش مهمی در پیوند میان فرهنگ کهن ایران و ادبیات نشأت گرفته از آن با کودکان و نوجوانان داشته، بیان داشت: ادبیات کهن ما به هر شکل نتوانسته و یا نگذاشته‌اند با نسل جدید مرتبط شود و این نقص بزرگ ما است. ایرانی‌ها اصولا این روزها به تاریخ و ادبیات کمتر علاقه دارند؛ در صورتی که اگر این موضوع را کمی بیشتر تقویت می‌کردم، امروز بسیار بزرگ‌تر از آنی که هستیم، می بودیم.
آذریزدی عزت داشت
مصطفی رحماندوست، نویسنده نام آشنای ادبیات کودک و نوجوان نیز دیگر سخنران این مراسم بود.
وی در ابتدای سخنان خود با اشاره به اینکه در کشور ما معمولا آدم‌های کوچک و کوتاه علاقه دارند که بر سر آدم‌های بزرگ بکوبند، گفت: آذریزدی با کتاب قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب در 50 سال به نظرم به شمارگانی در حدود یک میلیون نسخه دست یافت، اما در همین یکی ـ دو سال اخیر کسی بود که کتابش را در شمارگان یک میلیون نسخه چاپ کرد و کسی نمی‌داند که این کتاب کجاست تا جایی که من برای داشتن یک نسخه‌اش به سراغ چاپخانه آن رفتم.
رحماندوست افزود: آذریزدی عزت داشت و خانه محقر و زندگی او، ژست نبود. اگر در خانه‌اش روی کتاب می‌نشست و یا می‌گفت که سال‌هاست غذای خانگی نپخته‌ام، آن را با عزت می‌گفت.
وی ادامه داد: خدا به آذریزدی برکت داده بود و این برکت در طول 50 سال گذشته یک میلیون نسخه کتاب شد که انگار در صدها میلیون نسخه پخش شده است. عزت او نه از سوادش بود و نه از ابتکاراتش. او می‌فهمید مردم چه می‌خواهند و چه نیاز دارند و همان را هم می‌نوشت. من هم گاهی حتی به او حسودی می‌کردم و دعا می‌کنم که بتوانم مثل او بشوم.
رحماندوست ادامه داد: از مرگ آذریزدی یاد گرفتم که کم بخوابم و زیاد کار کنم تا در روزگاری قرار نگیرم که صدها کار دارم ولی توان انجام دادنش را ندارم.
امیدوارم دیگر به آذریزدی دیر نرسیم
محمود عالیشوندی، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان یزد نیز دیگر سخنران پایانی این مراسم بود.
وی در ابتدای سخنان خود بیان داشت: به آذریزدی دیر رسیدم، اما به آثارش نه. هرچند در بچگی بچه خوبی نبودم، اما کتابخوان خوبی بودم. با این حال افتخار نداشتم که از نزدیک با آذریزدی دوست باشم، ولی امیدوارم دوستانی نیز که در ایران به ادبیات کودک خدمت می‌کنند، به آثار آذریزدی دیر نرسند.
عالیشوندی افزود: افرادی مثل آذر دارای هویت در ادبیات کودک هستند و این رمز ماندگاری آنهاست. آذر هویتش و آنچه باعث ساخته شدن آن شده بود را در طول زندگی حفظ کرد و نام خود را ساخت تا جایی که امروز می‌گوییم اگر در یزد نبود و زندگی ساده‌اش را نداشت، آذریزدی نمی‌شد.
وی با اشاره به اینکه آذر امتداد ادبیات غنی کودک و نوجوان در ایران است، گفت: ادبیات او حاصل چندین هزار سال نوشتن و تلاش برای بهترین خلق خداست که کودکان هستند.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی یزد ادامه داد: زمان انتصاب من به این سمت مصادف با درگذشت آذریزدی بود و در این مدت ما تلاش کردیم برخی حاشیه‌ها که درباره وی وجود دارد را از بین ببریم. دبیرخانه را ثبت و اساسنامه بنیاد را تصویب کردیم. ساختن مزار وی نیز با وجود اینکه مشکلات بسیاری داشت، در دست ساخت قرار خواهد گرفت.
عالیشوندی همچنین از اهدای جایزه ادبی آذریزدی در سال جاری خبر داد و گفت: تلاش داشتیم در حوزه تصویرگری کتاب کودک نیز به نام آذر کاری را انجام دهیم که امسال میسر نشد.
نظر شما