به گزارش خبرنگار مهر، قومیت ها و طایفه های ایرانی در پهنای ایران زمین رنگین کمانی را مانند است که به هر طرف بنگری رنگی می بینی حاکی از شادابی و طراوت.
این رنگ ها آیین ها و آداب و رسوم گوناگون و زیبایی را در مناسبت های مختلف ملی و مذهبی را نقاشی می کند.
به عقیده کارشناسان آیین ها رفتارهایی از روی منطق و عقل است که با توجه به خاستگاه جغرافیایی و قومیتی شکل می یگرند و به مرور زمان کامل می شوند.
استان مرکزی هم به فراخور تاریخ شش هزار ساله خود سیمای دیدنی از آیین های مختلف در مناسبت های گوناگون دارد که یکی از این مناسبت ها ماه رمضان است تا مردم آداب و رسوم مخصوص خود را به نمایش گذارند.
ماه رمضان، ماه اخلاص و خویشتنداری
ماه رمضان ماه خداست و مومنان در تلاش برای هرچه بهتر برگزار کردن این ماه، آداب و رسومی را که ناشی از فرهنگ هر منطقه است را چراغهای این مسیر قرار می دهند.

گویی هر قوم ایرانی با نشانه های فرهنگی خود این ماه خدایی را می جوید و به دیگران معرفی می کند.
مردان با سحرخوانی به پیشواز ماه رمضان می روند
یکی از رسوم متداول در استان سنت پیشواز است که مردم با روزه گرفتن در ماه های رجب و به ویژه سه روز آخر ماه شعبان به استقبال رمضان میروند.
خبر آمدن ماه خدا در استان مرکزی با سحر خوانی بزرگان در پشت بامها اعلام می شود، گرچه مختصات این رسم در شهرها کم رنگ شده و در روستاها بیشتر اجرا می شود با این حال شنیدن آمدن ماه رمضان از پیرمردهایی که سحرگاهان به شوق سحر خوانی بیدار می شوند بسیار دل نشین تر از اطلاع رسانی وسایل الکترونیک است.
شروع ماه رمضان با تلاش بانوان برای برگزاری سفره های افطاری وشریک کردن خود و خانواده شان در ثواب روزه فامیل و همسایگان و به خصوص نیازمندان است.
برگزاری آیین کلوخ اندازان در روستاهای استان
پیش ازاین آیین ویژه ای به نام کلوخاندازان در بین خانوادههای بخشهایی از استان مرکزی مرسوم بود که معمولا در آخرین روز ماه شعبان انجام میشد که امروزه این آیین بیشتر در روستاها اجرا می شود.
در این آیین، بزرگ هر فامیل اغلب به عنوان عصرانه آش رشته تدارک میدید و سایر اقوام و با جمع کردن خویشان دورهم، به میمنت و مبارکیآمدن ماه مهمانی خدا جشن کوچکی را برگزار میکردند.
آیین اهو اهو در محلات
سنت دیرینه اهو اهو یکی دیگر از آداب متداول در این منطقه است که شامگاه چهاردهم ماه رمضان شب تولد امام حسن(ع) در روستای خورهه از توابع شهرستان محلات برگزار میشود.
براساس این سنت قدیمی با تاریک شدن هوا نوجوانان و کودکان در دستههای مجزا ب هدر خانهها میروند و یکی از اعضای گروه که از همه بزرگتر است با صدای بلند اشعاری را میخواند و دیگران با صدای بلند اهواهو میکنند.
این گروه ها معمولا به در منازلی میروند که دارای فرزند خردسال پسر باشند و وقتی که اشعار خوانده شد، معمولا پسر کوچک خانواده مقداری آجیل و تنقلات برای اعضای گروه میآورد و اگر پسر خانواده با تاخیر اقدام به آوردن تنقلات کند این گروه اشعارشان را تکرار میکنند.
گوش فیل شیرینی مخصوص بانوان اراکی
گوش فیل نوعی شیرینی اراکی است که توسط بانوان در خانه ها پخته می شود.
این شیرینی مانند زولبیا و بامیه دارای شیرینی زیاد است و در کنار این دو شیرینی سفره افطار اراکی ها را شیرین می کند. این شیرینی اکنون یکی از سوغاتی ها اراک است که مورد استقبال مسافران نیز قرار می گیرد.
دعوت نوعروس بر سفر افطار
در کنار دعوت گرفتن از اقوام برای افطاری دادن، یکی دیگر از آداب و رسوم رایج در استان، بردن شب افطاری برای نوعروس عقد کرده است.
مردم در یکی از روزهای ماه رمضان، خانواده داماد از خانواده عروس میخواهند که برای افطار چیزی آماده نکنند و آنان با مهیا کردن طبقی از غذا، شیرینی، زولبیا و یک هدیه مخصوص به منزل عروس میروند.
بیدار کردن همسایه دیوار به دیوار
از رسوم قدیمی در ماه رمضان در استان، بیدار کردن همسایه دیوار به دیوار برای خوردن سحری است.
