دکتر مجید ابهری کارشناس علوم رفتاری در گفتگو با خبرنگار مهر، در مورد جایگاه اخلاق اسلامی در روابط فردی و اجتماعی گفت: رفتارهای انسانی متأثر از باورهای ارزشی، فکری و اجتماعی هر فرد است و معیارهای جهان بینی و نگاه فرد به دنیای آخرت اهرمهای بازدارنده از بسیاری رفتارهای خلاف معیارهای اجتماعی است.
وی افزود: فردی که باورهای دینی به ویژه آموزه های اسلامی را سرلوحه کار خود قرار می دهد در ابعاد مختلف رفتاری، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و حتی زناشویی بسیاری از کاستی ها را جبران کرده و یا اجازه نمی دهد که نقصان در زندگی مادی و معنوی وی به وجود آید.
همواره درگیری ها یا بر اساس معیارهای مادی و یا توقعات رفتاری است
این محقق علوم رفتاری یادآور شد: باورهای دینی در راستای فروخوردن خشم و کنترل هیجانها و مدیریت احساسات پاداش مضاعفی در نظر دارد و فروخورندگان خشم را همچون جهادگران راه خدا ارزیابی می کند.
مشاور کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی افزود: وقتی یک انسان مدیریت کنترل احساسات خود را داشته باشد از وقوع درگیری کلامی یا فیزیکی جلوگیری نموده و تبعا قتل یا ضرب و جرحی اتفاق نمی افتد. گذشت، بخشش و چشم پوشی از اشتباهات دیگران، همدلی و تعاون، دلسوزی و رعایت حقوق دیگران از آموزه های اصیل اسلامی بوده که هریک می توانند از گستره کج رفتاری ها و بداخلاقی ها پیشگیری کنند.
کمرنگ شدن باورهای دینی یکی از ریشه های خشونت است
ابهری تأکید کرد: وقتی یک انسان مسلمان حق ندارد در غیبت دوست خود کلامی علیه او بگوید طبیعتا کینه و دشمنی شکل نمی گیرد. زمانی که یک مسلمان در مقابل اشتباهات دیگران آرامش و صبر پیشه می کند و به دستور قرآن کریم که فرموده اگر جاهلی شما را مورد خطاب قرار داد به او سلام کرده و از او عبور کنید بنابراین اتفاق زشتی روی نمی دهد.
وی با بیان اینکه همواره درگیری ها بر اساس معیارهای مادی و یا توقعات رفتاری است، افزود: در باورهای دینی روزی حلال طلبیدن، خودداری از دست درازی به اموال دیگران، ایثار و از خودگذشتگی در قبال برادر مسلمان و حراست از مال و آبرو از دوست از مبانی اصلی رفتار اجتماعی بوده و در صورت لحاظ نمودن آنها تنش اجتماعی و عاطفی اتفاق نخواهد افتاد.
وی تأکید کرد: در صورت بروز ناهنجار، یک عذرخواهی ساده می تواند از وقوع یک حادثه تلخ پیشگیری کند. بنابراین خودداری از تکبر و غرور، ابتدا از نفرت اجتماعی پیشگیری کرده و با ایفای تواضع و فروتنی فرد در جامعه به انسانی محبوب تبدیل می شود. لذا هرگاه قتل، سرقت، خشونت در هر شکل و اندازه ای اتفاق افتد باید یکی از ریشه های آن را در کمرنگ شدن باورهای دینی جستجو کرد.
راهکارهای کاهش خشونتهای اجتماعی
این محقق علوم رفتاری با بیان اینکه ارتقای سطح مهارتهای اجتماعی با رویکرد دینی می تواند جامعه را به امنیت فکری و اجتماعی برساند، تصریح کرد: انجام خشونت نیاز به دور شدن از باورهای دینی دارد چراکه وقتی مکتبی مثل اسلام بر اساس رأفت و محبت اجتماعی تبلیغ می گردد تبعا خشونت جایی در آن اجتماع نخواهد داشت، چراکه این رفتار ناهنجار بر اساس جهل و ضعف خودآگاهی و کمرنگ بودن مهارتهای زندگی اتفاق می افتد. بر اساس باورهای دینی خشم حالت جنون آمیزی است که آغازش دیوانگی و پایانش پشیمانی است.
دکتر ابهری به راهکارهای کوتاه مدت کاهش میزان خشونت در جامعه اشاره کرد و افزود: جلوگیری از گسترش نمایش فیلمهای خشونت بار که یا از ماهواره و یا از صدا و سیما پخش می شود یک از این راه حلها است ضمن اینکه دوری از بازیهای رایانه ای خشونت آمیز در دوران کودکی، بالابردن آستانه تحمل در جوانان با گسترش وفاق اجتماعی، نشاط و تفریحات سالم و آموزش مهارتهای زندگی در خانواده ، مدرسه و دانشگاه و جامعه از جمله راهکارهای کوتاه مدت کاهش خشونت در جامعه می باشد.
وی در پایان با انتقاد از حجم بالای بیان حوادث خشن در روزنامه ها و مجلات یادآور شد: باید از بیان حوادث و وقایع خشونت آمیز در روزنامه ها و رسانه ها به صورت عریان خودداری کرد مگر اینکه در کنار آنها آسیب شناسی لازم نیز انجام گیرد.
نظر شما