خانواده ها برای اینکه همسایه خواب نماند و بتواند سحری خود را بخورد با کوبیدن به دیوار یا به صدا درآوردن زنگ در خانه اش ، او را از خواب بیدار می کنند تا سهمی از ثواب روزه او را نیز داشته باشند.
کمک به مستمندان در ماه مبارک رمضان نیز نسبت به دیگر ایام سال فزونی یافته و افراد خیربه صورت وجه نقد، جنسی و یا بردن طعام به دستگیری افراد بیبضاعت میشتابند.
آیین الم ترانی از جمله مراسم سنتی و مذهبی کهنی است که در ماه مبارک رمضان در شهرستان ساوه برگزار میشود.
این مراسم در شبهای پایانی ماه مبارک رمضان به ویژه آخرین چهارشنبه این ماه بعد از اقامه نماز مغرب و عشا توسط عدهای از جوانان و نوجوانان ساوجی برگزار میشود.
شرکتکنندگان دراین مراسم که تعدادشان به حدود 10نفر می رسد با اجتماع در مقابل خانههای خویشان و همسایگان به اجرای این برنامه میپردازنند.
آنان هم صدا با هم اشعاری سر میدهند و در ادامه نام یکی از فرزندان خانهای که در مقابل آن اجتماع کردهاند را به نیکی ندا میدهند.
جوانان و نوجوانان شرکتکننده در مراسم الم ترانی آنگاه با ذکراین گفته که "یاثواب ، یاجواب " برای گرفتن انعام از صاحب خانه به انتظار می ایستند.
در این مرحله از برنامه المترانی صاحب خانه با خوشرویی و گشاده دستی و تقدیم شیرینی و تنقلات و احیانا وجه نقد از جوانان و نوجوانان شرکت کننده در مراسم به گرمی پذیرایی می کند.
اذان گویی مردان بر بام خانه های شازند
در بسیاری از مناطق استان از جمله شازند هنوز هم در برخی مناطق سنت اذان گویی بر بام رواج دارد و کسانی که دارای صدایی خوش هستند با قرائت اذان و مناجات حال و هوایی روحانی را برای روزه داران ایجاد میکنند.
در مناطق روستایی استان رسم بر این است که روحانی اعزامی هر شامگاه بر سفره افطار یکی از اهالی میهمان میشود و روز عید سعید فطر اکثر بزرگان روستا با حاضر شدن در مقابل محل استقرار مبلغ، وی را با سلام و صلوات تا مسجد ده مشایعت میکنند.
شرکت در مجالس شب زنده داری و ختم قرآن
شرکت در شبهای قدر، برتن کردن جامه سیاه در این ایام و شب زنده داری و عبادت در مساجد، تکایا، منازل و نصب پرچمهای عزا برسر در اماکن از دیگر آداب حسینه ماه مبارک رمضان در استان مرکزی است.
جلسات ختم قرآن مجید در ایام پر برکت و معنوی رمضان که با حضور اقشار مختلف مردم در مساجد و مجالس خانگی تشکیل میشود از دیگر آدابی است که طی مراسم سحرخوانی، طول روز و پس از افطار جریان دارد. عموما بر سر سفره رمضان هر شهروند استان یکی از طعامها شامل آش رشته، شله زرد، رنگینک، مسقطی، شیربرنج، خرمافتیر و نان کنجد زده یافت میشود.
عید فطر، ختم ضیافت الهی با آش
روز عید فطر مردم استان مرکزی که یک ماه را در ضیافت الهی شرکت کرده اند مهیای نماز عید شده و با پخش شکلات و شیرینی این عید بزرگ را به همدیگر تبریک میگویند.
غذای ظهر عید فطر در برخی مناطق استان از جمله اراک، آش است. فلسفه خوردن آش باز شدن روده ها برای خوردن غذا به روال گذشته است.
بانوان خانه با این عقیده که در طول ماه رمضان یک وعده غذای روزه دار خانه کم شده و برگشت به روال گذشته نیازمند نرم شدن روده هاست پس اولین وعده غذای خانه را آش می پختند.
یک ماه لب بستن و دل گشودن
خلاصه اینکه انسانها هر یک به بهانه ای در هر لباس و قومیتی که باشند به دنبال اتصال به معبودی هستند که سرچشمه همه نیکی ها، خوبی ها و برکت هاست.
این ماه، ماه خویشتنداری در برابر نفس و تواضع در برابر خداست. ماه رمضان ماه لب و چشن بستن به لذت های دنیاست تا دل به سمت خدا گشوده شود.
ماهی که انسان با ترک عادات ناپسند، نخوردن و نیاشامیدن و عمل به دستورات الهی، تلاش می کند فرصتی را به نفس و وجود خویش دهد تا هر چه بیشتر بر مرکب بی آلایشی و پاکی بتازد و رنگهای دنیایی را از وجود زلال خویش پاک کند تا انسانی بهتر، فهمیده تر، خدایی تر و متعالی تر شود.
مومن تلاش می کند وجود خویش را بی رنگ ترین و زلال ترین در برابر خدا کند تا زیباترین رنگهای خدایی نصیبش شود.
نظر شما